تقویت حافظه

تقویت حافظه: حافظه وسیله ای برای به یاد آوردن اتفاقات و وقایع گذشته ویادگیری اطلاعات جدید است.

هنگامی که حافظه دچار اشکال میشود، می تواند منجر به فراموشی های مکرر شود که اولین مرحله از زوال شناختی محسوب میشود.

اگر چه قرص ها و داروهای بسیاری برای تقویت حافظه در داروخانه ها وجود دارد که بسیاری از آنها به میزان قابل توجهی به بهبود حافظه می انجامد.

جهت مشاوره آنلاین پزشکی، میتوانید به سامانه ایزوویزیت مراجعه نمایید.

مکمل های طبیعی راهی برای تقویت حافظه

قبل از اینکه به دنبال قرص های تقویت حافظه بروید، مکمل های طبیعی را در نظر بگیرید.

این مکمل ها امن و بی خطر هستند.

این مقاله در مورد موثر ترین مکمل های طبیعی برای افزایش حافظه بحث میکند.

از دست دادن حافظه ،فراموشی به طور منظم است که بعدا منجر به زوال عقل میشود. بهمین علت است که این مسئله به سرعت تبدیل به یک بحران بهداشت عمومی و هزینه بر شده است که سالانه تعداد زیادی از مردم را تحت تاثیر قرار قرار میدهد.
در حالی که از دست دادن حافظه اغلب با افزایش سن افزایش می یابد،اما میتواند در جوانان نیز اتفاق بیفتد.

تفاوت داروهای شیمیایی و طبیعی در تقویت حافظه

داروهای تجویزی ممکن است به طور موقت باعث افزایش حافظه شوند که عوارض جانبی بسیار و مزایای کوتاه مدتی دارند.

در مقابل، مکمل های طبیعی بصورت فوری عمل نمیکنند .در واقع، این مکمل ها تنها با درمان طولانی مدت مفید هستند.

با این حال، آنها امن تر، موثرتر و قابل تحمل تر می باشند. در سال های اخیر، مکمل های طبیعی برای تقویت حافظه توجه بیشتری را به خود جلب کرده است.

این مقاله به بحث در مورد موثر ترین مکمل های طبیعی می توانند حافظه را بالا ببرند،می پردازد.

ویتامین ها برای تقویت حافظه

ویتامین B

• ویتامین B برای تعدادی از فرآیندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی در بدن ضروری است.
• این ویتامین ها برای رویدادهای سلولی واکنش های سوخت و ساز بدن و  تنظیم واکنش های آنزیمی DNA و مدولاسیون سیستم ایمنی مورد نیاز است.

مزایای بارزتر ویتامین B:

• برای حافظه شامل افزایش رساندن اکسیژن و مواد مغذی به سلول های مغز با افزایش تولید سلول های قرمز خون است.
• اثر مهم تر این ویتامین ها روی سطح هموسیستئین در بدن است.
• هموسیستئین واسطه سوخت و ساز بدن در سنتز اسید آمینه است.
• با این حال، هموسیستئین یک واسطه سمی است و نشان داده شده است که به سلول های عصبی (و قلب) آسیب میرساند.
• ویتامین B نقش محافظتی در سیستم عصبی مرکزی با حفظ سطح هموسیستئین در حد پایین در سلول های مغز دارد.
• ویتامین B، ویتامین B6، B9 و B12 مهم ترین عناصر برای تقویت حافظه می باشند.
• کمبود ویتامین B9 و B12 به شدت با زوال شناختی و از دست دادن حافظه در ارتباط هستند.

در یک مطالعه در مقیاس بزرگ در مجله آمریکایی تغذیه بالینی، به هر یک از  ۷۰۰داوطلب ترکیبی از ویتامین B9 و B12 داده شد. نتیجه مطالعه نشان داد که ترکیب این ویتامین ها برای بهبود حافظه کوتاه مدت پس از ۲۴ ماه مؤثر بوده است. هر دو ویتامین در تبدیل هوموسیستئین به متیونین و جلوگیری از تجمع نوروتوکسیک موثر هستند.

ویتامین های آنتی اکسیدان

• ویتامین های آنتی اکسیدانی عبارتند از ویتامین A (به شکل بتاکاروتن)، C و E.
• همانند ویتامین B، اینها نیز نقش محافظت از سلول های عصبی در مغز و جلوگیری از آسیب ساختاری دارند و توسط مکانیسم های مختلف کار می کنند.
• این ویتامین ها باعث کاهش فشار اکسیداتیو در سیستم عصبی مرکزی توسط تصفیه رادیکال های آزاد مضر و گونه های اکسیژن فعال که ممکن است به اعصاب و سایر قسمت های مغز صدمه بزند،میشود.
• از آنجا که این ویتامین ها از اعصاب محافظت میکنند، ویتامین های آنتی اکسیدانی باعث حفظ زنجیره ی ارتباطات و شبکه های عصبی گسترده میشود که برای رمزگذاری، ذخیره سازی و بازیابی خاطرات ضروری است.
• علاوه بر این خاصیت آنتی اکسیدانی، هر یک از این ویتامین ها عملکردهای شناختی را بهبود می بخشند.

به عنوان مثال، ویتامین E باعث بهبود گردش خون در مغز و در نتیجه،  افزایش حافظه با افزایش عرضه اکسیژن و مواد مغذی به مراکز حافظه در مغز میشود.

ویتامین D

• ویتامین D به سرعت به ویتامینی مخبوب در دهه های اخیر تبدیل شده است.
• تحقیقات جدید مزایای آشکار استفاده از این ویتامین را نشان داده است.
• به عنوان مثال، ثابت شده است که ویتامین D دارای خواص ضد التهابی، ضد میکروبی و حتی خواصی برای بهبود سیستم ایمنی است.
• کمبود ویتامین D باعث از دست دادن حافظه کوتاه مدت میشود.
• گیرنده های ویتامین D در بخش هایی از حافظه که کنترل مغز را بر عهده دارند، متمرکز شده اند.
• تعدادی از مطالعات ثابت کرده اند که مصرف مکمل های ویتامین D می تواند در بهبود تمرکز، حافظه و ظرفیت ذهنی موثر باشند.

مواد معدنی

منیزیم

• در یک مطالعه انجام شده توسط محققان موسسه تکنولوژی ماساچوست و دانشگاه Tsinghua در پکن، مکمل های منیزیم برای بهبود حافظه و عملکرد شناختی در یک گروه از داوطلبان استفاده شد.
• محققان معتقد بودند که منیزیم می تواند باعث افزایش حافظه به دلیل افزایش نوروژنز شود.
• نوروژنز اصطلاحی برای توصیف تشکیل سلول های جدید مغز است.
• مانند تمام سلول های بدن، سلول های قدیمی مغز می میرند و سلول های جدید تولید می شوند.
• گاهی اوقات، رادیکال های آزاد و سایر علل آسیب به نورون ها ممکن است باعث تسریع در مرگ سلولهای مغز شود.
  وقتی میزان سلول هایی که میمیرند، بیشتر از میزان سلول هایی که تولید می شوند باشد ،زوال شناختی و از دست دادن حافظه اتفاق می افتد.
• با این حال، منیزیم می تواند باعث افزایش تولید نسل جدیدی از سلول های مغز و همچنین افزایش حافظه شود.

سلنیوم

• سلنیوم یک ماده معدنی آنتی اکسیدانی است که معروف به تشکیل ترکیبات پروتئینی است.
• این ترکیبات خانواده ای از پروتئین های دارای سلنیوم هستند که به عنوان آنزیم های آنتی اکسیدان و عامل کمکی(کوفاکتور) عمل میکنند.
• بنابراین، سلنیوم می تواند به پاک کردن گونه های مضر اکسیژن فعال و دیگر رادیکال های آزاد از مغزکمک کند.
• این اثر حفاظتی می تواند اثر قابل توجهی در بهبود حافظه داشته باشد.
• در نهایت، اثر آنتی اکسیدانی سلنیوم بهمراه اثر آنتی اکسیدانی ویتامین E باعث بهبود حافظه میشود.
• بنابراین، ترکیبی از این دو مواد مغذی می تواند تا حد زیادی حافظه را بالا ببرد.

کلسیم

• کلسیم رابطه ی پیچیده ای با حافظه دارد.
• روشن است که کمبود کلسیم می تواند باعث از دست دادن حافظه شود.
• در واقع، داروهایی که کانال های کلسیم در غشای سلولی را مسدود می کند، می تواند باعث از دست دادن حافظه شود.
• به همین دلیل داروهای ضد فشار خون به عنوان مسدود کننده های کانال کلسیم شناخته شده و برای درمان طولانی مدت توصیه نمی شوند.
• کلسیم همچنین برای انتقال سیگنال ها در مغز و آزاد کردن انتقال دهنده های عصبی در سیناپس های بین اعصاب، ضروری است.
• به این دلایل، مکمل های کلسیم می توانند باعث افزایش حافظه به خصوص در کسانی که از کمبود مواد معدنی رنج می برند بشود.

 آهن

• فقر آهن یکی دیگر از شناخته شده ترین علت ها در از دست دادن حافظه است.
• به دلیل نقش آهن در هموگلوبین، پروتئینی که مسئول حمل و نقل اکسیژن در سلولهای قرمز خون است،ماده ای بسیار ضروری است.
• از آنجا که سلول های مغز برای رشد نیاز به اکسیژن دارند، آهن می تواند  از زوال شناختی با تامین اکسیژن مورد نیاز سلول های عصبی مغز برای متابولیسم سلولی ،جلوگیری کند.

روی

• کمبود روی همچنین باعث اختلال در حافظه به خصوص از دست دادن حافظه کوتاه مدت میشود.
• روی در مغز نقش مهمی دارد.
• در واقع، آن در کیسه های موجود در سیناپس ها ذخیره شده و همراه با گلوتامات که یک ناقل عصبی در مغز است، منتشر می شود. هنگامی که گلوتامات در مغز منتشر می شود، روی با ولتاژ متفاوتی در کانال های یونی دریچه های مغز عمل می کند و مسئول باز و بسته شدن دروازه های یونی خاصی است.
• روی نیز به شکل پذیری سیناپسی، که فرآیندی است که در آن سیناپس ها ،ساختاری تغییر میکنند و اجازه می دهند تا انتقال های ورودی بین اعصاب انجام شوند. برای نشان دادن اثر روی بر سیناپس های حافظه ، یک گروه از محققان قادر به نشان دادن اختلال در حافظه فضایی موش بعد از مسدود کردن سیستم انتقال روی در مغز آنها شدند. مطالعات مختلف نیز ثابت کرده است که مکمل های روی می تواند حافظه ی انسان را به ویژه هنگامی که با اسید آمینه ی L-هیستیدین ترکیب شود،بهبود بخشد.

گیاهان جهت تقویت حافظه

جینسنگ

• جینسنگ آسیایی و جینسنگ آمریکایی دو گونه موثر از جینسنگ هستند که در طب سنتی استفاده میشوند.
• این جنسینگ های اصلی شامل یک گروه از ترکیبات شیمیایی گیاهی شناخته شده بنام جین سنوزید یا panaxosides هستند.
• دو زیر گروه از جین سنوزید وجود دارد و هر دو آنها در مطالعات بالینی مختلف جهت تقویت حافظه به ویژه حافظه فضایی به اثبات رسیده اند.
• این مواد گیاهی باعث افزایش فعالیت های عصبی به ویژه در قشر مغز و هیپوکامپ، دو بخش از مغز که کنترل قوی حافظه را بر عهده دارند، میشود.
• علاوه بر این، جین سنوزید با افزایش غلظت استیل کولین در مغز باعث تقویت و افزایش حافظه میشود.

 جینکو

• جینکو دارای دو مجموعه از ترکیبات مهم شیمیایی گیاهی بنام بیلوبالید و  جینکولید است.
• این دو گروه ترکیبات دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی هستند.
• که می توانند به حفاظت از سلولهای مغزی و جلوگیری از آسیب به ساختارها کمک کنند.
• گینگو منافع دیگری نیز برای سلول های مغز دارد.
• این ماده به بهبود جریان خونرسانی به مغز و جلوگیری از تجمع amyloids beta(نشاسته) در بافت مغز  کمک میکند.
• از آنجا که پروتئین آمیلوئید در بیماری آلزایمر و سایر اختلالات عصبی نقش دارد، گینگو قطعا می تواند در بهبود عملکرد شناختی و حافظه موثر باشد.
• با این حال، نتایج مفید چینکو، فقط پس از استفاده طولانی مدت حاصل میشود.

 درخت کولا

• درخت کولا یک تعدیل کننده و سازگار کننده است.
• به این معنی که می تواند به بدن در کنار آمدن با استرس ها و کاهش سطح هورمون استرس و  آرام کردن سرعت انتقال و شلیک نورون ها به مغز کمک کند.
• با این حال، مزایای دارویی دیگری نیز دارد.
• به طور سنتی نیز به عنوان یک ماده ی نیرو بخش مغز تجویز می شود.
• این گیاه موجب افزایش گردش خون در مغزمیشود
• در مطالعات بالینی متعدد، نشان داده شده است که برای بهبود حافظه و شناخت بخصوص در افراد مسن مفید است.

چای سبز

• چای سبز مملو از آنتی اکسیدان ها و سایر مواد شیمیایی گیاهی دارویی مفید است.
• مهم ترین آنها epigallocatechin gallate و یا EGCG است.
• EGCG می تواند سلول های مغز را از آسیب  توسط خنثی کردن گونه های اکسیژن فعال و از بین بردن رادیکال های آزاد مضر محافظت کند.
• علاوه بر این، مطالعات اخیر نشان می دهد که این آنتی اکسیدان باعث بهبود نوروژنز میشود.
• علاوه بر EGCG، مواد شیمیایی گیاهی دیگر در چای سبز سبب  افزایش فعالیت های استیل کولین توسط مسدود کردن  acetylcholinestrase میشود.
• آنزیمی که موجب شکسته شدن استیل کولین در سیناپس میشود .
• بنابراین، چای سبز می تواند حافظه را توسط مکانیسم های متعددی بالا ببرد.
• با توجه به مزایای دارویی متعدد آن، این ماده یک مکمل است که مصرف آن به طور دائم توصیه میشود.

 Bacopa

• باکوپا در طب آیورودا ،با نام برهما نیز شناخته شده است و بدلیل خاصیت آنتی اکسیدانی قوی ای که دارد، به طور سنتی برای افزایش حافظه تجویز میشود.
• در حال حاضر، اعتقاد بر این است که باکوپا در درمان اختلالات عصبی نیز مفید است.
• به این دلیل که نشان داده شده است باعث  کاهش تجمع پلاک آمیلوئید بتا در بخش های مختلف مغز میشود.
• باکوپا باعث حفاظت آنتی اکسیدانی خاص از هیپوکامپ فراهم میشود که یکی از نقاط شناخته شده برای کنترل حافظه در مغز است.
• استفاده از این ماده به عنوان تقویت کننده ی حافظه قابل توجیه است.

 Huperzia

• هاپرزیا شامل مواد تشکیل دهنده فعالی است که با نام huperzine A (هوپرزین ) شناخته شده است.
• در حال حاضر در آزمایشات بالینی این ماده به عنوان دارویی برای درمان بیماری آلزایمر در نظر گرفته میشود.
• Huperzine  مغز را از آسیب وارده ناشی از پروتئین آمیلوئید بتا و گلوتامات محافظت میکند.
• همچنین باعث افزایش تولید فاکتور رشد عصبی برای سرعت بخشیدن به نوروژنز و همچنین مسدود کردن استیل کولین استراز میشود.
• بدلیل مکانیسم های متعددی که huperzine این ماده ی شیمیایی انجام میدهد:
  – برای درمان از دست دادن حافظه و زوال شناختی بسیار مفید است.

 Ashwagandha یا جینسنگ هند

• Ashwagandha  نیز با نام جینسنگ هندی شناخته شده است و از آن به طور سنتی در طب آیورودا در درمان اختلالات شناختی استفاده میکنند.
• اثرات آن بازتابی از هاپرزیا است زیرا از مغز در برابر پروتئین آمیلوئید بتا محافظت کرده و نیز سبب افزایش نوروژنز میشود.

 سایر مکمل های طبیعی برای تقویت حافظه

 L-کارنیتین و ALCAR

• L-کارنیتین  یکی دیگر از مکمل های معمول مورد استفاده برای افزایش حافظه است که از سنتز دو اسید آمینه، متیونین و لیزین حاصل میشود.
• کارنیتین یک ترکیب آنتی اکسیدانی است که برای بهبود تمرکز ذهنی و حافظه ثابت شده است.
• ALCAR یا استیل کارنیتین مشتق شده از این مولکول است.
• ALCAR دارای خصوصیات جذب بهتری از کارنیتین است و آسان تر از سد خونی مغزی عبور میکند.
• خواص دارویی آن همانند کارنیتین:
  – باعث بهبود حافظه،
  – و عملکرد شناختی در بیماران مبتلا به اختلالات عصبی می شود.

 کولین

• کولین پیشرو استیل کولین است.
• از آنجا که بدن تنها مقدار کمی از این ماده مغذی را تولید میکند، باید آن را از رژیم غذایی یا مکمل ها دریافت کرد.
• کمبود کولین می تواند باعث شرایط جدی پزشکی از جمله برخی سرطانها، اختلال رشد، فشار خون بالا، نازایی و از دست دادن حافظه شود.
• علاوه بر مکمل های کولین، منابع دیگر مکمل کولین عبارتند از:
  – فسفاتیدیل کولین،
  – آلفا گلیسروفسفوکولین،
  – دی فسفات کولین و DMAE یا دی متیل اتانولامین.
• بدن همه ی انواع کولین را به استیل کولین که یک انتقال دهنده عصبی مورد نیاز برای تثبیت حافظه در طول مرحله REM خواب است،تبدیل میکند.

اسیدهای چرب امگا ۳

• اسیدهای چرب امگا ۳ حاوی EPA (acid  eicosapentaenoic) و DHA (acid docosahexaenoic)  هستند.
• این چربی های سالم در ماهی های چرب، روغن ماهی و روغن آجیل ها ، وجود دارد.
• اسیدهای چرب امگا ۳ می توانند مغز را از آسیب ناشی از التهاب محافظت کنند.
• علاوه بر این، شواهدی قوی وجود دارد که بیان میکند، آنها می توانند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهند.
• اگر چه مطالعات کنترل شده ی بیشتری برای تایید اینکه اسیدهای چرب امگا ۳، باعث افزایش حافظه میشود، مورد نیاز است.
• اسیدهای چرب به طور گسترده ای به عنوان مواد غذایی برای مغز در نظر گرفته شده و همچنین مزایای بی پایانی برای بدن دارند.

منبع:
progressivehealth.com

گروه ترجمه پارسی طب – فرزانه سعیدیان