پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
طبیعت سرد و گرم بدن: افرادی که طبیعت گرم صفراوی یا دموی دارند، غذاهای سرد مصرف کنند تا گرمی آنان تعدیل شود.
افرادی که طبع سرد بلغمی یا سوداوی دارند، غذاهای گرم مصرف کنند و یا با مخلوط غذاهای سرد و گرم، اثر سردی و گرمی خنثی شود.
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
طبیعت سرد و گرم بدن
سردی و گرمی که در طب جدید با عنوان غذاهای کم کالری و پُر کالری نام برده می شود، واقعیت غیر قابل انکار است و به عقیده محققان، در صورت پیروی از الگوهای صحیح، افراد از مصرف مواد غذایی مختلف بهره مند خواهند شد.
برخی افراد طبع سرد و برخی دیگر طبع گرم دارند.
هر فرد به صورت تجربی قادر است تا طبیعت خود را شناسایی کند تا بر این اساس، از ناهماهنگی بین مواد غذایی و عوارض حاصل از آن پیشگیری کند.
طبیعت سرد و گرم بدن: خصوصیات افراد با طبع گرم
افرادی که طبیعت گرم دارند:
- تحمل گرما را ندارند
- به مصرف مواد غذایی خنک و سرد تمایل دارند، زیرا این گونه مواد غذایی انرژی کمتری دارد اما افرادی که طبیعت سرد دارند
- سرمایی هستند
- آب و هوا و مواد غذایی گرم برای آنان مناسب تر است
- تمایل آنان به مصرف مواد غذایی گرم و پُر انرژی است.
اساتید طب سنتی در خصوص علت بروز این پدیده در افراد، معتقد هستند مزاج افراد یا مادرزادی و یا اکتسابی است.
ریشه مزاج در انسان
صفات مادرزادی مزاج انسان، حاصل ترکیب صفات کیفیتی مزاج والدین و تأثیر محیط در دوران رشد جنینی است.
به معنای عام و کلی شامل:
- محیط جغرافیایی و شرایط اقلیمی
- تغذیه
- میزان خواب و بیداری
- و فعالیت و استراحت مادر
- و رویدادهای روانی مادر و… است.
مزاج فرزند یک زوج که هر دو مزاج گرم دارند، حتماً گرم خواهد بود
و تنها در صورتی مزاج فرزند آن ها سرد خواهد شد که مادر در دوران بارداری به شدت تحت تأثیر عوامل سردی آور قرار داشته و به بیماری های رحم یا مغز و کبد دچار شده باشد.
البته ممکن است فردی که گرم مزاج مادرزادی بوده است، در دوران زندگی اش تحت تأثیر شرایط زیستی و یا روحی و روانی و عارضه های دیگر تغییر مزاج دهد و مزاج جدیدی را اکتساب کند.
اجزای سازنده بدن انسان
از سوی دیگر طبق نظر حکمای طب سنتی ایران، بدن همه موجودات و انسان ها از چهار ماده اصلی ساخته شده است که عبارت هستند از:
- خاک
- آب
- هوا
- و آتش.
که هر کدام از این ارکان دارای کیفیت خاص خود می باشد.
مزاج هر یک از ارکان سازنده بدن
خاک: سرد و خشک
آب: سرد و تر
هوا: گرم و تر
آتش :گرم و خشک
انواع مزاج ها
اگر بدن انسان از مقادیر متناسب خاک، آب، هوا و آتش ترکیب شده باشد، مزاج معتدل به وجود می آید و اگر یکی بر دیگری برتری داشته باشد، مزاج های چهار گانه اصلی که عبارت هستند از :
- مزاج سوداوی
- بلغمی
- دموی
- صفراوی
در شخص سوداوی، خشکی، در بلغمی، سردی و تری و در فرد دموی، گرمی و تری و نهایتاً در شخص صفراوی گرمی و خشکی غلبه دارد که این کیفیات یعنی سردی و گرمی و تری و خشکی موجب بروز علائمی در فرد می شود.
رعایت اعتدال در مصرف مواد غذایی
بر اساس برخی از یافته های علمی و تحقیقات متخصصان طب سنتی اساساً این مسئله که برخی از غذاها گرم و برخی از غذاها سرد هستند درست است و بهتر است افراد با تشخیص این که طبع سرد یا طبع گرم دارند، به رعایت اعتدال در مصرف مواد غذایی اهمیت بدهند.
همان طور که گفته شد در طب ایرانی تئوری بنیادی داریم به نام اخلاط چهار گانه(صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی) که این اخلاط چهار گانه ترکیباتی مایع هستند.
بر اساس این تئوری غذایی که می خوریم در کبد تغییر ماهیت داده و فعل و انفعالاتی روی آن صورت می گیرد و به چهار شکل در می آید:
صفرا
ترکیبی قرمز متمایل به زرد به نام صفرا
که به هضم غذا کمک می کند
و کارکرد مغزی را افزایش می دهد.
دم
ترکیب دیگر سرخ رنگ است به نام دم یا خلط خون
اکسیژن و مواد غذایی را به بافت ها و سلول های بدن می رساند.
بلغم
ترکیب سوم که بلغم نام دارد
قرمز کم رنگ است
وظیفه تسهیل کار مکانیکی و لغزش مفاصل روی یکدیگر
تشکیل بافت عصبی و سلول های مغزی را دارد.
سودا
ترکیب چهارم قرمز و جگری رنگ است که سودا نام دارد
وظیفه طبیعی تحریک اشتها
تشکیل بافت استخوانی را دارد.
به این ترتیب هر ماده غذایی وقتی وارد بدن می شود، بسته به مزاجش موجب تولید اخلاط چهار گانه می شود.
افراد باید مشخص کنند که در کدام یک از مزاج های چهار گانه صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی قرار می گیرند.
برای این کار لازم است تا بدانند که علائم هر یک از این مزاج ها چیست و بیشتر علائم کدام یک از این مزاج ها با آن ها تطابق دارد.
