پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
نفخ معده از دیدگاه طب سنتی
نفخ را می توان حاصل عملکرد ناقص هضم در معده دانست!
بنابراین نفخ یکی از علایم نقصان یا ضعف هضم است و همراهی آن با علایم دیگر می تواند ما را در بررسی شدت هضم ناقص کمک نماید. از نظر طب سنتی برای ایجاد نفخ یا گاز میزان حرارت و رطوبت و تاثیر آن ها بر یکدیگر مهم است. در این جا حرارت ، حرارت غریزی (پایه) معده است و منظور از رطوبت ، رطوبت غریبه (فضلیه) موجود در غذا یا رطوبت غیر طبیعی دستگاه گوارش است.
علل ایجاد نفخ
ایجاد نفخ در سیستم گوارشی می تواند ناشی از دو علت کلی باشد:
- علت اول: مربوط به غذا،
- و علت دوم: مربوط به توانایی معده برای هضم است.
الف) غذا و نفخ معده
هر یک از ویژگی های زیر می تواند سبب ایجاد نفخ شود
- غذایی که نفاخ باشد در این حالت غذا دارای رطوبتی است که جز جوهر غذا قرار نگرفته است.
– ولی این رطوبت قابل مشاهده نیست و رطوبت فضلیه نام دارد غذاهایی مانند عدس، لوبیا ، باقلا و نخود نفاخ هستند. - غذایی که مقدارآن زیاد باشد.
- غذاهایی که رطوبت زیادی دارند که با عصاره گیری این رطوبت به وضوح دیده می شود و از این نظر با رطوبت فضلیه تفاوت دارد خیار، سیب، گلابی، انگور، انجیر، کدو این گونه هستند.
- خوراک زهک به معنای بدبو یا دارای بوی ماهی (فاسد) یا بوی نمس( بوی روغن خراب) است.
– علت ایجاد نفخ در این مورد این است که طبیعت بدن از چنین غذایی نفرت داشته و به هضم آن نمی پردازد در نتیجه دچار فساد خواهد شد.
– در واقع در این حالت نیز حرارت لازم برای هضم معدی کاهش یافته است.
ب) عوامل غیر غذایی ایجاد نفخ معده
عوامل غیر غذایی موثر بر ایجاد نفخ را می توان شامل موارد ذیل دانست.
- اجتماع یک یا چند خلط از اخلاط چهارگانه :
خلط (ماده) بلغم یا سودا یا صفرای محیه (صفرای مخلوط با بلغم ) می تواند موجب اختلال در عمل هضم معده گردد.
در این حالت فعالیت معده صرف دفع این اخلاط خواهد شد و در نتیجه حرارت لازم برای عمل هضم کاهش خواهد یافت و همان طور گفته شد کاهش حرارت معده موجب ایجاد نفخ خواهد شد.
یک علت دیگر این موضوع می تواند این فرضیه باشد که در اثر حرارت معده از این اخلاط بخارهایی تولید می شود که پس از سرد شدن به ریح یا نفخ تبدیل می شود - نوشیدن آب سرد زیاده روی غذا یا فعالیت جسمانی بعد غذا، موجب کاهش حرارت پایه لازم برای عمل هضم معدی می شود.
- خوردن ماده ای که مزاج گرم داشته باشد چه دارو باشد چه غذا در صورت وجود ماده ای سرد و تر در معده می تواند با تبخیر آن موجب ایجاد نفخ گردد . باید توجه داشت که بیشترین خلط موجود در معده یا تولید شده در آن بلغم است که خود ماده ای سرد و تر می باشد.
- خالی بودن شکم از غذا در برخی از موارد نیز سبب نفخ می گردد و این در صورتی است که در لوله گوارشی رطوبتی از نوع بلغم زجاجی وجود داشته باشد . چرا که در این حالت طبیعت یا قوه ی مدبره بدن ، به جای غذا به تحلیل این رطوبات می پردازد.
- سرمای محیط با کاهش حرارت بدنی می تواند عمل هضم را دچار نقصلان نموده و سبب ایجاد نفخ شود.
ج ) رطوبت زائد در معده
اگر عامل غذای خاص در تولید نفخ را کنار بگذاریم، مشاهده می کنیم که یک عامل مهم دیگر در ایجاد نفخ، وجود رطوبت زاید در معده و روده هاست.
از علل ایجاد رطوبت می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ورزش نکردن،
- خواب بیش از مقدارلازم بر حسب مزاج جبلی (ذاتی) ،
- پرخوری،
- هوای مرطوب ،
- حمام بیش از حد و به خصوص حمام بعد از خوردن غذا،
- خوردن آب و مایعات همراه با غذا.
درمان نفخ معده
برای درمان باید از مقطر ۵ گیاه پارسی طب (ضد بلغم) برای تنظیم حرارت معده، بلغم و رفع نفخ استفاده شود. مقطر پنج گیاه پارسی طب حاصل ترکیب عصاره گیاهان گرم و خشکی است که عملکرد درمانی آنها خصوصاً در دستگاه گوارش متمرکز می باشد این حالت باعث می شود دستگاه گوارش به طور مشخص و به شکل هدفمند، تحت تاثیرگرمای این محصول قرار گیرد.
همچنین، توانایی و موفقیت مکانیسم اثر این محصول در دفع خلط بلغم از معده، سبب میشود در مدت زمان کوتاهی تمام عوارض و مشکلات مربوط به سرد مزاجی برطرف شود، افزون بر این، مصرف این مقطر، رژیم غذایی متنوعتری برای سرد مزاجان فراهم می سازد .
