پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
ناخنک یک ضایعه مثلثی است که از سفیدی چشم (ملتحمه) در بخش داخلی چشم روی قسمت شفاف چشم (قرنیه)کشیده می شود. این ضایعه ناشی از رشد خوش خیم بافت پیوندی و رگ های ملتحمه است. ناخنک معمولاً ابتدا به صورت یک سفیدی روی ملتحمه ایجاد می شود که به تدریج به سمت قرنیه رشد می کند. به علت وجود رگ های زیاد معمولاً رنگ ناخنک صورتی یا قرمز است. ناخنک گاهی ملتهب شده و باعث سوزش و خارش و اشکریزش می گردد. در بعضی مواقع ناخنک رشد زیادی کرده و تا وسط قرنیه می رسد ودر نتیجه جلوی دید را می گیرد؛ به علاوه ناخنک های کوچکتر هم می توانند با تغییر شکل قرنیه باعث ایجاد آستیگماتیسم شوند و دید افراد را تار کنند.
علل:
اگرچه علت بیماری دقیقاً مشخص نیست ولیکن نور آفتاب، هوای خشک و گرم، گرد و غبار و زمینه ارثی را از عوامل موثر در ایجاد آن می دانند.
علایم و نشانه ها:
در صورت کوچک بودن ناخنک، به غیر از اختلال در زیبایی و ظاهر، علامت یا مشکل دیگری دیده نمیشود؛ ولی در صورت رشد زیاد می تواند باعث اختلال در دید و یا عفونت گردد.
تشخیص:
در هنگام معاینه چشم توسط پزشک، ناخنک به راحتی قابل تشخیص است.
پیشگیری و درمان:
اشعه ماوراء بنفش خورشید۳ در ایجاد ناخنک مؤثر دانسته شده است. بنابراین توصیه می شود افرادی که در مناطق آفتابی زندگی می کنند و مدت زیادی در معرض تابش آفتاب قرار دارند حتماً از کلاه های لبه دار و عینک آفتابی استفاده کنند. همچنین باد شدید و گرد و خاک ممکن است با تحریک چشم در ایجاد ناخنک مؤثر باشد.
در افرادی که ناخنک دارند معمولاً ورود آب به چشم ها (در موقع شستن صورت یا حمام کردن) باعث تحریک چشم و ایجاد سوزش و قرمز شدن چشم ها می گردد. بنابراین این افراد باید دقت کنند که حتی الامکان آب وارد چشمشان نگردد.
اگر ناخنک کوچک باشد و ظاهر ناخوشایندی نداشته باشد و باعث قرمزی و سوزش چشم ها نشود نیاز به درمان خاصی ندارد. چنانچه ناخنک ملتهب شده، ایجاد سوزش و قرمزی در چشم کند مصرف قطره های اشک مصنوعی به صورت مکرر ممکن است باعث تسکین علائم گردد. در مواردی که ناخنک التهاب شدیدی پیدا کرده است می توان با نظر چشم پزشک یک دوره درمان با قطره های استروئیدی (کورتون) یا سایر قطره های ضد التهابی را تجربه کرد.
در مورد ناخنک های بزرگتر که از لحاظ ظاهر و زیبایی آزار دهنده هستند و یا با ایجاد آستیگماتیسم۴ باعث تاری دید شده اند می توان برای برداشتن ناخنک از جراحی استفاده کرد؛ البته اگر ناخنک به صورت ساده برداشته شود احتمال عود آن زیاد است. در افراد جوان و افرادی که ناخنک ملتهب دارند در نیمی از موارد عود دیده می شود. عمل جراحی می تواند تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام گیرد. بنا به صلاحدید پزشک قطره های چشمی ضدعفونت و ضدالتهاب تا چندین هفته پس از عمل جراحی باید توسط بیمار استفاده شود. قرمزی مختصر در ناحیه عمل شده معمولاً ظرف ۲ تا ۳ ماه بطور کامل از بین می رود. برخی داروهای ضد ناخنک بسیار سمی می باشند، لذا در صورت تجویز، بیمار باید مرتباً توسط پزشک ویزیت شود تا از عوارض دارو جلوگیری گردد.
در ناخنک های خیلی بزرگ که مرکز قرنیه را هم درگیر کرده اند علاوه براقدامات فوق ممکن است پیوند لایه ای قرنیه۵ برای اصلاح شکل قرنیه نیز لازم باشد.
توصیه ها:
* جهت جلوگیری از آثار سوء اشعه های خورشید حتماً از عینک آفتابی استفاده کنید.
* از کار طولانی در محیط های گرم و خشک و پرگرد و غبار تا جای ممکن پرهیز کنید.
* از مصرف قطره های مختلف بدون تجویز چشم پزشک خودداری کنید.
* قطره های ضدالتهاب معمولاً دارای عارضه هستند و حتماً باید توسط پزشک تجویز شوند.
لازم به ذکر است که برخی از تومورهای چشمی ممکن است در ابتدا با ناخنک اشتباه شوند. پس در مواردی که ناخنک رشد خیلی سریعی دارد و یا مکرراً عود می کند حتماً باید با چشم پزشک خود مشورت کنیم.
