این نکات نه تنها برای سرما خوردگی بلکه در پیشگیری از سایر عفونتهای مربوط به فصل سرما تاثیر بسزایی دارند. با پیروی از این چند نکته زمستانی سالم را سپری کنید.
۱- دستانتان را خوب بشویید: بیشتر ویروسها و میکروبها در اثر تماس مستقیم پخش میشوند. اگر ترشحات مخاطی بیمار بطور اتفاقی بر روی لیوان آب، کنترل تلویزیون، تلفن، یا هر وسیله دیگری افتاده باشد و شما به همان وسایل دست زده باشید، ویروسها به دستان شما هم منتقل میشوند. این عوامل بیماریزا ممکن است ساعتها و حتی هفتهها بر روی دست شما زنده بمانند. پس سعی کنید به طور مرتب دستان خود را بشوئید. حتی اگر جایی برای دست شستن نداشتید، دستهای خود را حداقل به مدت یک دقیقه محکم به هم بمالید تا در اثر حرارت ناشی از اصطکاک بیشتر این ویروسها از بین بروند. ژلهای پاک کننده دست هم میتوانند این اثر را داشته باشند.
۲- هرگز جلوی سرفه یا عطسه خود را با دست خالی نگیرید: همیشه از زمان بچگی به ما گفته شده است که در موقع سرفه یا عطسه جلوی دهان خود را بگیریم. سعی کنید برای این کار از دستمال کاغذی استفاده کنید و بلافاصله آن دستمال را دور بیاندازید. اگر احیانا احساس کردید که عطسه یا سرفه شما بزودی خواهد آمد و دستمالی در اختیار ندارید، صورت خود را در جهتی که کسی نباشد قرار داده و در هوا عطسه کنید. با انجام این کارهای ساده از ابتلای دیگران به بیماری جلوگیری خواهیم کرد.
۳- تا حد امکان از لمس صورت خود بپرهیزید: ویروس سرماخوردگی و آنلفوآنزا از طریق چشمها، دهان و بینی وارد بدن میشود. بچهای که به میزان بیش از اندازه صورت خود را مالش میدهد نسبت به دیگر کودکان هم سن خود از استعداد بیشتری برای ابتلا به سرماخوردگی برخوردار هستند. با ورود بیماری سرماخوردگی توسط این کودک به خانه، دیگر اعضای خانواده نیز مبتلا خواهند شد. پس با ایجاد تغییری کوچک در رفتار یک کودک میتوان یک خانواده را مصون نمود.
۴-مایعات زیاد بنوشید: آب شستشوی کاملی برای بدن انجام میدهد و از یک طرف تمام سموم را از بدن خارج میکند و از طرف دیگر محیط سالمتری برای فعالیت سلولهای بدن از جمله سلولهای ایمنی فراهم میآورد. یک انسان بالغ بطور طبیعی در طول روز به ۸ لیوان مایع نیاز دارد. یک راه ساده برای فهمیدن اینکه آیا میزان مایع بدن ما کافی است وجود دارد. اگر رنگ ادرار به مانند آب بیرنگ و شفاف باشد، نشانه این است که میزان مایع کافی در طول روز مصرف میشود. هرچه رنگ ادرار تیره تر باشد، باید مایع بیشتری بنوشید.
۵- حمام گرم را فراموش نکنید: در یک تحقیق انجام شده در سال ۱۹۸۹ در آلمان نشان داده شد که با هفتهای دوبار حمام گرم میتوان میزان بروز سرماخوردگی را به نصف کاهش داد. ورود بخار داغ به مجاری تنفسی در حمام باعث نابودی ویروسها در این مجاری شده احتمال بروز سرماخوردگی را کاهش میدهد.
۶- در هوای تازه نفس بکشید: ورود هوای تازه به مجاری تنفسی بخصوص در فصل سرما از اهمیت بالایی برخوردار است. بخاری، شومینه و سیستمهای هواساز گرم باعث خشکی هوا شده و دستگاه تنفسی را مستعد ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوانزا میکند. از طرف دیگر در هوای سرد تراکم جمعیت در فضاهای بسته بیشتر میشود که گردش ویروسها در هوای اتاق را افزایش میدهد. به این ترتیب با تعویض هوای اتاق یا خروج از اتاق احتمال ورود ویروسها به دستگاه تنفسی کمتر میشود.
۷- بطور منظم ورزش کنید: با ورزش ضربان قلب افزایش یافته، مقدار خون بیشتری به داخل رگها پمپ میشود. از طرف دیگر سرعت تنفس هم بیشتر میشود و میزان اکسیژن خون هم افزایش مییابد. به این ترتیب تعداد سلولهای ایمنی از بین برنده ویروسها هم بیشتر میشوند.
۸- سبزیجات زیاد مصرف کنید: سبزیجات تازه سرشار از ویتامینها بخصوص ویتامین ث هستند. بجای استفاده از قرصهای ویتامین از سبزیجات سبز، زرد و قرمز استفاده کنید که میتواند ویتامینهای مورد نیاز را تامین کند.
۹- از خوردن ماست غفلت نکنید: پژوهشها نشان دادهاند که مصرف روزانه یک لیوان ماست کم چرب احتمال ابتلا به سرماخوردگی را تا ۲۵ درصد کاهش میدهد. میکروبهای موجود در ماست سیستم ایمنی را فعال کرده مانع از نفوذ ویروسها به بدن میشوند.
۱۰- سیگار نکشید: تحقیقات نشان دادهاند که سیگاریها به سرماخوردگی شدیدتری مبتلا میشوند. دود سیگار سیستم ایمنی را مختل و مخاط تنفسی را خشک میکند. به این ترتیب بدن مستعد ابتلا به ویروس میشود. بیماران سیگاری نیز خیلی دیر بهبود پیدا میکنند که علت آن هم ضعف سیستم ایمنی است. یک نخ سیگار میتواند دستگاه تنفسی را به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه بیدفاع کند.
۱۱- الکل ننوشید: الکل نیز سیستم دفاعی بدن را مختل میکند. در مصرف کنندگان الکل علاوه بر ابتلا به عفونتهای اولیه، احتمال بروز عوارض شدید ناشی از عفونتها نیز بیشتر میشود. از طرف دیگر الکل آب بدن را کم میکند.
۱۲- استراحت کنید: استراحت کافی سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند. استراحت و آرامش فکری و بدنی باعث ترشح مادهای بنام اینترلوکین در جریان خون میشود. این ماده یکی از مهمترین عوامل محافظتی بدن در مقابل ویروسها میباشد. در این فصل سرما سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه در روز به آرامش کامل برسید. بدست آوردن آرامش یک هنر است که قابل یادگیری است. بعضی از افراد سعی میکنند استراحت کنند اما درعوض انرژی بیشتری را صرف میکنند و خسته تر میشوند که در نتیجه تغییری در سیستم ایمنی بدن آنها ایجاد نخواهد شد.