محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
کلیات گیاه شناسی
چون اولین بار پادشاه روم بنام جنتیوس که در سالهای ۱۶۷-۱۸۰ قبل از میلاد حکومت می کرد بوسیله این دارو شفا یافت نام آنرا جنطیانا گذاشتند .
محمد بن زکریای رازی پزشک مشهور ایرانی نیز از این گیاه برای مداوای بسیاری از امراض استفاده می کرد .
کوشاد گیاهی است علفی ، چند ساله و بسیار زیبا ، دارای ساقه ای استوانه ای و سبز که بلندی آن به حدود ۱/۵ متر می رسد . این گیاه بحالت خودرو در دشت ها و کوهستانهای اروپا و آُسیا می روید . برگهای کوشاد سبز رنگ ، نوک تیز و مثلثی است که دو برگ با هم بوسیله دمبرگ کوتاهی به ساقه چسبیده اند و برگهای بالای ساقه بدون دمبرگ می باشد . گلهای آن زرد رنگ بوده که به تعداد زیاد در اواخر بهار در کنار برگهای ظاهر می شود .
از نظر طبی ریشه این گیاه قسمت مورد استفاده آن است . این ریشه ضخیم ، گوشتی و برنگ زرد تیره و یا قهو ه ای قرمز بوده که دارای طعمی بسیار تلخ و بویی نامطبوع است .
برای مصارف طبی ریشه کوشاد باید اقلا سه ساله باشد تا اثر داشته باشد .
ترکیبات شیمیایی:
کوشاد دارای ماده ای شیمیایی بنام آماروجنتین می باشد که بسیار تلخ است . بطوریکه اگر این ماده را با ۵۰۰۰ قسمت آب مخلوط کنیم هنوز هم طعم تلخ آن حس می شود .
ترکیبات دیگر این گیاه بشرح زیر می باشد :
جنتوپیکرین ، جنتوپیکروزید ، جنتامارین ، جتی سین ، اسید جنتی سیک و جنتونوسید . کوشاد همچنین دارای مقدری تانن ، اسانس ، پکتین و چربی می باشد.
خواص داروئی:
- کوشاد از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است
- اشتها را تحریک می کند
- کوشاد گلبولهای قرمز و سفید خون را زیاد می کند بنابراین برای معالجه کم خونی و بیماریهای عفونی بکار می رود .
- اثر ضد تورم درد و برای رفع آرتروز و رماتیسم مصرف می شود
- تب بر است
- بیماری مالاریا را برطرف می کند
- درد نقرس را برطرف می کند
- حرارت و رطوبت را زا بدن خارج می سازد
- فشار خون را پائین می آورد
- ناراحتی های کبدی را برطرف می کند
- تقویت کننده معده و بدن است
- اختلالات عادت ماهیانه را درمان می کند
- گرفتگی روده ها را باز می کند
- ادرار آور است
- ضماد کوشا با سرکه برای از بین ژبردن لکه های پوست مفید است
- عصاره این گیاه مسکن تمام دردها است
- ورم طحال را برطرف می کند
- خون را تصفیه و تمیز می کند
- درمان کننده زردی و یرقان است
طرز استفاده از کوشاد:
جوشانده :
مقدر ۲۰ گرم ریشه خرد شده کوشا را در یک لیتر آبجوش ریخته بگذارید برای مدت ۲۰ دقیقه بآرامی بجوشد ، سپس آنرا صاف کنید . مقدر مصرف این جوشانده یک فنجان قبل از هر غذا است
دم کرده :
مقدرا ۵ گرم ریشه کوشاد را در یک لیتر آبجوش ریخته و بگذارید چند ساعت بمانذ . سپس آنرا صاف کرده و استفاده کنید .تنطور :
این تنطور را می توانید از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها خریدری کنید . مقدر مصرف آن ۱۰-۱۵ قطره همراه با آب سه بار در روز است .
مضرات :
مصرف بیش از حد کوشا ممکن است باعث تحریک معده و بوجود آوردن حالت استفراغ و دل بهم خوردگی شود . زنان باردار و مادران شیر ده نباید از این گیاه استفاده کنند .