تربیت فرزندان کاری است دشوار، اما نکاتی وجود دارد که با رعایت آنها این کار سهلتر صورت میگیرد. مواردی که در زیر میآید، برخی از این نکات است.
به واکنشهای خود در مقابل فرزندتان دقت کنید
در این مواقع همیشه باید به سنوسال او توجه داشته باشید و واکنشهای مناسب با سن او را نشان دهید. هر سنی توقعات و انتظارات مناسب با آن سن را میطلبد. حساسیتهای بیمورد شما و برخوردهای خشونتآمیزتان تنها باعث شگفتی کودکان میشود زیرا از نظر خودش، هیچ کار اشتباهی مرتکب نشده و نمیتواند مفهوم کار شما را درک کند.
هنگام تنبیه فرزندتان، علت را برای او توضیح دهید
تنبیه در واقع برخورد والدین با فرزند است و تنها در زمانی اثربخش است که علت آن برای کودک و فایده آن برای والدین روشن باشد. همچنین تنبیه باید برای آموختن درسی به کودک باشد و تحت شرایط اصولی و منطقی اجرا گردد. زیاده روی در تنبیه تنها قبح آن را در نظر کودک از بین میبرد و پس از مدتی بیتوجه به آن به کار خود ادامه میدهد.
از تأکید بر کارهای بد کودک خودداری کنید
این کار تنها باعث تحقیر و کاهش اعتماد به نفس او میشود. او پس از مدتی احساس میکند که تمام کارهایش زشت است و نمیتواند توقعات والدین را برآورده سازد. بسیاری از پدر و مادرها، پیوسته در انتظار این هستند تا مچ کودک خود را بگیرند، بهتر است به جای آن، به تشویق رفتارهای پسندیده او بپردازید و با تأکید بر آنها، او را از انجام کارهای ناپسند بر حذر دارید.
از تربیت فرزند خود در مقابل دیگران چشم پوشی کنید
کودکانی که مدام در مقابل افراد دیگر بهویژه کودکان همسن و سال خود مورد تصحیح و نصیحت قرار میگیرند، دچار ترس و خجالت میشوند و بهتدریج اعتماد به نفس خود را برای حضور در جمع از دست میدهند. بسیاری از والدین احساس میکنند که این کار به صلاح فرزندشان است ولی نمیدانند که در واقع حس خشم و رنجشی درونی را در او پرورش میدهند و خیلی زود او را وادار به مقابله میکنند.
از محبت کردن به فرزندتان نترسید و او را در دریایی از عشق غوطهور سازید
هنگامی که کودکتان با مهر بزرگ میشود، در بزرگسالی جذب هر محبت جزئی نمیشود و زندگی خود را بر پایههای سست بنیان بنا نمیسازد. کودکی که حمایت و محبت والدین خود را دارد، میداند که زمان مشکلات، همیشه پناهگاهی امن در اختیار دارد که میتواند به سراغ آن رود و تسکین یابد.
از استقلال طلبی فرزند خود ناراحت نباشید
تا آنجا که میتوانید، فرزندتان را در انجام کارهای خود آزاد بگذارید و به او استقلال عمل دهید. انجام این امر، از کودک فردی مسئول، میسازد و او در مواقع خاص ناچار به تصمیمگیریهای مهم میشود که همین مسئله در دوران بزرگسالی از او فردی مسئول، مستقل، مدیر مدبّری میسازد.
به کودکتان بیاموزید که هیچ انسانی کامل نیست
گفتن عباراتی مانند «نمیدانم»، «نمیخواهم» و «نه» در بعضی مواقع ضروری است و لزومی ندارد که کودک همواره برای هر کاری، پاسخ مثبت بدهد. گفتن عقاید شخصی در قالبی محترمانه، نداشتن یک پاسخ صحیح و بکار بردن عبارت نمیدانم، به کودک کمک میکند تا از فشار مضاعف برخود بکاهد و در هنگام برخورد با مسائل گوناگون، در کمال آرامش به حل آن بپردازد.
هر روز زمانی را به صحبت کردن با فرزند خود اختصاص دهید
حرفهای صمیمانه و دوستانه به او بزنید. ایجاد این رابطه شاید در دوران کودکی یک تفریح جذاب باشد ولی در دوران نوجوانی و جوانی یک ضرورت به حساب میآید و والدینی که از کودکی این کار را نکرده باشند، نمیتوانند در دوران بلوغ فرزند خود این رابطه را ایجاد کنند.
بهطور مثال زمانی در هفته را به گردشهای دو نفره با او اختصاص دهید و در آن زمان با او در مورد ترسها، نگرانیها، علائق و احساساتش صحبت کنید. اگر از نظر کاری گرفتار هستید و برنامهریزی هفتگی برای انجام این کار برایتان دشوار است، حداقل در هنگام خواب، چند لحظهای در کنار تخت او بنشینید و به آرامی با او صحبت کنید و یا برایش کتاب بخوانید. البته دقت کنید که در هنگام این صحبتها از نقش والدی سخت گیر و همیشه نصیحتگو در آمده و به یک دوست صمیمی و شنوندهای خوب تبدیل شوید.
به فرزندتان قولهای بیپایه ندهید
قولهایی که میدانید از اساس امکان اجرای آن نیست را ندهید و همچنین از شکستن قول خود بپرهیزید و درصورت انجام آن، حتما برای فرزندتان توضیح دهید با این کار به او نشان میدهید که برایش ارزش قائل هستید. اگر خواهان آن هستید که فرزندی با شخصیت و مثبت اندیش و محترم داشته باشید، حتما به این مورد عمل کنید.
درصورت تکرار شکستن قول و قرار، کودک کمکم میآموزد که به محیط اطراف خود و انسانها بیاعتماد شود و این مسئله در بزرگسالی به او لطمات جبرانناپذیری وارد میسازد.