تیتانیوم، این فلز چند قابلیتی که در همه جا و همه چیز، از موتور جت گرفته تا قاب عینک استفاده می شود، به تازگی قرار است نقش جدیدتری را هم ایفا کند و آن نقشی حیاتی در ۲ نوع مسواک است که می خواهند دنیای بهداشت دهان و دندان را تکان دهند.
مسواک جدید تیتانیومی
مسواکهای نسل آینده، شما را از استفاده از خمیر دندان بی نیاز می کند و در عوض، در داخل آن، هستهای از جنس دی اکسید تیتانیوم وجود دارد که باعث ایجاد نوعی واکنش الکتروشیمیایی می شود که در نتیجه آن جرم دندانها از بین می رود.
موهای برس مسواک دوم، رشتههای ظریفی از جنس تیتانیوم هستند که تا سالها سالم می مانند. هر دوی این مسواکها در مراحل مقدماتی بررسی، نظر مطلوب دانشمندان، دندانپزشکان و مصرف کنندگان آزمایشی را به خود جلب کردهاند.
مسواکهای ما، که امتحان خود را پس داده و مورد قبول دندانپزشکان قرار گرفته اند، سال هاست که تغییر چندانی نکردهاند. در دنیای دندانپزشکی، که متخصصان به ندرت بر سر چیزی توافق دارند، این ۲ مسواک جدید توانستهاند تا حدودی جای خود را باز کنند.
مسواک بدون خمیر دندان را ژاپنیها اختراع کردهاند. قیمت این نوع مسواک در آمریکا ۲۹ دلار و ۹۵ سنت است. اریک پاورز، از شرکت بینالمللی پاورز، که اخیراً واردات این نوع مسواک را شروع کرده، می گوید: “مردم فکر می کنند این یک جور حقه است. اگر ما این مسواک را در قفسه فروشگاهها کنار یک مسواک ۹۹ سنتی بگذاریم، شما کدامشان را می خرید؟”
اما نیک راوتی، مدیر یک فروشگاه در منهتن، معتقد است که اگر یک بار از این مسواک استفاده کرده باشید، دیگر برای خریدنش مردد نمی مانید. او می گوید هر بار که سس سالسای مورد علاقهام را می خورم، تا مدتی بعد مزه ترش آن از دهانم بیرون نمی رود. با استفاده از این مسواک، این مزه به راحتی از بین می رود. راوتی می گوید: “این عجیبترین احساسی است که تا حالا داشته ام! من بعد از استفاده از این مسواک، احساس بهتری نسبت به زمانی دارم که از یک مسواک معمولی استفاده می کنم.”
البته استفاده از این مسواک، به نوعی ناخوشایند هم هست، چرا که این مسواک برای فعال شدن به نور درخشان نیاز دارد. (آقای راوتی، با استفاده از یک چراغ مطالعه در دهانش نور می اندازد.)
عملکرد این مسواک، به یک خاصیت دی اکسید تیتانیوم به نام خاصیت فوتوکاتالیتیک وابسته است. این بدان معناست که دی اکسید تیتانیوم در حضور نور، یک سری واکنشهای شیمیایی تولید می کند.
در دسته مسواک، استوانه باریکی از جنس دی اکسید تیتانیوم وجود دارد. تابش نور به این استوانه موجب آزاد شدن الکترونها با بار منفی می شود که ذرات باردار با بار مثبت را از جرم دندانی می ربایند و سبب واکنش اکسیداسیون می شوند. عمل مسواک زدن سبب می شود تا بزاق دهان دارای بار الکتریکی منفی شده و جرم دندانها را جذب و تجزیه کند.
دکتر دونالد سلمارتن، یک پژوهشگر برجسته از آزمایشگاه انرژیهای قابل تجدید، در ایالت کلرادو می گوید: “مفهوم این کار، صحیح است. سازندگان این مسواک معتقدند شما می توانید در دهانتان، واکنشهای الکتروشیمیایی اکسیداسیون را انجام دهید. اساس قضیه منطقی به نظر می رسد و چیز دور از ذهنی نیست.”
اما دکتر سلمارتن، سؤالاتی هم راجع به جزئیات ماجرا دارد. وی می خواهد بداند آیا طول موج نور مرئی، برای پیشبرد واکنش در دهان تاریک انسان کافی است؟ آیا بار مثبتی که ایجاد می شود واقعاً جرم دندانی را از بین می برد؟ وی می گوید: “فرض بر این است که بزاق، که یک محلول آبدار و پر از مولکولهای حیاتی است، الکترولیت کافی برای شکسته شدن جرمهاست.”
دکتر کنیو کومی یاما، یک دندانپزشک و استاد دانشگاه در کانادا هم اکنون مشغول انجام پژوهش روی نسل جدید مسواک بدون خمیر دندان است که وجود یک پانل خورشیدی در دسته شان، واکنش را تسریع می کند. شرکت شیکن اوزاکای ژاپن، تولیدکننده مسواک بدون خمیر دندان، پشتیبانی تحقیقات دکتر کومی یاما را بر عهده دارد. دکتر کومی یاما معتقد است که این مسواک، تعداد باکتریهای دهان را کم می کند. وی می گوید: “ما می توانیم اثبات کنیم که این محصول خاصیت باکتریکشی دارد.”
شرکت تولیدکننده این مسواک می گوید هسته دی اکسید تیتانیومی مسواک، هرگز خاصیت خود را از دست نمی دهد، اما سر مسواک باید پس از مدتی تعویض شود، چرا که موهای نایلونی برس مسواک از شکل می افتند. این شرکت، برای مسواک خود سرهای یدکی هم تولید کرده است.
نوع دوم مسواکهای تیتانیوم دار
اما نوع دوم مسواکهای تیتانیوم دار، برای حل همین مشکل طراحی شده است. موهای برس این مسواک عمری طولانی دارند.
دکتر دین رابینسون، یک دندانپزشک در آریزونا، این مسواک را اختراع کرده و می گوید:
“مسواکهایی که برس نایلونی دارند، در عرض ۳ ماه اول استفاده، ۳۰ درصد کارایی خود را که همان قابلیت تمیز کردن جرم هاست، از دست می دهند.” مسواکهای جدید قرار است ۴ – ۳ سال عمر کنند.
دکتر رابینسون، نوعی روش اتوماتیک برای تمیز کردن بین دندانها با آب، به جای نخ دندان، اختراع کرده است. او در اصل این کار را با یک رشته نازک از آلیاژ تیتانیوم آزمایش کرده و دریافته بود این رشته تا حد شگفت انگیزی انعطاف پذیر است. او کشف کرد که اگر بتوان این رشتهها را تا حد امکان ظریف ساخت، می توان از آنها، موهایی بسیار عالی برای برس مسواک تولید کرد.
دکتر رابینسون می گوید: رشتههای نایلونی به خوبی خم می شوند، ولی به طور کامل سر جای اولشان بر نمی گردند و خاصیت فنری اندکی دارند. بنابر این شخص مجبور است برای فرو بردن رشتهها به داخل فضای میان لثه و دندان و نیز فضای بین دندانها، دستش را کلی کش و قوس بدهد! در مقابل، رشتههای تیتانیومی مسواک جدید، شکل و کارایی خود را از دست نمی دهند.
شخص به آرامی نوک رشتههای مسواک را، که از موی گربه هم نرم تر و در عین حال استوار هستند، حرکت می دهد و رشتهها به زیر خط میان لثه و دندان و در میان عمیقترین شکافهای دندانها رسوخ می کنند.
دکتر رابینسون می گوید: رشتههای تیتانیوم شکلشان را از دست نمی دهند، اما ممکن است بشکنند، یا بیفتند که در این صورت مسواک دیگر قابل استفاده نخواهد بود. وی می افزاید به محض آن که تکنیک وصل کردن رشتههای تیتانیوم به سر مسواک، تکامل یابد، این مسواک در دسترس مردم قرار خواهد گرفت. قرار است قیمت این مسواک ۴۶ دلار و ۹۵ سنت باشد.
اما آیا تمیز کردن دندانها با فلز، به همان اندازه که به نظر می رسد ترسناک است؟ دکتر رابینسون می گوید: این رشتهها اصلاً خشن نیستند. یکی از کارشناسانی که محصولات دندانپزشکی را مورد آزمایش قرار می دهد نیز می گوید: “در یک ارزیابی مستقل، مشخص شد که سایندگی برس این مسواک از رشتههای نایلونی مسواکهای معمولی بیشتر نیست.”
دکتر مایکل برون، یک دندانپزشک متخصص پروتز در منهتن، این مسواک را امتحان کرده و تحت تأثیرات مطلوب آن قرار گرفته است. او می گوید: هر چند آزمایش درازمدت این مسواک ضرورت دارد، اما به نظر می رسد که این مسواک می تواند جرمهای موجود در مرز ظریف بین بافت سخت و نرم دهان را به آسانی از بین برده و به عمیقترین شیارها نفوذ کند. او معتقد است مسواک جدید می تواند یک تحول نمونه در حرفه دندانپزشکی به شمار بیاید.
افرادی که به استفاده از مسواکهای نرم عادت کرده اند، ممکن است تمایلی به خرید این مسواک با برسی عجیب و قیمتی هنگفت، نداشته باشند، ولی دکتر برون قیمت بالای این مسواک را مانع از خرید آن نمی داند. او می گوید: “مردم می خواهند دهان و دندان سالم داشته باشند.”