خواص دارویی گیاه زوفا

زوفا با نام علمی Hyssopus officinalis

زوفا از کلمه یونانی آزوب به معنای گیاه مقدس گرفته شده است.

گیاه شناسی

• زوفا گیاهی خشبی و چند ساله است.
• دارای بوته بلند و باریک با برگ های وارونه است و می تواند به ارتفاع دو فوت برسد.
• بومی منطقه مدیترانه است و وارد ایالات متحده و کانادا شده است.
• رویش بذر زوفا در خاکهای مرطوب و در درجه حرارت مناسب امکان پذیر است و زوفا پنج تا هفت سال عمر می کند.
• یکی از مهمترین گیاهان دارویی و ادویه ای به شمار می رود.
•  Hyssopus Officinalis چهار زیر گونه دارد .مهمترین آنها زیر گونه Officinalis و زیرگونه Subsp. Canescens می باشند.
• برگهایش صاف، فاقد دندانه، باریک، کشیده و کم و بیش نیزه ای شکل و رنگ آن سبز روشن است.
• برگها به طول ۲ تا ۴ سانتی متر و به عرض ۵/۰ تا ۱ سانتی متر که در طول ساقه به صورت متقابل (به شکل صلیب) قرار می گیرند.
• برگهای حاوی کوتیکول نسبتاً ضخیمی می باشند که از خصوصیات گیاهان مناطق گرم و خشک است.
• گلهای آن در نواحی فوقانی ساقه هایی به طول ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر، به صورت چرخه هایی مجتمع که هر چرخه مرکب از هفت تا نه گل می باشد تشکیل می شوند.
• گلها آبی ، صورتی یا سفید رنگ هستند.
• میوه، فندقی چهار قسمتی و رنگ آن سیاه یا قهوه ای تیره و قسمت میانی آن کمی برجسته بوده و میوه کم و بیش به شکل مثلث است.
• پیکر رویشی این گیاه همچنین حاوی فلاونوئید، تانن ( ۵ تا ۸ درصد ) مواد تلخ ( ۳ تا ۶ درصد ) و مواد دیگری مانند “دیوزمین” “هیسوپین” و ترکیبات موسیلاژی است.
• اسانس آن تلخ، تند خشک و اندکی گرم کننده است.
• از دم کرده پیکر رویشی این گیاه برای درمان بیماریهای مربوط به دستگاه تنفس مانند سرفه، سیاه سرفه، برونشیت و آسم استفاده می شود.
• مواد موثره این گیاه سبب افزایش فشارخون، هضم غذا و همچینین کاهش تورم می شود.
• زوفا اگر چه تلخ مزه است ولی به عنوان طعم دهنده مواد غذایی و همچنین در تهیه سس مورد استفاده قرار می گرد.

• اسانس زوفا :

• خاصیت ضد قارچی و باکتریایی دارد.
• این اسانس در صنایع کنسروسازی، نوشابه سازی و همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی کاربرد فراوانی دارد.
• عسل حاصله از آن کیفیت بسیار مطلوبی دارد.

• خواص دارویی :

• به سرفه های شدید، تنگی نفس، افراد مبتلا به رماتیسم کمک می کند.
• این گیاه در درمان گلودرد، سرماخوردگی، خارش و استفاده از آن به عنوان دفع ادرار توصیه شده است.
• این گیاه همراه با عسل کرمهای داخل شکم را می کشد.
• کوبیده شده آن با انجیر تازه به از خشکی در آمدن مزاج کمک می کند اثر آن قویترهم می شود.
• موجب از بین بردن انگل در دستگاه گوارش می شود.
• مالیدن پماد آن به سر شپش را از بین می برد.
• این گیاه برای کاهش بیماری خلط بسیار مناسب است.
• در دفاع از بدن در برابر عفونت ها کمک می کند.
• موجب تقویت ایمنی بدن می شود.
• به جلوگیری از بیماری مزمن به علت وجود آنتی اکسیدان های متعدد کمک می کند.
• در کاهش درد و ناراحتی نیش حشرات و نیش زدن بسیار مفید است.
• علائم سندرم قبل از قاعدگی، مانند نوسانات خلقی و گرفتگی های رحمی را تسکین می دهد.
• تنتور زوفا همراه با سایر گیاهان خلط آور مانند شیرین بیان، زنجیل شاهی و آنتیون برای برونشیت و سرفه های مقاوم مصرف می شود.
• شربت زوفا برای سرفه از قسمت هوایی یا گل های زوفا تهیه می شود و برای سرفه های مقاوم و ضعف ریه با شیرین بیان یا گل ماهور مخلوط می کنند.

• منع مصرف گیاه زوفا:

• هنوز منع مصرفی شناسایی نشده است اما توصیه می شود در دوران بارداری / شیردهی از مصرف آن بپرهیزید چراکه اثرات سوء آن (برای تحریک جریان قاعدگی) و اثرات سقط جنین اثبات شده است.