پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
دفع پروتئین کلیه : کلیه یکی از مهمترین اندام‌های درونی بدن انسان است. اکثر اعضای بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به کلیه‌ها هستند، بنابراین عملکرد مناسب این عضو حکلیه‌ها در بدن وظایف بسیار مهمی بر عهده دارند. ازجمله شرکت در فعالیت خون‌سازی بدن، تنظیم متابولیسم ویتامین D و دخالت در متابولیسم کلسیم و سیستم استخوانی. کنترل سیستم اسید و باز بدن که یکی از مهمترین سیستم‌های بدن برای حفظ تعادل داخلی است نیز از دیگر کارهای کلیه است، اما یکی دیگر از وظایف کلیه که تقریبا مردم عادی این عضو را با آن می‌شناسند، دفع سموم بدن است.»
دفع سموم در کلیه
وی در مورد دفع سموم بدن توسط کلیه‌ها توضیح می‌دهد: «برای دفع سموم در کلیه، خون بدن از گلومرول‌ها که نقش صافی دارند، عبور می‌کند. این صافی باعث می‌شود مواد ضروری برای اعضای مختلف بدن، بازجذب شده و در عین حال، سموم و مواد زائد دفع شوند.»
دکتر ایجادی می‌افزاید:در حالت عادی پروتئین‌ها نباید از این صافی بگذرند. البته در حدی کم ـ زیر ۱۵۰ میلی‌گرم در ۲۴ ساعت ـ برخی مولکول‌های خاص پروتئین، می‌توانند در ادرار دیده شوند. بنابراین در یک حجم خیلی محدود، وجود بعضی از انواع پروتئین‌ها در ادرار غیرطبیعی نیست.
وی با اشاره به زمانی که عملکرد طبیعی کلیه مختل می‌شود می‌افزاید: «زمانی که کلیه دچار اختلال شود، موادی که در حالت عادی نباید از صافی گلومرول‌ها رد شوند، از آنها عبور کرده و برعکس بازجذب مواد لازم مختل می‌شود.»
دکتر ایجادی با اشاره به اهمیت مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات و معاینات لازم، یادآور می‌شود: «فردی که پروتئین‌آوری ( دفع پروتئین کلیه ) دارد، دفع پروتئین در ادرارش به طور غیرعادی انجام می‌شود.
دفع پروتئین کلیه می‌تواند یک نشانه خیلی مهم از بیماری‌های زمینه‌ای کلیه باشد.
در واقع بهتر است بگوییم پروتئین‌آوری، بیماری نیست بلکه نشانه‌ای مهم است که ممکن است به دلیل سوءاثر برخی داروها بر کلیه یا در جریان برخی بیماری‌های عفونی به وجود آید. در اثر دیابت و فشار خون هم ممکن است پروتئین‌آوری پیدا شود. به طور کلی پروتئین‌آوری موردی است که نباید به راحتی از کنارش گذشت.»
این پزشک فوق‌تخصص می‌گوید: «اولین قدم در معاینات این است که ثابت شود بیمار پروتئین‌آوری دارد یا نه. این مورد با آزمایش ادرار معمولی مشخص می‌شود. پس از آن باید مشخص کنیم که میزان دفع پروتئین در ۲۴ ساعت چقدر است و نوع آن را مشخص کنیم.»
اگر فرد پروتئین‌آوری پیدا کند و حجم پروتئین دفعی زیادتر از حد مشخص باشد، جایگزینی این پروتئین برای بدن مشکل می‌شود.
خوب است بدانیم پروتئین‌ها مولکول‌هایی هستند که در داخل رگ‌ها ایجاد فشار اسمزی می‌کنند و با این کار باعث می‌شوند که آب از درون رگ به درون بافت‌ها نشت پیدا نکند.
دکتر ایجادی در این باره می‌گوید: «به همین دلیل یکی از نشانه‌های دفع پروتئین کلیه ، نشت آب به خارج از عروق است که این مورد را به صورت ورم می‌توانیم ببینیم. این حالت (اِدِم) در قسمت‌هایی که پوست شل است، مانند زیر چشم، سریع‌تر ایجاد می‌شود. در این شرایط ادم اندام‌ها به وجود می‌آید به صورتی که اگر فرد انگشتر دست می‌کند، برایش تنگ می‌شود.»
وی تاکید می‌کند هر ورمی نشانه بیماری کلیوی نیست و می‌افزاید: «دقت داشته باشید؛ این مساله خیلی مهم است که هر ورم دست و پا پروتئین‌آوری نیست. خیلی از بیماران هنگام مراجعه به پزشک به دلیل ورم دست و پا نگران بیماری کلیوی هستند. ولی این طور نیست که هر کسی با وجود ورم زیر چشم لزوما پروتئین‌آوری داشته باشد.
دکتر ایجادی تاکید می‌کند: «افراد باید حتما هر ۶ ماه یک بار مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات را انجام دهند، اما چنانچه فردی دچار علائمی نظیر پرادراری، سوزش ادرار، تکرر ادرار و خون ادراری شد باید فورا به پزشک مراجعه کند.»
مصرف پروتئین راه حل نیست
گاهی مردم تصور می‌کنند به دلیل دفع پروتئین می‌توانند با مصرف پروتئین این مشکل را رفع کنند. اما قضیه این گونه نیست. دکتر ایجادی در این باره می‌گوید: «پروتئینی که در ادرار دفع می‌شود می‌تواند در بافت‌های گلومرول ایجاد تغییرات برگشت‌ناپذیر کند و موجب از بین رفتن عملکرد کلیه‌ها شود. بنابراین خوردن پروتئین کاری اشتباه بوده و باید برای درمان به دستورات پزشک متخصص عمل شود.»
این پزشک یادآور می‌شود: «مواردی مانند عفونت ادراری و سنگ کلیه علائمی دارند ولی پروتئین‌آوری نشانه‌ای است که بیمار در مراحل اولیه متوجه آن نمی‌شود. نشانه‌های اولیه ممکن است پرادراری، بیدار شدن شب برای دفع ادرار و ادم اندام‌ها باشد. پس از تشخیص بیماری ممکن است توسط پزشک رژیم غذایی خاصی تجویز شود. البته ممکن است برای تشخیص دقیق بیماری نیاز به نمونه‌برداری از کلیه نیز وجود داشته باشد. این کار به دلیل تشخیص دقیق بیماری انجام می‌شود؛ چراکه هر بیماری کلیه، درمان و داروی خاص خود را دارد.»
یاتی بدن برای ما بسیار مهم است. یکی از مشکلاتی که برخی افراد با آن روبه‌رو هستند دفع پروتئین است.
