علت اختلالات قاعدگی ( پریود ) :

اختلالات قاعدگی و عقب افتادن قاعدگی معمولا بر اثر غلظت خون اتفاق می افتد.

قاعدگی (پریود) یکی از مراحل بلوغ در دختران است. قاعدگی مانند بسیاری از علایم دیگر بلوغ ممکن است برای دختران گیج کننده باشد. بعضی از دختران ممکن است به نوعی از آن ترس داشته باشند یا نگران آن باشند. بسیاری از دختران و پسران درک کاملی از دستگاه تناسلی زنان و چگونگی کارکرد آن در طی یک دوره قاعدگی ندارند و همین موضوع قاعدگی را برای آنان اسرارآمیز جلوه می‌دهد.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  دوران قاعدگی یکی از مهم ترین دوره‌های زندگی هر خانمی است و از آنجا که به‌ طور معمول، خانم ها را یک هفته در ماه درگیر می ‌کند، اهمیت ویژه‌ای دارد.بروز اولین قاعدگی در دختران جوان نباید موجب ترس و نگرانی آنها شود. این امر نشان می‌ دهد که آنها سالم هستند و آمادگی مادر شدن را در آینده دارند.

در ضمن مادر و خواهر بزرگ تر، اولیای مدرسه و معلمان بهداشت می‌ توانند درباره این پدیده با نوجوانان صحبت کرده و نگرانی و ترس آنها را برطرف‌ کنند و به آنها توضیح دهند که قاعدگی نه تنها بیماری نیست، بلکه امری ضروری و طبیعی برای بدن است، اگرچه ممکن است به ظاهر موجب ناراحتی شود.

یک دوره‌ قاعدگی مدت زمان اولین روز خونریزی در یک ماه تا اولین روز خونریزی در ماه بعد است. مثلاً اگر اولین خونریزی دختری در ۸ اردیبهشت باشد و روز اول خونریزی بعدی وی در ۲ خرداد باشد دوره قاعدگی او ۲۴ روز طول کشیده است (از ۸ اردیبهشت تا ۱ خرداد).

بلوغ و قاعدگی

زمانیکه دختری به بلوغ می رسد (معمولاً در سنین ۸ تا ۱۳ سالگی)، بدن و ذهن در بسیاری جهات شروع به تغییر و تحول می‌کند.

هورمونها در بدن رشد فیزیکی جدیدی را آغاز می‌کنند، مثلاً پستانها شروع به رشد می‌کنند. حدود ۲ الی ۲/۵ سال بعد از شروع رشد پستانها، اولین خونریزی قاعدگی در یک دختر اتفاق می افتد.

حدود ۶ماه قبل از آغاز اولین دوره قاعدگی، دختر ممکن است متوجه افزایش ترشح از دستگاه تناسلی خود شود که مسأله‌ای شایع در میان دختران است و نباید از آن نگران باشد مگر آنکه این ترشحات بسیار بد بو باشد یا باعث خارش گردد.

اولین قاعدگی زمانی اتفاق می‌افتد که همه اجزاء دستگاه تناسلی دختر بالغ شده باشند و بتوانند با یکدیگر کار کنند.

تشریح ساختمان رحم

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، دختر بچه‌ها در بدو تولد با تخمدان‌ها، رحم و لوله‌‌های تخمدانی یا لوله های فالوپ (لوله‌هایی که در ادامه رحم در دو سمت تا تخمدانها کشیده می شوند) به دنیا می آیند. تخمدانها تخم مرغی شکل هستند و در دو طرف رحم در پایین شکم که لگن نامیده می‌شود، قرار می‌گیرند و حاوی هزاران تخمک هستند. دو لوله تخمدانی (فالوپ)، لوله هایی نازک و دراز هستند درست مثل یک رشته ماکارونی (البته کمی ضخیم‌تر) که داخل آن سوراخ باشد.

هر لوله‌ فالوپ از رحم به سمت یک تخمدان کشیده می‌شود.

رحم به شکل یک گلابی وارونه است که در وسط لگن قرار دارد. دیواره رحم از عضلات قوی تشکیل شده است و وظیفه آن نگهداری از جنین در حال رشد است. پس از کامل شدن جنین، رحم با عضلات قوی خود، جنین را به بیرون می‌فرستد و بدین ترتیب جنین با عبور از داخل واژن (عضوی که از دهانه‌ رحم تا بیرون بدن امتداد می‌یابد) از بدن بیرون می‌آید و بدین وسیله نوزاد متولد می‌شود.

با بلوغ دختر، هورمونهایی از هیپوفیز (یکی از غدد موجود در مغز) ترشح می‌شود که این هورمونها تخمدانها را وادار به ساخت هورمونهای زنانه می‌کنند. این هورمونهای زنانه استروژن و پروژسترون نامیده می‌شوند که اثرات زیادی در بدن دختر دارند و به رشد جسمی و بالغ شدن او کمک می کنند.

پس شروع دوره های قاعدگی یک دختر، در هر ماه یک تخمک کوچک –بسیار کوچک که با چشم دیده نمی‌شود- از درون تخمدان آزاد می‌شود که به این عمل تخک گذاری می‌گویند.

تخمک وارد لوله‌های فالوپ می‌شود و از طریق آن به سمت رحم حرکت می‌کند.

اگر در طی این مسیر تخمک توسط یک اسپرم مرد بارور شود تخم ایجاد می‌شود و تخم به سمت رحم رفته و در آنجا لانه گزینی می‌کند و با چسبیدن به دیواره رحم شروع به بزرگ شدن و رشد می‌نماید تا در پایان ۹ماه به یک نوزاد کامل تبدیل شود.

در صورتیکه تخمک با اسپرم برخورد نداشته باشد – مسأله‌ای که در اکثر دروه‌های قاعدگی اتفاق می‌افتد- تخمک بارور نمی‌شود و از بدن دفع می‌شود.

در این صورت رحم که خود را آماده پذیرایی از تخم بارور کرده بود و با اضافه کردن مخاطات خود را برای لانه گزینی تخم آماده نموده بود، با تشکیل نشدن تخم (بارور نشدن تخمک) به حالت اول خود برمی‌گردد و برای این کار مخاطات و بافت اضافی رحم شروع به ریزش می‌کند.

ریزش بافت و مخاطات که خونی است همان خونریزی قاعدگی است. باید توجه کرد که همانطوریکه توضیح داده شد، خونریزی قاعدگی فقط شامل خون نیست بلکه بافت اضافی و مخاطات خونی است که از رحم به بیرون ریخته می‌شود.

این وقایع هر ماه یکبار اتفاق می‌افتد. رحم خود را برای پذیرش تخم در طی یک ماه به تدریج آماده می‌کند و در نتیجه مخاطات و بافت اضافی در داخل آن بوجود می‌آید.

در حدود اواسط یک دوره قاعدگی تخمک گذاری انجام می‌شود که در صورت عدم باروری تخمک با اسپرم مرد، در انتهای ماه همه بافت‌ها و مخاطات اضافی رحم به همراه تخمک به صورت خونریزی قاعدگی از بدن خارج می‌شود و این وقایع ماهانه ادامه می‌یابد تا اینکه زن در حدود سن ۵۰ سالگی به یائسگی برسد.

یائسگی به این معنی است که زن همه تخمک‌های موجود در تخمدانها را آزاد کرده است و دیگر تخمک ندارد. بنابراین دوره‌های قاعدگی نیز تمام می‌شود و دیگر امکان بچه‌دار شدن برای او نیست.

خونریزی قاعدگی هر چند وقت یک بار تکرار می‌شود؟

همانگونه که سن شروع بلوغ در دختران متفاوت است، دوره‌های قاعدگی نیز برای دختران متفاوت است. دوره زمانی میان دو خونریزی را دوره قاعدگی می‌گویند. دوره‌ قاعدگی برای بعضی دختران ممکن است ۲۸روز، برای بعضی دیگر ۲۴روز، ۳۰روز و یا حتی ۳۵روز طول بکشد. حتی این زمان از یک دوره تا دوره بعد ممکن است فرق داشته باشد.

دختران نوجوان و جوان ممکن است قاعدگی نامنظم داشته باشند که بخصوص در اولین دوره‌های قاعدگی بیشتر دیده می‌شود. برای مثال یک دختر که به تازگی قاعده شده است ممکن است ۲ماه متوالی دور‌های ۲۸روزه داشته باشد و در طی یک ماه بعد هیچ خونریزی نداشته باشد یا حتی دو خونریزی متوالی با فاصله‌ زمانی بسیار کم بین آنها داشته باشد. معمولاً پس از چندین ماه، دوره‌های قاعدگی از نظم بهتری برخوردار می‌شود امّا بعضی از زنان حتی تا بزرگسالی نیز دوره‌های نامنظم دارند. با گذشت زمان و آشنایی بیشتر دختر با شرایط دوره‌های قاعدگی خود، معمولاًً دختران می‌توانند دوره‌ خونریزی بعدی خود را حدس بزنند.

خونریزی به چه میزان است و چند روز طول می کشد؟

مدت زمان خونریزی نیز ثابت نیست و ممکن است تغییر کند. بعضی دختران فقط ۳-۲روز خونریزی دارند.

بعضی دیگر ممکن است ۷ روز و یا حتی بیشتر خونریزی داشته باشند.

مقدار خونریزی نیز ممکن است متفاوت باشد. بعضی از دختران آنقدر مقدار خونریزی اندکی دارند که حتی ممکن است شک کنند که آیا قاعده شده‌اند یا نه. بعضی دیگر ممکن است خونریزی شدیدتری داشته باشند.

برای اکثر دختران خونریزی در حد چند قاشق غذاخوری تا کمتر از نصف یک استکان (حدود ۱۲۰میلی‌لیتر) است که ممکن است زیاد به نظر آید ولی طبیعی باشد. خونریزی بسیار شدید در طی قاعدگی امکان پذیر است اما شایع نیست.

در واقع ممکن است خونریزی بسیار شدیدتر از معمول، نشاندهنده اشکالات انعقادی خون باشد که نیازمند مراجعه به پزشک و بررسی بیشتر است.

باید متوجه بود که حتی از یک ماه به ماه بعد ممکن است مقدار خونریزی و تعداد روزهای خونریزی در یک دختر متفاوت باشد. در صورتیکه از بی‌نظمی و یا مقدار خونریزی خود نگرانی دارید بهتر است تا با یک پزشک مشورت کنید.
دل پیچه، ناخوشی قبل از قاعدگی و جوش

– بعضی از دختران ممکن است در حوالی قاعدگی دچار تغییرات بدنی و احساس شوند.

دل پیچه‌های قاعدگی بسیار شایع است. در حقیقت بیش از نیمی از زنانی که قاعده می‌شوند می‌گویند که در طی چند روز اول قاعدگی دچار دل‌پیچه می‌شوند. پزشکان فکر می‌کنند که علت این دل‌پیچه‌ها ماده‌ای به نام پروستاگلندین باشد که باعث انقباض عضلات رحمی می‌شود.

انقباض عضلانی ممکن است مبهم، دردناک، تیرکشنده و یا شدید باشد و گاهی ممکن است در پشت یا حتی پاها و یا در شکم احساس شود.

معمولاً با افزایش سن شدت این دل‌پیچه‌ها کمتر می‌شود و حتی ممکن است کاملاً از بین بروند. بعضی از داروهای بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و مفنامیک اسید می‌تواند این دل‌پیچه‌ها را از بین برد.

قرار دادن یک حوله گرم یا یک دوش گرم ممکن است به تسکین دل‌پیچه‌ها کمک کند.

داشتن فعالیت جسمی مناسب در کل طول دوره قاعدگی معمولاً باعث کاهش شدت دل‌پیچه می‌شود. در صورتیکه این اقدامات کمکی نکرد می‌توانید با پزشک خود مشورت نمایید.

– بعضی از دختران احساس می‌کنند که در طی چند روز یا هفته قبل از قاعدگی ناراحت، بی حوصله و افسرده و یا بشیار حساس شده‌اند. ممکن است بیش از معمول گریه کنند و یا به راحتی عصبانی شوند.

بعضی دیگر ممکن است مشتاق به خوردن غذاهای خاص شوند. ابن علائم معمولاً در چند روز پس از اتمام قاعدگی بهبود می‌یابد.

به این علائم ناخوشی قبل از قاعدگی می‌گویند. علت ناخوشی قبل از قاعدگی تغییرات هورمونی است. افزایش و کاهش هورمونهای زنانه در طی یک دوره قاعدگی می‌تواند باعث تغییرات جسمانی و احساسی دختر شود.

به همین دلیل بعضی از دختران دچار علائم جسمی نیز می‌شوند. مثلاً ممکن است احساس کنند که پف کرده‌اند یا پستان آنها متورم شده است و دردناک است و یا دچار سردرد شوند.

پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که دختران به ورزش و فعالیت بدنی بپردازند. بعضی از داروها نیز می‌توانند کمک کننده باشند که توسط پزشک تجویز می‌شود.

– بعضی از دختران در زمانهای خاصی از دور‌ه قاعدگی دچار تشدید جوش و آکنه بدن می‌شوند که این هم به علت تغییرات هورمونی در بدن است. این مشکل معمولاً با افزایش سن بهبود قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کند.

تامپون و نوار بهداشتی

پس از شروع قاعدگی شما نیاز دارید که از وسیله‌ای برای جذب خون استفاده کنید. برای این منظور می‌بایستی تامپون و یا نوار بهداشتی تهیه کنید.

برای انتخاب نوع نوار بهداشتی می‌توانید با پدر و مادر، معلمان بهداشت و یا خواهر بزرگتر خود مشورت کنید. نوار بهداشتی در بسیاری از داروخانه‌ها و سوپر مارکت‌ها قابل تهیه است.

تسکین علائم پیش از قاعدگی

نشانگان پیش از قاعدگی (PMS) بسیاری از زنان را پیش از شروع قاعدگی مبتلا می‌کند. علائم این سندروم از جمله ممکن است شامل نوسان خلق، خستگی، بی‌خوابی، دل‌آشوبه و درد عضلانی باشد.

این توصیه‌ها را برای تخفیف علائم سندروم پیش از قاعدگی در نظر داشته باشید:

• روزانه یک مولتی‌ویتامین حاوی اسید فولیک، و مکمل کلسیم به همراه ویتامین D مصرف کنید.
• به مقدار کافی ورزش کنید.
• یک رژیم غذایی سالم شامل غلات سبوس‌دار، میوه و سبزی، پیش و در حین پریودتان مصرف کنید.
• از نمک، قند، کافئین و سیگار به خصوص با علائم PMS پرهیز کنید.
• سعی کنید که هشت ساعت در شب بخوابید.
• با صحبت کردن با دوستان‌تان، ورزش کردن و نوشتن یادداشت‌های روزانه استرس را تخفیف دهید.
• از مسکن‌های معمول برای تخفیف درد بدن، عضلات، سردرد و چنگه‌های شکمی دردناک استفاده کنید .

اختلال قاعدگی در نوجوانان

آخرین مرحله بلوغ در دختران، قاعدگی است که در این مرحله هورمون‌هایی از هیپوفیز (یکی از غدد موجود در مغز)‌ ترشح می‌‌شود که تخمدان‌ها را وادار به ساخت هورمون‌های زنانه می‌کند که این هورمون‌ها استروژن و پروژسترون نامیده می‌شوند و اثرات زیادی در بدن دختران داشته و رشد جسمی و بالغ شدن آنها را سبب می‌شود.

بهترین راه‌حل بهبود و ادامه تنظیم قاعدگی را توجه به رژیم غذایی مناسب ذکر کرده و می‌افزاید: در این دوران مصرف مواد قندی با شیرینی بالا و چربی‌ها، بسیار مضر هستند.

دختران در این زمان باید تا جایی که ممکن است از خوردن غذاهای حاضری (فست‌فودها)‌ و موادی که حاوی مواد افزاینده‌اند خودداری کنند چرا که تمامی این مواد باعث تغییرات هورمونی در بدن می‌شود که باعث به هم خوردن سیستم تعادل هورمونی و در نتیجه کمبود یا اختلال در عملکرد مناسب تخمدان می‌شود و از آنجا که تمامی رشد اعضای بدن، بخصوص قد، سینه‌ها و شکل‌گیری اندام در این برهه اتفاق می‌افتد، با عدم کنترل مناسب، چاقی‌های موضعی هنگام بلوغ و پایدار ماندن تغییرات بدنی، عارض می‌شود که به رژیم غذایی مقاوم می‌شوند.

همچنین مصرف بیش از حد مواد چربی (سوسیس، کالباس، سس‌ها و چاشنی‌های مصنوعی)‌ از دلایل رشد بیشتر موهای زائد است .

اختلال در نظم قاعدگی

تحقیقات نشان داده یکی از مسائل مهمی که در زمان بلوغ برای دختران جوان مشکل‌ساز می‌شود، اختلال در نظم قاعدگی (پریود)‌ دختران است و از آنجا که هنوز محور مغز  تخمدان تکامل پیدا نکرده است ممکن است فرد تا چندین ماه دچار دیرکرد پریود شود  یا به صورت نامنظم و به صورت لکه‌بینی دچار خونریزی شود.

بهترین راهکار «حفظ آرامش» است . در این سن تغییرات هیجانی همراه بحران‌های روحی می‌تواند مسائل را تشدید کند.

گاهی از سوی برخی پزشکان به  دختران جوان، قرص‌های ضدبارداری تجویز می‌شود که باید گفت مصرف این قرص‌ها نه تنها کمکی به وضعیت فرد نخواهد کرد بلکه برای وی پریودی مصنوعی و کوتاه مدتی را  به همراه خواهد داشت که طی آن هورمون اضافه‌ای نیز به بدن تحمیل می‌شود.

مصرف قرص‌های ضدبارداری را در صورت صلاحدید پزشک، فقط در مواقع خونریزی‌های زیاد و ظهور کیست‌های تخمدانی توصیه می‌کند.

همچنین بهتر است یک تا ۲ سال پس از شروع پریود فرصت تنظیم سیکل‌های قاعدگی به بدن داده شود و در این دوران فرد با مصرف رژیم‌های غذایی مناسب، ورزش آهسته و پیوسته (یوگا  و مدیتیشن)‌ و جلوگیری از افزایش وزن و رژیم‌های غذایی توخالی، کاهش وزن و تناسب اندام را در کارهای خود بگنجاند.

اختلالات انعقادی

برخی اوقات اختلالات انعقادی در خانواده‌‌ها به صورت نهفته وجود دارد که با شروع پریود در دختران جوان، خود را نشان می‌دهند به همین دلیل پریودهای طولانی مدتی که در سونوگرافی، دلیل خاصی نیز ندارند (کیست تخمدان)‌،

حتما باید اختلالات انعقادی بررسی و جهت درمان کم‌خونی اقدام شود. درد پریود امری اجتناب‌ناپذیر است و سیکل‌هایی که همواره همراه با تخمک‌گذاری صورت می‌گیرند خواه ناخواه درجاتی از این درد شکم را در زمان پریود (قاعدگی)‌ دارد.

یکی از دلایل تشدید درد قاعدگی می‌تواند به دلیل چرخ محور رحم به صورت آناتومیک باشد، یعنی از آنجا که رحم در حالت عادی به سمت جلو خم است، این حالت در برخی بیش از حد معمول است، به همین دلیل زاویه و گردن رحم مقداری بسته شده و خروج خون با اشکال مواجه می‌شود.

بنابراین دردهای پریود به دلیل افزایش انقباضات رحمی، برای تسهیل خروج خون بیشتر است که طبق نظر پزشک، چگونگی مراحل استراحت در این ایام به فرد توصیه می‌شود.

همچنین گرم کردن موضعی و استفاده از مسکن‌هایی که مقدار درد و خونریزی را به میزان قابل توجهی می‌کاهند از راه‌های بهبود است.

گفته می‌شود داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی همچون دیکلوفناک، ایندومتاسین و ایبوپروفن می‌توانند در کاهش این عوارض موثر باشند.

رژیم غذایی مناسب برای درمان اختلالات قاعدگی

برخلاف این که زنان در زمان قاعدگی میل به خوردن سبزی و میوه‌جات ندارند، ولی در این ماه، رژیم غذایی پرکلسیم و پروتئین‌دار و پرهیز از نمک و شیرینی‌جات می‌تواند تا حد زیادی در روند بهبود موثر باشد، مصرف برخی از داروهای گیاهی همچون «رازیانه» و قرص‌های جدید evening prime rose oil  نیز بسیار موثرند.

میزان خونریزی بستگی به اندازه رحم دارد و بیش از ۸۰ سی‌سی آن در طول یک دوره از عادت ماهانه غیرطبیعی است و ممکن است منجر به کم‌خونی شود. بخصوص که در تغذیه ایرانی، مواد حاوی پروتئین یا آهن با موادی همچون «نان» ترکیب و باعث کاهش میزان جذب آهن می‌شود.

در طب سنتی راههای بسیار کاربردی برای پیشگیری و از بین بردن انواع اختلالات قاعدگی وجود دارد. بدین منظور میتوانید به سامانه مشاوره آنلاین پارسی طب مراجعه فرمایید.

کیست‌های تخمدان

«PCOD» (بیماری تخمدان‌های پلی‌کیستیک)‌ است. در این بیماری کیست‌های ریز به صورت محیطی در اطراف تخمدان وجود دارد و به دلیل اختلال تخمک‌گذاری و ناشی از اختلالات هورمونی وارد بدن شده و میزان ترشحات هورمون مردانه را افزایش داده و در نتیجه باعث بروز ناباروری‌های بعدی می‌شود که از مشخصه‌های آن، تغییرات هورمونی در آزمایشات، فاصله‌های زیاد زمان پریود، چاقی و جوش‌های صورت مقاوم به درمان است.

البته با توجه به ضرورت استحمام در زمان قاعدگی، ولی ورزش «شنا» در این دوران توصیه نمی‌شود.

با توجه به این که «تامپون» وسیله‌ای برای عدم خروج خون است، ولی استفاده از این روش جهت شنا، توصیه نمی‌شود چراکه باعث می‌شود خون به داخل لگن برگردد و بروز برخی از عفونت‌های پنهان، چسبندگی‌های داخل لگن و نازایی را برای فرد ایجاد کند.

اختلالات قاعدگی

یک سیکل (دوره) قاعدگی طبیعی معمولا بین ۲۱ تا ۳۵ روز طول می کشد. در صورتیکه زمان یک سیکل کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز باشد، باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه نمایید. طول یک سیکل قاعدگی  تعداد روزها از زمان اولین روز شروع خونریزی  تا اولین روز شروع خونریزی در سیکل بعد است.

– طول سیکلهای قاعدگی معمولا با اختلاف یک یا دو روز از یک سیکل به سیکل دیگر متفاوت است . بخصوص در سنین پایین تر و در اوایل بلوغ این نامنظمی بیشتر دیده می شود و معمولا با افزایش سن، نظم سیکلها افزایش می یابد. در صورتیکه سیکلهای تقریبا منظم داشته اید و اخیرا اختلاف تعداد روزهای سیکلها از یک سیکل به سیکل دیگر بیشتر از ۷ روز شده است  و این نامنظمی در چند ماه متوالی وجود داشته باشد باید به پزشک مراجعه نمایید.

–  مقدار کل خونریزی قاعدگی در هر سیکل معمولا بطور متوسط ۳۵ میلی لیتر (کمتر از نصف استکان) و حداکثر ۸۰ میلی لیتر است.

یکی از راههای تخمین میزان خون قاعدگی، جمع آوری نوارهای مورد استفاده در یک کیسه نایلونی کاملا دربسته و وزن کردن آن و سپس کم کردن وزن بدست آمده از وزن نوارهای خشک است.

در صورتیکه میزان خونریزی بیش از ۸۰ میلی لیتر باشد، برای بررسی بیشتر باید به پزشک مراجعه کنید.

در صورت تأخیر در درمان ممکن است کم خون شوید. همچنین درصورتیکه در ظرف ۲ ساعت نیاز به تعویض نوار بهداشتی داشته باشید، نشاندهنده خونریزی زیاد است و باید بررسی گردد.

– یک قاعدگی طبیعی نباید بیش از ۷ روز به طول بینجامد. در صورت طولانی شدن خونریزی قاعدگی بررسی پزشکی لازم است.

– آمنوره زمانی است که دختری ۱۶ سال دارد ولی تا کنون قاعده نشده است و یا سه سال از زمان بلوغ او می‌گذرد ولی هنوز قاعده نشده است و یا علایم بلوغ را تا سن ۱۴ سالگی از خود نشان نداده است.

همچنین در کسی که قبلاً قاعده شده است ولی برای مدت طولانی دیگر بدون آنکه حامله باشد، قاعده نشده است.  در این موارد بررسی پزشکی مورد نیاز است.

بررسی علل خونریزی ‌های غیرطبیعی رحم‌

تقریبا عادت ماهانه زنان هر ۲۸ روز یکبار رخ می‌دهد و ممکن است خصوصیات این دوران در هر زنی نسبت به دیگری متفاوت باشد، ولی اغلب این خونریزی‌ها ۵ تا ۷ روزه است و خفیف، شدید، دردناک و بدون دردبودن آن امری طبیعی است، ولی گاهی نیز زنان و دختران دچار خونریزی‌های غیرطبیعی می‌شوند که معمولا این خونریزی‌ها به چهار گروه سنی، قبل از بلوغ، نوجوانی، تولید مثل و بعد از یائسگی تقسیم می‌شوند.

یکی از دلایل خونریزی‌های رحمی قبل از سن بلوغ به دلیل عفونت‌ها، ضایعات و خارش‌ها است .

ورود اجسام خارجی و ضربه‌های وارد شده، سوءاستفاده‌های جنسی و زگیل‌های تناسلی که کودک در تماس با والدین خود دچار می‌شود را می‌توان از علل شایع خونریزی قبل از بلوغ دختران دانست.

البته شایع‌ترین علت خونریزی در زنان را عدم تخمگذاری (تخمک‌گذاری نامرتب)‌، استفاده از استروژن عنوان کرده و یادآور می‌شود: گاه تماس‌های جنسی باعث حاملگی‌های ناخواسته و بروز خونریزی‌های نامرتب می‌شود.

اختلالات انعقادی در نخستین قاعدگی در دختران بین سنین ۱۰ الی ۱۱ سال نیز باعث بلوغ زودرس می‌شود که در نتیجه سیکل‌های آن سریع‌تر حالت طبیعی پیدا می‌کند، ولی هر قدر که این اتفاق دیرتر انجام شود، تکامل سیستم دیرتر اتفاق افتاده و خونریزی‌های نامرتب و عدم تخمک‌گذاری در آنها مشهود است.

معمولا در ۲ سال اول بلوغ دختران تخمک‌گذاری ناقص است و طول دوره از ۲۱ تا ۴۰ روز متفاوت است و تا وقتی این مدت سیکل منظم ۲۳ تا ۳۵ روز ادامه پیدا کند، اغلب خونریزی‌های دوره شدید و حتی با افت شدید هموگلوبین خون همراه خواهدبود که با درمان‌های هورمونی قابل درمان خواهد بود.

اختلالات خونی همانند کمبود فاکتورهای انعقادی ‌ (iTP) (کمبود پلاکت)‌، مسائل غددی (کم‌کاری و پرکاری تیروئید)‌ و بیماری PCO (سندرم تخمدان پلی‌کیستیک)‌ که در دوران نوجوانی دختران به دلیل عدم فعالیت کامل سیستم هورمونی بدن موجب کیست‌های ریزی در تخمدان شده و با بروز اختلالات هورمونی (چاقی  پرمویی  ریزش مو)‌ خونریزی رحمی ایجاد می‌کند.

خونریزی در سنین باروری‌

تحقیقات نشان داده خونریزی‌های ناشی از قاعدگی در سنین باروری از علل مختلفی برخوردار است که مهمترین علت آن‌ (DUB) یا همان خونریزی‌های ناشی از اختلال عملکرد رحم است که معمولا با توجه به سن، راه‌های درمانی گوناگونی دارد.

خونریزی‌ های مرتبط با حاملگی می‌تواند باعث سقط یا بروز حاملگی خارج از رحم شود .

۳۰ درصد از زنان با مصرف قرص‌های ضدبارداری دچار لکه‌بینی می‌شوند که یکی از علل آن کم‌کاری و یا پرکاری تیروئید است که خونریزی‌های کم قاعدگی، فاصله زیاد بین دو قاعدگی و افزایش تعداد دفعات قاعدگی از علایم و نشانه‌های آن است.

همچنین فیبرم رحمی (افزایش توده عضلانی رحم)‌ نیز باعث لکه بینی و خونریزی می‌شود که میزان آن به موقعیت و جایگاهی که فیبرم قرار دارد، متفاوت است، اگر فیبرم در نزدیکی عروق رحمی باشد، خونریزی‌های نامرتب ایجاد می‌کند و اگر پشت مثانه قرار گرفته باشد، باعث بروز علایم ادراری خواهد شد.

۱۰ درصد از سرطان‌های رحمی در سنین بالای ۳۵ سال، به شکل خونریزی خود را نشان می‌دهند که با نمونه‌ برداری از داخل رحم (کورتاژ تشخیصی)‌ می‌توان دلیل خونریزی را مشخص کرد، اما آنچه مهم است این است که گاهی پس از تراشیده شدن سطح رحم (به اصطلاح شستشوی رحم)‌ درمان حاصل شده و خونریزی قطع می‌شود.

بنابراین توصیه می‌شود زنانی که در اقوام درجه یک خود سابقه سرطا‌ن‌های وابسته به رحم از جمله سرطان سینه، تخمدان و کولون دارند، پس از ۳۵ سالگی، نسبت به انجام کورتاژ تشخیصی اقدام کنند.

یکی از روش‌های درمان خونریزی‌های غیرطبیعی و بدون علت رحم را تجویز مسکن‌های ضدالتهابی همچون ایبوپروفن و مفنامیک اسید ذکر کرده و خاطرنشان می‌کند با مصرف ۶ الی ۸ ساعت یک بار این داروها می‌‌توان خونریزی را کنترل کرد، همچنین این افراد با توجه به اختلال عملکرد رحم خود‌ (DUB) می‌توانند دستگاه IUD (آیودی)‌ استفاده کنند و سطح خونریزی خود را به صفر برسانند و طی دوره‌ای ۵ ساله از بروز حاملگی‌های ناخواسته، به طور جدی جلوگیری کنند.

خونریزی پس از یائسگی‌

۳۰ درصد از علت‌های خونریزی پس از دوران یائسگی، زمینه‌ساز سرطان‌های رحم است ولی آنچه بیش از اندازه مشهود است، استفاده از هورمون‌های استروژن و پروژسترون است.

اخیرا درمان‌‌های هورمونی برای زنان پس از دوران یائسگی توصیه نمی‌شود و فقط در موارد گرگرفتگی و یا پوکی استخوان‌های شدید، برای این دسته از بیماران، هورمون‌ درمانی انجام می‌شود.

یکی دیگر از علل خونریزی‌های پس از دوران یائسگی را خشکی رحم و واژن عنوان می‌کند که به علت تحلیل رفتن بافت‌های رحم شکنندگی و در نتیجه خونریزی ایجاد می‌شود که درمان آن نیز با استروژن خوراکی و یا موضعی صورت می‌گیرد.

چند توصیه مفید برای درمان اختلالات قاعدگی

پزشکان متخصص بر این باورند که هنگام خونریزی از خوردن قرص‌های «آسپرین» به دلیل افزایش خونریزی، پرهیز شود و ورزش و رژیم غذایی مناسب، مصرف قرص‌ آهن برای جلوگیری از کم‌خونی فراموش نشود و حداقل سالی یک مرتبه آزمایش شمارش گلبول‌های خون و آزمایش‌های سالانه در برنامه کاری بانوان گنجانده شود .

نکته‌ مهم بهداشتی دوران قاعدگی

لباس زیر مناسب:

از لباس‌های نخی استفاده کنید و آنها را زود به زود عوض کنید. لباس‌های زیر را باید جدا از سایر لباس‌ها بشویید و در آفتاب خشک کنید. هیچگاه از لباس زیر دیگران استفاده نکنید.

ورزش:

انجام فعالیت‌ها و ورزش‌های عادی و سبک در این دوران نه تنها هیچ گونه منعی ندارد، بلکه مفید هم است و به آرامش عضلات کمک می ‌کند. باید بدانید که بدترین کار، درازکشیدن روی تخت و بی‌حرکت ماندن است.

تغذیه:

برای جبران خون از دست رفته در این دوران می ‌توانید از غذاهای مقوی مانند شیر، گوشت، حبوبات، انواع سبزی‌، لبنیات و انواع میوه‌های تازه و… بیشتر استفاده کنید.

توصیه می‌ شود برای کاهش عوارض اختلالات پیش از قاعدگی، از یک هفته پیش از شروع قاعدگی از رژیم غذایی حاوی ویتامین B6 و آهن مانند گوشت، ماهی، آجیل بدون نمک و غلات سبوس‌دار مصرف کنید.

غذاهای غنی از آهن عبارتند از: گوشت ها، تخم مرغ ، جگر، سبزی های دارای برگ سبز تیره مثل اسفناج تازه و جعفری، حبوبات مثل عدس و لوبیا، نخود سبز، نان سبوس دار ، آجیل، خشکبار مثل انواع برگه، برگه آلو و هلو و زرد آلو ، توت خشک، انجیر خشک و کشمش .

ویتامین B6 در نان ها و بیسکویت های سبوس دار، ماءالشعیر، جوانه گندم ، مرغ، ماهی، جگر، میوه ها مثل موز، آب پرتقال، سیب، سبزیجات مثل هویج، گل کلم، گوجه فرنگی و در مغزها وجود دارد.

حمام کردن دو دوران قاعدگی:

حمام‌کردن در دوران قاعدگی نه تنها ضرر ندارد، بلکه لازم است. البته باید از نشستن کف حمام خودداری کرده و تا حد امکان به شکل ایستاده حمام کنید تا بدن شما به آلودگی‌های میکروبی کف حمام آلوده نشود. اما لازم است بدانید که در این دوران باید از رفتن به استخر یا دریا اجتناب کنید.

نوار بهداشتی:

سعی کنید در دوران قاعدگی از نوار بهداشتی استفاده کرده و آن را مرتب و زود به زود تعویض کنید. اهمیت این موضوع به‌خصوص زمانی که خون‌ریزی بیشتر است، روشن می ‌شود. با این کار، علاوه بر رعایت بهداشت جسم، از آلوده شدن لباس‌های دیگر نیز خودداری می ‌شود. هنگام تعویض نوار بهداشتی، باید آن را داخل کاغذ پیچیده و دور بیندازید.

استفاده از مسکن:

وجود درد در روزهای اول قاعدگی، مسئله‌ای طبیعی است. علت این امر، آزاد شدن موادی در جداره داخلی رحم است که موجب انقباض رحم و در نتیجه درد می‌ شود.

در صورت شدت درد می ‌توانید با تجویز پزشک، از داروهای تسکین‌دهنده استفاده کنید. البته بهتر است ۴۸ تا ۷۲ ساعت پیش از شروع قاعدگی از این داروها استفاده شود.

در ضمن، استفاده از حوله یا پارچه گرم در موضع درد هم مفید است، زیرا گرما موجب شل‌شدن عضلات شده و می‌ تواند انقباضات را متوقف کند. استراحت کافی و رژیم غذایی مناسب و اجتناب از مصرف زیاد شکر، قهوه و چای نیز می ‌تواند در تسکین درد موثر باشد.

۷- بهداشت ناحیه تناسلی:

در خانم‌ها به علت نزدیک بودن مقعد به فرج و نیز مجرای خروج ادرار، امکان انتقال انواع میکروب‌ها به دستگاه تناسلی وجود دارد، بنابراین برای پیشگیری از وقوع عفونت، به هنگام طهارت باید ابتدا فرج یا قسمت جلویی دستگاه خارجی تناسلی و سپس مقعد شسته شود.

در دوران قاعدگی نیز باید پس از هر بار دست‌شویی رفتن به‌خصوص پس از اجابت مزاج، شستشو به طریقه فوق صورت گیرد و پس از شستشو، در صورت امکان با دستمال تمیز خشک شود.

تا حد امکان سعی کنید برای طهارت از آب سرد استفاده نکنید، زیرا ممکن است سبب به‌ وجود آمدن انقباض و درد زیر شکم شود. دقت کنید هیچگاه با دست کثیف یا آلوده طهارت نگیرید.

آکنه:

یکی از عوارض شایع دوران نوجوانی آکنه یا جوش غرور است که علت آن تغییرات هورمونی در بدن است و در دختران، به خصوص پیش از شروع عادت ماهیانه شدت می ‌یابد.

آکنه با عواملی مانند پوست چرب و شیوه تغذیه نادرست شدت می ‌یابد. بنابراین راه درمان آکنه‌های معمولی رعایت بهداشت پوست، شستشوی مرتب صورت با صابون‌های غیرمحرک و پرهیز از دست‌زدن به آنهاست.

قاعدگی دردناک یا دیسمنوره یکی از شایع ترین مشکلات در حیطه بیماری های زنان است و در حدود ۵۰% از زنانی که دارای دوره های قاعدگی هستند، دیده می شود.

۱% زنان در سنین باروری به علت دیسمنوره های شدید به مدت ۱ تا ۳ روز در ماه از انجام فعالیتهای روزانه باز می مانند.

انواع دیسمنوره

• دیسمنوره اولیه: به قاعدگی دردناک در غیاب بیماریهای واضح لگنی اطلاق می شود و ۷۵% از دردهای قاعدگی را شامل می شود.
• دیسمنوره ثانویه: عبارت است از قاعدگی دردناک ناشی از بیماریهای لگنی زمینه ای مانند: آندومتریوز، بیماری التهابی لگن، آدنومیوز و … که ۲۵% از دردهای قاعدگی را شامل می شود.

دیسمنوره اولیه

به علت افزایش پروستاگلاندین های آندومتر است که باعث بروز انقباض در عضلات صاف و بروز دردهای کولیکی شبیه دردهای زایمانی می شود.

بسیاری از عوامل بر انقباضات رحمی ناشی از پروستاگلاندین ها تاثیر می گذارند به عنوان مثال ورزش شدید اغلب سبب تشدید و مصرف کافئین سبب تخفیف علایم دیسمنوره در زنان می شود.

علائم دیسمنوره اولیه

•  درد شکمی از چند ساعت قبل از عادت شروع و بین ۱۲ تا ۷۲ ساعت طول می کشد.
• تهوع و استفراغ
•  سر درد و احساس خستگی
• دیسمنوره اولیه با گذشت عمر کمتر درد ناک می ماند، یک حاملگی منجر به تولد باعث کاهش نشانه ها می شود و پس از ۱ سال از مصرف قرص خوراکی جلوگیری از بارداری اکثر بیماران کاهش علایم را تجربه می کنند حتی اگر مصرف قرص را قطع نمایند.

درمان دیسمنوره اولیه

1. استفاده از مسکن های ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم یا مفنامیک اسید. این داوها در ۸۰% موارد برای درمان دیسمنوره اولیه موثرند ولی باید درست قبل یا در زمان شروع قاعدگی مصرف انها شروع شود.
2. داروهای ضد باردرای خوراکی(LDوHD): مناسب برای خانم هایی است که می خواهند پیشگیری از بارداری نیز انجام دهند. اگر درمان با این دارو پس از ۳ تا ۶ ماه باعث کاهش قابل توجه دیسمنوره نشد باید از لحاظ دیسمنوره ثانویه مورد بررسی قرار گیرد.
3. استفاده از داروهای ضد درد مخدر: در موارد بسیار شدید به مدت ۲ تا ۳ روز در ماه و همراه سایر درمانها از داروهای ضد درد مخدر مانند ترکیبات کدئین استفاده می کنند.
4. طب سوزنی
5. قطع عصب رحمی: اگر به هیچ درمانی پاسخ ندهد و اگر بیمار تمایل به بچه دار شدن دارد در موارد نادر استفاده می شود.
6. برداشتن رحم: اگر خانمی تمایل به بچه دار شدن ندارد و به هیچ درمانی پاسخ نمی دهد از این درمان استفاده می شود.

*دیسمنوره اولیه بطور شایعی با اختلالات و استرس های روانی در ارتباط است بنابراین در برخی موارد بررسی و درمان مسائل روانی مفید خواهد بود.

درمان غیر داروئی دیسمنوره اولیه

1. استراحت
2. استفاده از حوله گرم روی قسمت پایین شکم و پشت
3. تغییر سبک زندگی ( ورزش منظم، قطع سیگار، کاهش مصرف الکل و کافئین، کاهش وزن)

دیسمنوره ثانویه به علت وجود یک مسئله پاتولوژیک در لگن است.

علائم دیسمنوره ثانویه

1. شروع ان نسبت به دیسمنوره اولیه در سنین بالاتری است (اغلب بعد از ۲۰ سالگی )
2. معمولا درد از ۱ تا ۲ هفته قبل از عادت ماهیانه شروع شده و تا چند روز بعد از قطع خونریزی ادامه می یابد.
3. با گذشت زمان شدت آن بیشتر می شود.
4. اغلب بیماران از دردهای لگنی در غیر از زمان خونریزی های قاعدگی شکایت دارند.
5. به درمان با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و یا قرص های خوراکی پیشگیری از باردرای پاسخ مناسب نمی دهد.

درمان دیسمنوره ثانویه توسط متخصص زنان و زایمان و با برطرف کردن عامل ایجاد آن انجام می شود.

قاعدگی نامنظم Irregular periods

قاعدگی نامنظم به سیکل قاعدگی گفته می شود که در آن مدت زمان بین قاعدگی های متوالی اختلاف زیادی با یکدیگر دارند.
سن: شایعترین سندرست بعد از بلوغ و درست قبل از یائسگی است .
نحوه زندگی: استرس و ورزشهای سنگین و شدید و کم وزنی شدید عوامل خطر می باشند .
ژنتیک: عامل قال توجهی به شمار نمی آید .
قاعدگی در هنگام بلوغ آغاز می شود و تا هنگام یائسگی ادامه می یابد.میانگین سیکل قاعدگی ۲۸ روز می باشد . اما ممکن است قاعدگی ه همان اندازه هر ۲۴ روز یا ه ندرت هر۳۵ روز اتفاق افتد .پس از بلوغ ، در اغلب خانمها یک سیکل قاعدگی منظم با یک طول زمان نسبتا ً ثابت ین دو قاعدگی رخ می دهد.به هر حال در بعضی خانمها ،قاعدگی بی نظم باقی می ماند .خونریزی در قاعدگی بطور طبیعی بین۷-۲ روز طول می کشد . میانگین مدت زمان خونریزی ۵ روز می باشد.

در طب سنتی راههای بسیار کاربردی برای پیشگیری و از بین بردن انواع اختلالات قاعدگی وجود دارد. بدین منظور میتوانید به سامانه مشاوره آنلاین پارسی طب مراجعه فرمایید.