آیا جرمگیری دندان‌ها را خراب می‌کند؟

برای شروع بحث لازم است که انواع لکه های رنگی که در روی دندان ممکن است مشاهده کنیم را نام ببریم:

۱- یکسری از تغییر رنگ‌ها بر روی دندان در واقع پوسیدگی هایی هستند که معمولاً به صورت سیاه رنگ مشاهده می شود و در حالت‌های پیشرفته به صورت حفره در می آیند و در نهایت به پیشرفت پوسیدگی دندان درد شروع می شود. یک راه تشخیص قطعی این تغییر رنگ‌ها این است که در پوسیدگی های پیشرفته در دندان حفره ایجاد می شود. برخلاف جرم که معمولاً بر روی دندان می نشیند و حجم اضافی را اشغال می کند.

۲- یکسری از تغییر رنگها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولاً این تغییر رنگها دائمی بوده و با جرم گیری از بین نمی رود. در ضمن با تراش آن معمولاً در زیر هم همین لکه ها را دارد و این تغییر رنگها یا ناشی از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان، یا ناشی از نقص تکاملی دندان ها و کمبود املاح مختلف در زمان تشکیل دندان و یا ناشی از افزایش فلوراید آب مصرفی و … می باشد.

۳- نوع سوم تغییر رنگها ناشی از موادی است که به طور معمول مصرف می کنیم و رسوباتی که بر روی دندان تشکیل می شود. این رسوبات یا به صورت رنگدانه هستند و یا به صورت جرم که بحث اصلی ما را تشکیل می دهد. این جرم ها بخوبی با جرم گیری از بین می روند. و همین جرم ها هستند که لثه را تخریب کرده و در نهایت باعث لق شدن دندانها می شود بدون اینکه خود دندان مشکلی داشته باشد.

 جرم دندان چیست و چگونه تشکیل می شود؟

 

بزاق ما به طور معمول دارای املاح زیادی است که قدرت رسوب کردن را دارند. این املاح معمولاً در جاهایی که با غذا و مسواک کمتر در تماس است رسوب می کنند.

رسوب این املاح همراه است با ایجاد بستر مناسب برای جایگزینی میکروبهایی که به طور طبیعی در دهان وجود دارد و رشد و تکثیر آن … اضافه شدن پروتئین های موجود در غذا و بزاق و همچنین لاشه سلولهای مرده بافت های مختلف دهان در مجموع باعث افزایش حجم این رسوبات شده وبه مرور جرم تشکیل می شود و در دهان قابل مشاهده می شود. چیزی که مهم است این است که ما معمولاً مقدار کمی از جرم تشکیل شده را می توانیم مشاهده کنیم و قسمت عمده این جرم با تخریب لثه در زیر لثه تخریب شده جایگزین شده و از دید مستقیم ما پنهان می ماند و مسئله مهمتر اینکه این جرم های تشکیل شده پر از میکروبهای مختلف است و با مسکواک زدن هم تمیز نمی شود و این میکروبها بین ۲۰ الی ۴۰ درصد جرم تشکیل شده را تشکیل می دهد و افت چسبنده لثه را که محکم به دندان چسبیده را بمرور تخریب کرده و بافت نگهدارنده حیاتی لثه را تخریب کرده و باعث سست شدن پایه های دندان می شود. پس نتیجه می گیریم که با جرم گیری و تمیز کردن این جرم های تشکیل شده بر روی دندان از روند تخریب لثه جلوگیری کنیم.

چرا مردم فکر می کنند که جرم گیری دندان را خراب می کند؟

 

چنانکه در قسمت اول این بحث ذکر شد جرم های تشکیل شده بر روی دندان به مرور باعث آزردگی لثه شده و خود جایگزین می شود.

این امر چون به مرور اتفاق می افتد و بیمار متوجه عقب نشینی لثه نمی شود و لثه ای که عقب نشینی کرده با جرم گیری جایگزین می شود و فضای خالی که بین دندانها در اثر عقب نشینی لثه هم که ایجاد می شود از دید بیمار پنهان می ماند.

موقعی که بیمار برای جرم گیری مراجعه می کند وقتی این جرم ها را تمیز می کنیم لثه تحلیل رفته در معرض دید بیمار قرار می گیرد و چنین احساسی بدست می دهد که جرم گیری باعث از بین رفتن لثه شده است؟ و بقول خودشان هم لثه پایین رفته و هم لای دندانها باز شده. در صورتی که تمام این اتفاقات قبلاً صورت گرفته بوده و لی از دید بیمار پنهان بود.

دو مسئله هم چنین افکاری را تشدید می کند: اول اینکه موقع جرم گیری در هر صورت خونریزی اتفاق می افتد و این امری طبیعی است ولی بیمار این امر را دلیل صدمه دیدن لثه هایش می داند و فکر می کند همین خونریزی ها به علت کنده شدن لثه ها از روی دندان است.

دومین مسئله این است که موقعی که جرم به ضخامت کافی روی دندان می نشیند مانع رسیدن سرما و گرما به دندان می شود و به طور طبیعی که دندانهای ما در معرض سرما و گرمای متعادلی در محیط دهان واقع است با وجود این جرمها و عدم رسیدن سرما و گرما به دندان، دندان به مرور حساسیت خود را از دست داده و موقعی که با جرمگیری این جرمها را پاک می کنیم ناگهان دندان در معرض سرما و گرما قرار می گیرد و بیمار تفسیر غلط خود را تکمیل می کند که چون دندانم تراشیده شده به آب سرد و گرم هم حساس شده، جرم گیری کردم لثه هایم پایین رفت. بین دندانهایم فاصله افتاد، دندانم تیر می کشد و … مجموع این افکار بیمار را به این نتیجه می رساند که جرم گیری دندان را خراب می کند.

 چند نکته در مورد جرم گیری:

 

۱- حتماً سالی یک بار جرم گیری را در برنامه بهداشتی خود قرار دهید.

۲- مطمئن باشید که با دقت در صحیح مسواک زدن ، تشکیل جرم به حداقل خواهد رسید.

۳- اگر موقع مسواک زدن دیدید که از ناحیه ای از لثه هایتان خون می آید، بدانید که آن ناحیه دچار مشکل است و به دندانپزشک خود مراجعه کنید. ناحیه ای که خون می آید بیشتر مسواک بزنید و از خونریزی آن نترسید. مطمئن باشید با خوب مسواک زدن و بیشتر مسواک زدن آن ناحیه خونریزی خیلی کاهش پیدا خواهد کرد .
۴- در صورتی که جرم زیادی داشتید و بعد از جرم گیری دندانهایتان به سرما و گرما حساس شده زیاد نگران نباشید به مرور رفع خواهد شد.

۵- بعد از جرم گیری حتماً از دهانشویه مناسب استفاده نمایید تا در بهبود زخمهای به جا مانده از جرم موثر افتد. استفاده مداوم از دهانشویه ها زیاد توصیه نمی شود و یک هفته بعد از جرم گیری می توانید استفاده از دهانشویه را قطع نمایید.

۶- هیچ آنتی بیوتیکی قبل و بعد از جرمگیری نیاز نیست. در موارد خاص حتماً دندانپزشکتان تجویز خواهد کرد.