پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
ارتباط مواد غذایی با حالات روحی-روانی و شادابی، یکی از موضوعاتی است که در طی زندگی روزمره برای هر کدام از ما به طور تجربی به اثبات رسیده است.
خیلی از ما روزها و زمان هایی را دچار بی حالی و بی حوصلگی هستیم که علت آن را به درستی نمی دانیم.
غذا و نحوه غذا خوردن به دلیل اثراتی که بر روی جنبه های مختلف حیات، به ویژه حالات روانی ما می توانند داشته باشند، از دیر هنگام مورد توجه بوده اند.
آیا احساس افسردگی و بیهودگی می کنید؟ آیا از اینکه برخی اوقات بسیار تند مزاج و زود رنج می گردید، ناراحتید؟
شاید اکنون، زمان آن فرا رسیده باشد که نگاهی به نوشیدنی ها و غذاهای مصرفی تان بیندازید تا دریابید که آیا آنها اثرات مخربی در حالات روحی-روانی شما دارند و یا خیر؟
بنابر گفته متخصصین تغذیه، غذاهایی که می خورید می توانند موجب بهتر یا بدتر شدن احساس شما در کوتاه مدت یا دراز مدت گردند.
اثرات زود گذر و روز به روز:
ثابت نگه داشتن سطح قند خون و کارکرد مطلوب دستگاه گوارش، دو عامل بسیار مهم مرتبط با غذا می باشند که به شما کمک می کنند تا احساس بهتری داشته باشید و پر انرژی تر باشید. اگر سطح قند خونتان به خوبی کنترل نگردد( مثلا با خوردن مقادیر زیادی شکر و شیرینی ها بالا برود) و دچار نوسانات متعدد در هنگام شبانه روز شود، این احتمال بیشتر خواهد بود که احساس نامطلوبی از خود داشته باشید.
وقتی به خیلی از افراد توصیه می شود که از مواد شیرین استفاده نکنند، می گویند پس از محدود نمودن مواد شیرین، دچار ضعف، بی حالی، حالت افسردگی و گاهی سردرد می گردند. غافل از آن که هر چقدر از این نوع مواد غذایی بیشتر استفاده نمایند، بروز مجدد این حالات برای آنان بیشتر خواهد شد.
عامل دیگر مرتبط با تغذیه که می تواند تاثیرات نامطلوب بر روحیه و رفتار شما بگذارد، نامساعد بودن وضعیت گوارشی ناشی از گرسنگی شدید به علت رژیم لاغری نامناسب ، و یا یبوست به علت دریافت ناکافی فیبر غذایی و آب می باشد که نتیجه آن، ایجاد یک احساس ناخوشایند خواهد بود که فعالیت های روزمره شما را مختل می نماید.
اثرات هفته به هفته و ماه به ماه:
مطالعات تحقیقاتی نشان داده اند که سلامت جسم و نداشتن بیماری ، به بهبود حالات روحی شما کمک خواهد کرد، مثلا برخی مواد مغذی مهم که در برخی غذاهای خاص وجود دارند، می توانند سطح هورمون های ارتقادهنده روحیه ی خوب را افزایش دهند.
برخی مواد مغذی نیز از التهابات پیشگیری می کنند و در نتیجه گردش خون بهتر می شود و خون بهتر به همه اندام های بدن می رسد.
بدون شک، یک رژیم غذایی سالم برای قلب (مصرف فیبر زیاد و چربی اشباع کم) ، نقطه شروع خوبی برای بهبود حالات روحی شما می باشد. برعکس، مصرف یک وعده غذایی پُرچرب و یا با مواد قندی بالا، از لحاظ جسمانی می تواند موجب احساس ضعف و سنگینی در شما گردد. افرادی که چنین وعده های غذایی ای را مصرف می نمایند، مستعد ابتلا به احساس بد و خواب آلودگی پس از غذا هستند.
چه غذاهای در ایجاد احساس نامطبوع در شما موثرند؟
همان طور که برخی غذاها به شما کمک می کنند تا احساس بهتری داشته باشید، برخی دیگر از غذاها هم می توانند باعث ایجاد احساس نامطلوب در شما شوند.
در این قسمت راهکارهایی برای کاهش اثرات مضر سه نوع غذا که می توانند در شما ایجاد احساس نامطلوب کنند، آورده شده است:
چربی های اشباع
۱- غذاهای غنی از چربی اشباع را کم مصرف کنید:
امروزه به خوبی معلوم شده است که چربی اشباع در بروز بیماری های قلبی و برخی انواع سرطان ها نقش دارد. هم اکنون شواهدی نیز وجود دارد که چربی اشباع در بروز افسردگی نیز نقش دارد.
ارتباط بین مصرف چربی اشباع و بروز افسردگی، در تحقیقی به نام “بهبود بیماری های عروق قلبی” مشاهده شد که در این تحقیق، ۳۴۸ نفر در سنین ۲۴ تا ۸۱ سال شرکت کردند. در این تحقیق، کاهش مصرف چربی اشباع برای یک دوره بیش از ۶ هفته ای، با کاهش افسردگی در افراد همراه بود.
۲- از مصرف الکل خودداری نمایید.
این نوشیدنی در واقعیت دارای خاصیت افسرده کنندگی است. الکل، ماده شیمیایی ای است که پریشان کننده مغز است و تمام سلول های عصبی را تحت تاثیر قرار می دهد.
بسته به مقدار الکل مصرفی، وضعیت افراد به سرعت از احساس آرامش به سمت بروز احساسات ناخوشایند و اختلال در هماهنگی های بدن ، تغییر می کند.
۳- با مصرف کافئین زیاد، خود را دچار پریشانی نکنید.
قهوه
کافئین از دو طریق می تواند پریشانی و کج خلقی را افزایش دهد:
الف) مصرف کافئین به ویژه در اواخر روز، منجر به بروز اختلال در خواب شبانه می گردد و این اختلالات خواب ، زمینه احساس بد خلقی و خستگی را در طی روز ایجاد می نماید و چاره ای نخواهید داشت مگر اینکه مجددا با یک استراحت کافی در شب، این حالت را از خودتان دور کنید.
ب) کافئین همچنین در سوخت و ساز انرژی در بدن تاثیر می گذارد و باعث می شود سوخت و ساز شما افزایش یابد و از این طریق باعث بهبود خستگی خواهد شد، ولی مصرف طولانی مدت آن باعث تشدید حالت افسردگی خواهد شد.
برخی افراد بیشتر از بقیه نسبت به اثرات مضر کافئین حساس هستند. اگر شما از جمله ی افراد حساس به کافئین هستید، مصرف نوشیدنی هایی مثل قهوه، چای و نوشابه های کافئین دار (کولا) را کاهش دهید تا ببینید که آیا کاهش مصرف کافئین، به بهبود وضعیت روحی و سطح انرژی شما به ویژه در اواخر روز کمک می کند یا خیر؟
