پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
ترشحات پستان (Discharge Nipple) سومین عارضه شـایع، پس از درد و لمس توده در سینه است. حـداقل ۵۰%زنـان در سنین باروری، ترشحی از نوک سینه را بیاد می آورند.
ترشح از نوک پستان با وجود آنکه نسبتاً شایع و در اغلب مـوارد خـوش خـیم است باعث ایجاد اضطراب و ترس از سرطان در بـین زنـان مـی شـود.
در بـیش از نیمی از زنان، با فشار به نوک سینه، ترشحاتی از مجاری خارج می شـود. بـاوجود اینکه بسیاری از زنان مبتلا به ترشح پستان دچار سرطان نیـستند، ولـی احتمـال همراهی سرطان سینه با این ترشحات، ارزیـابی دقیـق ایـن بیمـاران را ضـروری می سازد. خوشبختانه در حدود ۹۵ درصد از موارد، ترشحات نوک سینه به علـت وجود یک بیماری خوش خیم است.
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
دسته بندی کلی ترشحات پستان
ترشح از نوک پستان را میتوان بـه دو دسـته کلـی تقسیم کرد.
- خـود بخودی (Spontaneus)
- تحریک شده (Provoked)
تقسیم بندی رایج دیگر در مورد انواع ترشحات پستانی بر اساس رنگ و ظاهر آنهاست که شامل شیری و سفید چند رنگ چسبنده، چرکی، شفاف آبکی، زرد یا سروزی، صورتی و یا خونی است.
انواع ترشحات پستان
در برخورد با ترشح نوک پستان توجه به نکات زیر ضروری است.
- رنگ و نوع ترشح (ترشحات شیری، چرکـی، زرد و شـفاف، آبکـی، خـونی و خونابهای، سبز، آبی، قهوهای و خاکستری)
- جود ترشح از یک یا هر دو پستان، خروج ترشحات از یک مجرا یا مجـاری متعدد
- خروج خود به خودی مایع یا خروج آن با فشار بین انگشتان
- لمس یا عدم لمس توده همراه
- سن بیمار
- وضـعیت هورمـونی بیمـار (مـصر ف داروی هورمـونی، بـارداری، شـیردهی، یائسگی)
ترشحات فیزیولوژیک و طبیعی
با فشار دادن نوک پستان بـه آرامـی بـین دو انگـشت در ۶۰ درصـد از زنـان غیرشیرده، مقدار کمی مایع خارج می شود. این ترشح، فیزیولوژیک و طبیعی است و رنگ آن از سفید تا زرد، سبز، قهوهای، آبی یا سیاه متغیر است.
این ترشحات به طــور معمــول پــس از حمــام آب گــرم یــا دســتکاری نــوک پــستان خــارج می شوند. خروج آنها با فشار و غیر خود به خـودی و از چنـد مجـرا سـت. معمـولا خونی نیستند و در زنانی کـه از قـرص هـای ضـدبارداری یـا آرام بخـش اسـتفاده می کنند شایعترند.
همچنـین ایـن ترشـحات بـه طـور شـایعی در دور ان قبـل از یائسگی دیده می شود که علت آن تخریب و ریزش سـلولهـای سـطحی مجـاری پستان به علت تغییرات هورمونی است.
ترشحات فیزیولوژیک پـستان احتیـاج بـه درمان ندارند.
جهت مشاهده پروفایل خانم عفت حسن زاده (کارشناس مامایی) اینجا را کلیک کنید.
ترشحات شیری
ترشحات شیری سینه معمولاً:
- در زنان در سـنین بـاروری
- بـه صورت ترشحات خود به خودی دوطرفه دیده میشود.
- ترشح شیر ناشی از افزایش هورمونی به نام پرولاکتین اسـت.
ایـن هورمـون در اواخـر دوران حـاملگی و طـی شیردهی در بدن افزایش می یابد و منجر به تولید شیر می شود که موجبات تغذیه نوزاد را فراهم می کند.
از علـل افـزایش پرولاکتین:
- تـوده هـای خـوش خـیم در قسمتی از مغز به نام هیپوفیز
- تحریکات نوک سینه مثـل مکیـدن نوزاد
- ضـربات قفسه سینه و برخی داروها مثل داروهای ضد فشار خون
- قرصهای ضـدبارداری و برخی آرام بخشها
- کم کاری تیروئید
- گاهی اوقات نیـز ممکـن اسـت، ترشـحات شیری بدون افزایش پرولاکتین دیده شوند.
لازم بـه ذکـر اسـت وجـود ترشـحات شیری ۲-۱ سال پس از قطع شیردهی و حتی تا ۴۸ مـاه پـس از آن نیـز ممکـن است وجود داشته باشند که این حالت بیماری تلقی نمی شود.
معمولاً ترشحات شیری با برطرف نمودن علت ایجاد کننده آنها، درمان میشوند.
ترشحات رنگی
گاهی ترشحات رنگـی غلـیظ از چنـد مجـرای پـستان خـارج مـیشـوند. ایـن ترشحات که مشخصه اتساع مجاری پستان هستند، اغلب دوطرفه بوده و به رنـگ سفید، زرد، قهوهای، سبز، آبی یا خاکستری میباشد.
گـاهی ممکـن اسـت از یـک پستان ترشحاتی به رنگهای مختلف از چند مجـرا خـارج شـود . همچنـین ممکـن است این ترشحات با خارش و سوزش نوک پستان همراه باشند . این ترشحات نیاز به اقدام درمانی خاصی ندارند.
اتساع مجاری پستان در واقع گشاد شدن مجاری اصلی پستان با افـزایش سـن است. این حالت، رابطه ای با بروز سرطان پستان ندارد و کاملاخوش خیم است.
ترشحات خونی
از مهمترین انواع ترشحات سینه که از نظـر ارزیـابی سـرطان سینه اهمیـت دارنـد، ترشحات خونی نوک سینه می باشـد. البتـه ترشـحات خـونی می تواننـد بـه علـت بیماری های خوش خیم سینه ایجاد شوند، اما بیشتر از سـایر انـواع ترشـحات بـا سرطان همراه هستند، به همین دلیل نیاز به بررسی دقیق دارند.
در صـورتی کـه فرد ترشحات قرمز رنگ یا صورتی رنگی را در خروجی مجـاری پـستانی مـشاهده کرد، ابتدا باید مشخص شود که آیا ترشحات واقعا خونی هستند یـا خیـر . سـپس بایستی شرح حال گرفته شده و معاینه کامـل انجـام شـود.
کدام یک از ترشحات پستان باید دقیق تر ارزیابی شود؟
ترشـحات خـونی کـه
- خودبه خود خارج شوند
- همراه با توده باشند
- در سنین بالاتر از ۴۰ سال باشـند
- و از یک پستان و یک مجرا خارج شوند، به ارزیابی های دقیق تری نیاز دارند.
ترشحات خونی یا خونابـهای در اواخـر دوران بـارداری و دوران شـیردهی نیـز ممکن است دیده شوند. علت چنین وضعیتی را افزایش عروق در بافت پـستان در شرایط بارداری و اوایل شیردهی ذکر می کنند که معمـولاً مـدت کوتـاهی پـس از زایمان برطرف می شود. در ایـن مـوارد اگـر تـودهای در پـستان لمـس نـشود، بـه هیچگونه اقدام تشخیصی و درمانی دیگری احتیاج نیست.
ترشحات آبکی
ترشحات آبکی کاملاً شفاف و رقیق هستند و بعد از ترشحات خونی ، مهمتـرین نوع ترشحات هستند که بایستی از نظر ارزیابی سرطان مورد توجه قرار گیرند
ترشحات چرکی معمولاً:
- ناشی از عفونتها هستند.
- در اغلب موارد یک طرفه است.
- همراه با علائم التهاب مانند قرمزی، درد و سفتی پستان میباشـند.
- در معاینه معمولاً ترشحات از چند مجرا خارج میشوند.
عفونت مجاری پستان اغلـب در زنانی که در حال شیردهی هستند اتفاق مـیافتـد، بنـابراین بیـشتر در سـنین باروری دیده میشوند، ولی در سنین یائسگی هـم ممکـن اسـت ایجـاد شـوند . در عفونت پستان باید درمان با آنتی بیوتیک شروع شود و درصـورت ایجـاد آبـسه در پستان، آبسه بایستی تخلیه شود.
آیا این ترشحات نشانه سرطان سینه است؟
اگر عفونت و التهاب با درمـان هـای انجـام شـده برطرف نشد، باید با توجه به احتمال وجود سرطان التهابی، آبسه تخلیه شـده و از دیواره آن نمونه برداری انجام شود.
اقدامات تشخیصی در ترشحات نوک پستان
بررسیهای تشخیصی در مورد ترشحات پستانی شامل موارد زیر است:
معاینه بالینی پستان آزمایش ترشحات از نظر وجود خون و سلولهای بـدخیم (که البته ارزش تشخیصی زیادی ندارد)
سونوگرافی
