پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران با بیان اینکه «دختران تا ۶ سال بعد از تجربه اولین سیکل قاعدگی می‌توانند افزایش قد داشته باشند»، گفت:« متاسفانه تغییرات عمده‌ای که در کردار و رفتار نوجوانان در دوران بلوغ به علت گرایش به استقلال رای و تصمیم‌گیری در قبال تمام رخدادهای زندگی اشان ایجاد می‌گردد، آنها را گاهی به سوق یافتن به تغییراتی در خواب و خوراکشان وا می‌دارد که در اغلب موارد تحولات ایجاد شده، به علت عدم پاسخگویی به نیازهای واقعی این دوران آنها را در معرض سوء تغذیه قرار می‌دهد.»
دکتر سید ضیاء الدین مظهری در گفتگو با خبرنگار سلامت نیوز اظهار داشت:« دوران نوجوانی یکی از حساس‌ترین و بحرانی ترین دوره های رشد انسان به شمار می رود و عوامل مختلفی اعم از تغییرات فیزیکی و شخصیتی بر وضعیت تغذیه‌ای نوجوان تاثیر می‌گذارد.»
وی افزود:« بارزترین تغییری که در این دوران دیده می شود جهش رشد بدن است به طوری که یک فرد درحدود ۲۰ درصد از قد و ۵۰ درصد از وزن دوران بزرگسالی خود را در این دوره به دست می‌آورد که این دوره رشد در حدود ۵ تا ۷ سال به طول می‌انجامد ولی بیشترین رشد در فاصله زمانی ۱۸ تا ۲۴ ماه اول رخ می‌دهد و به طور معمول در مقایسه با پسران، که فرایند بلوغ در آنها در سنین ۱۶-۱۴ رخ می‌دهد، تقدم شروع این دوره در دختران در فاصله سنی ۱۳-۹ دیده می‌شود.نکته مهم در رابطه با دختران نوجوان این است که نباید تصور شود بعد از اولین تجربه سیکل قاعدگی روند افزایش قد متوقف می‌شود، بلکه ۴ تا ۶ سال بعد از پریود می‌توانند افزایش قد داشته باشند.»
این استاد دانشگاه تصریح کرد:« می‌توان گفت که عواملی مانند چاقی کودکان و یا تحت تاثیر تحریکات محیطی و مسائل دیداری و شنیداری قرار گرفتن، می تواند بلوغ زودرس در نوجوانان را به دنبال داشته باشد ضمن اینکه فرایند بلوغ که در این دورن اتفاق می‌افتد، تغییرات زیادی در ترکیب بدن نوجوان ایجاد می شود به طوری که مقدار ۱۹ درصد چربی ذخیره شده احتمالی که در قبل و آغاز این دوران در بدن دختر خانم‌ها وجود داشته، به تدریج به میزان آن افزوده شده و مقدار آن در بزرگسالی بالغ بر ۳۰-۲۵ درصد می‌گردد.این در حالی است که در مردان بر میزان چربی بدن در این دوران چندان افزوده نمی‌شود و در عوض بافت ماهیچه ای در آنها افزایش چشمگیری می‌یابد و میزان آن به دو برابر آنچه که در زنان دیده می شود می‌رسد.»
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت:«در این دوران تغییرات دیگری نیز در نوجوان دیده می‌شود که از جمله آنها می‌توان به تغییر در شیوه زندگی و میل شدید به استقلال رای و تصمیم‌گیری، تغییر عادات غذایی ومیل به نوگرایی را نام برد، افزایش میزان نیاز انرژی – پروتئین و سایر مواد مغذی در این دوران چشمگیرتر است و متاسفانه تغییرات عمده‌ای که در کردار و رفتار نوجوانان به علت گرایش به استقلال رای و تصمیم‌گیری در قبال تمام رخدادهای زندگی اشان ایجاد می‌گردد، آنها را گاهی به سوق یافتن به تغییراتی در خواب و خوراکشان وا می‌دارد که در اغلب موارد تحولات ایجاد شده، به علت عدم پاسخگویی به نیازهای واقعی این دوران آنها را در معرض سوء تغذیه قرار داده و با اقدامات ناآگاهانه خودشان، این آخرین فرصت دستیابی به حداکثر میزان رشد جسمی و گسترش فکر و اندیشه را از دست داده و یا دچار تزلزل می نمایند.»
وی تاکید کرد:«عدم دست یابی و تامین نیازهای افزوده شده به برخی از مواد مغذی کلیدی در نوجوانان واماندگی های رشدی را موجب و اثرات حاصل از این رخداد غیرقابل برگشت و برای تمام عمر ماندگار خواهد شد.»
این عضو هیئت علمی دانشگاه گفت:«نوجوانان اغلب سعی در انجام کارهایی دارند که سریع‌تر بر وضعیت ظاهری آنها تاثیر گذار بوده و آنها را به ایده آلشان نزدیکتر نماید و همواره به دنبال راه‌هایی هستند که هر چه زودتر به نتیجه برسند که این مسئله باعث می‌شود تغییرات زیادی در عادات غذایی آنها ایجاد شود و با توجه به اینکه نوجوانان در مرحله حساسی از رشد فیزیکی قرار دارند، این تغییر الگو برای آنان بسیار مخاطره انگیز خواهد بود.علاوه بر این، تمایل نوجوانان به داشتن استقلال بیشتر اغلب باعث می‌شود که آنها از الگوهای غذایی خانواده پیروی نکنند که این مسئله نیز به نوبه خود می‌تواند آنها را به لحاظ تغذیه‌ای با مشکل مواجه ساخته و زمینه ساز بروز کمبودهای غذایی و انواع سوء تغذیه های پنهان و آشکار در آنها باشد.»
دکتر مظهری تاکید کرد:«با توجه به مطالبی که بدان اشاره شد، واضح است که پیروی از یک رژیم غذایی متناسب با این تغییرات بسیار مهم بوده و تاثیر فراوانی در سلامتی و کارآمدی دوران بزرگسالی نوجوان امروز خواهد داشت.»
رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران خاطرنشان کرد:«با توجه به اینکه تفاوت هایی در تقدم و تاخر زمانی بلوغ و میزان رشد در این سنین مابین دختران و پسران وجود دارد، میزان نیاز به انرژی در آنها نیز متفاوت خواهد بود، علاوه بر این میزان فعالیت فیزیکی نیز یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در میزان انرژی مورد نیاز در این سنین است از این رو رژیم غذایی در این دوران باید به گونه ای باشد که علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز برای جهش رشد، انرژی مورد نیاز برای فعالیتهای فیزیکی را نیز تامین کند.
به عنوان مثال دختر نوجوانی که سن او بین ۱۴-۱۱ سال است و ۴۶ کیلو وزن داشته و قد وی به ۱۵۷ سانتی متر می رسد روزانه به ۲۲۰۰ کیلوکالری انرژی نیاز دارد و پسر نوجوانی که سن و قد وی در همین حد است و ۴۵ کیلو وزن دارد روزانه به ۲۵۰۰ کیلو کالری انرژی نیاز دارد و باید گفت عدم تامین انرژی متناسب با رشد و فعالیت فیزیکی، بیش از هر چیز بر رشد مناسب نوجوان تاثیر خواهد گذاشت.»
وی گفت:«در طی دوران نوجوانی میزن نیاز به پروتئین نیز به مانند انرژی، تابعی از الگوی رشدی نوجوان است و با توجه به اینکه بدن نوجوان در حال ساختن بافتهای مختلف و توسعه آنها است، تامین پروتئین کافی برای دستیابی به حداکثر رشد جسمی بسیار ضروری است.توصیه می‌شود که ۲۰-۱۵ درصد کل انرژی از منابع پروتئینی تامین شود، البته لازم به ذکر است که عواملی مانند جنس، سن و وضعیت تغذیه‌ای در تعیین میزان نیاز به پروتئین تاثیرگذار است، بدین ترتیب دریافت ۷۵-۴۵ گرم پروتئین بسته به شرایط یاد شده در این دوران ضروری است.»
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی تاکید کرد:«تامین پروتئین باید به گونه‌ای باشد که اولا پروتئین و یا ترکیب پروتئینی از ارزش بیولوژیکی بالایی برخوردار باشد و از سویی دیگر انرژی مورد نیاز بدن نیز به طور کامل تامین شود زیرا در غیر اینصورت منابع پروتئینی به صورت انرژی مورد نیاز بدن به مصرف می‌رسد که این باعث خواهد شد که پروتئین مورد نیاز برای سنتز بافتهای جدید و رشد فرد به طور کامل تامین نشود.»
وی خاطر نشان کرد:« نوجوانان خصوصا آن دسته که فعالیتهای ورزشی انجام می‌دهند و به مصرف بیش از اندازه پروتئین مبادرت می‌ورزند باید توجه داشته باشند گرچه دریافت ناکافی پروتئین مورد نیاز می تواند منجر به کاهش مقدار سرعت رشد شود، اما از سویی دیگر زیاده روی در مصرف پروتئین اختلالات متابولیکی ایجاد می کند و دفع کلسیم بدن و میزان نیاز به آب را افزایش می دهد و علاوه بر آن به ارگان‌های حساس بدن مثل کبد و کلیه ها نیز آسیب می‌رساند.»
