پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
دیابت یک عامل خطر مهم و بزرگ برای بیماری های قلبی و سکته است. حدود ۶۵ درصد افرادی که دیابت دارند به علت انواع مختلفی از بیماری‌های قلبی عروقی می میرند. به ویژه زنان دیابتی خطر بالایی برای مردن از بیماری‌های قلبی-عروقی و سکته ی قلبی دارند.
حدود ۱۵۰ میلیون نفر در جهان و ۳ میلیون نفر در ایران به بیماری دیابت مبتلا هستند. مطالعه‌ای در شهر بوشهر که توسط دکتر نبی پور و همکارانش انجام گرفت نشان داد که ۹/۱۲درصد از زنان بوشهری دیابت دارند.
آن نوع دیابتی که به طور شایع در بزرگسالان وجود دارد، دیابت نوع ۲ است. در دیابت نوع ۲، لوزالمعده انسولین تولید می کند، اما بدن نمی تواند به طور مناسب از آن استفاده کند و به تدریج توانایی تولید آن را از دست می دهد.
دیابت نوع ۲ یک بیماری جدی است که علاوه بر افزایش خطر بیماری‌های قلبی، باعث نارسایی کلیه، کوری چشم و قطع اندام تحتانی در بزرگسالان می شود.
دیابت همچنین می تواند منجر به آسیب اعصاب و ایجاد اختلال در مبارزه با عفونت شود.
خطر دیابت نوع ۲ بعد از ۴۵ سالگی افزایش می یابد. اگر اضافه وزن دارید، به ویژه اگر افزایش وزن شما بیشتر در ناحیه ی قسمت میانی بدن است به احتمال زیاد، در معرض ابتلا به این بیماری هستید.
عوامل خطر دیگر شامل نداشتن تحرک بدنی و سابقه ی خانوادگی دیابت است. زنانی که طی حاملگی دیابت داشته‌اند (دیابت حاملگی) یا نوزادانی که با وزن بیش از ۴ کیلوگرم متولد شده اند، در معرض خطر بالای ابتلا به دیابت نوع ۲هستند.
علایم دیابت ممکن است شامل خستگی، تهوع، تکرر ادرار، تشنگی غیر معمول، کاهش وزن، تاری دید، عفونت‌های مکرر و تاخیر در بهبود زخم‌های بدن باشد.
دیابت نوع ۲ به تدریج پیشرفت می کند و گاهی اوقات هیچ علامتی ندارد. حتی اگر هیچ علامتی از دیابت ندارید، در صورتی که اضافه وزن و هر یک از عوامل خطر دیابت نوع ۲ را دارید، از پزشک خود بخواهید تا برای شما آزمایش قند خون بنویسد.
اگر شما دیابت دارید، کنترل سطح قند خون به پیشگیری از مشکلات احتمالی کمک می کند. به علت این که دیابت با بیماری‌های قلبی مرتبط است، کنترل و ارزیابی دیابت بایستی شامل کنترل یک سری عوامل معین باشد.
کسانی که دیابت دارند، باید فشار خون و کلسترول خود را پایین‌تر از سطح توصیه شده نگه دارند. نکشیدن سیگار، داشتن تحرک بدنی و مصرف روزانه ی آسپرین (در صورت توصیه ی پزشک) برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی مهم هستند.
برخی از افراد دیابت ندارند، اما در معرض خطر زیادی برای ابتلا به این بیماری هستند. این افراد “مستعد دیابت” هستند. در این افراد سطوح قند خون بیشتر از میزان طبیعی است، اما هنوز وارد محدوده ی دیابت نشده است.
تحقیقات جدید نشان داده‌اند که بسیاری از افراد مستعد دیابت می توانند با ایجاد تغییر در رژیم غذایی و فعالیت بدنی از ایجاد دیابت پیشگیری کنند یا آن را به تأخیر اندازند.
احتمال سکته ی قلبی یا مغزی در افراد دیابتی ۵۰ درصد بیشتر از کسانی است که قند خون طبیعی دارند. بنابراین بایستی توجه زیادی به کنترل یا پیشگیری فشار خون، کلسترول خون و دیگر عوامل خطر بیماری های قلبی داشته باشند.
کنترل دیابت در سه گام:
اگر دیابت دارید، برداشتن سه گام ضروری به شما کمک می کند تا آن را بهتر کنترل کنید:
گام اول: انجام آزمایش A1C
این آزمایش می‌تواند نشان دهد که در سه ماه گذشته به طور متوسط چه قدر موفق به کنترل قند خون خود شده‌اید. مطلوب آن است که مقدار این آزمایش کمتر از ۷ باشد. حداقل هر شش ماه یک بار این آزمایش را انجام دهید.
گام دوم: فشار خون
توجه داشته باشید که هر چه قدر فشار خونتان بالاتر باشد، قلب برای پمپاژ خون به داخل عروق به تقلای بیشتری نیاز دارد. بهتر است هر بار که به پزشک مراجعه می کنید، از او بخواهید تا فشار شما را اندازه‌گیری کند. سعی کنید فشارخون‌تان را کمتر از ۱۳ بر روی ۸ نگه دارید.
گام سوم: کلسترول
کنترل کلسترول بد یا LDL که باعث انسداد عروق شما می شود. حداقل سالی یک بار آن را اندازه بگیرید و سعی کنید آن را کمتر از ۱۰۰نگه دارید.
برای کاهش کلسترول و فشار خون می‌توانید:
– به فعالیت فیزیکی روزانه بپردازید.
– میزان نمک ، چربی و کلسترول خصوصاً چربی اشباع شده غذایتان را تا حد امکان کاهش دهید.
– غذاهای فیبردار بیشتری بخورید؛ مثل میوه ، سبزیجات ، حبوبات ، نان و غلات سبوس دار(مثل سنگک و بربری).
– وزن خود را کنترل کنید.
– اگر سیگاری هستید، سیگار را ترک کنید.
– داروهای خود را به طور مرتب مصرف کنید.
– از پزشک خود بخواهید تا در صورت نیاز برای شما آسپرین تجویز کند.
– برای کنترل دیابت خود از دیگران هم کمک بخواهید.
پیشگیری از دیابت
اگر قند خون شما بیشتر از حد طبیعی است، بیشتر احتمال دارد که به دیابت نوع ۲مبتلا شوید. اما می توانید کارهایی انجام دهید که سلامتی تان را بهبود ببخشید و شروع دیابت را به تأخیر بیندازید یا از آن پیشگیری کنید.
مطالعه ی اخیر نشان داده است که بسیاری افراد مستعد دیابت که اضافه وزن دارند، به طور قابل توجهی می توانند خطر پیشرفت بیماری دیابت را با داشتن رژیم غذایی مناسب(کم چربی و کم انرژی) و انجام فعالیت بدنی (حداقل ۵ روز در هفته و هر بار ۳۰ دقیقه) کاهش دهند.
نتایج تعدادی تحقیق:
* به طور کلی افرادی که با استفاده از رژیم لاغری و افزایش تحرک بدنی (معمولاً پیاده روی سریع) حدود ۵ تا ۷ درصد کاهش وزن (۷-۵ کیلوگرم) پیدا می کنند، خطر بیماری دیابت تا سه سال آینده در آنها ۵۸ درصد کاهش می یابد.
* در افراد بالای ۶۰ سال این تغییرات در شیوه ی زندگی خطر پیشرفت بیماری دیابت را حدود ۷۱ درصد کاهش می‌‌دهد.
* افرادی که داروهای دیابت (متفورمین) مصرف می کنند، خطر پیشرفت بیماری را تا ۳۱ درصد کاهش می دهند. این یافته‌ها مشخص می کند که شما می توانید اقداماتی انجام دهید که از دیابت پیش گیری کنید یا آن را به تأخیر بیندازید.
