حاملگی مولار چیست؟

حاملگی مولار هنگامی رخ می‌دهد که در تخم بارور شده ناهنجاری های خاصی وجود داشته باشد. تخم بارور شده یا هرگز به جنین تبدیل نمی‌شود (کامل) و یا این که به شکل غیر طبیعی رشد می‌کند و نمی‌تواند زنده بماند (نسبی).

در حاملگی های طبیعی، تخم بارور شده دارای ۲۳ کروموزوم از پدر و ۲۳ کروموزوم از مادر است. در اغلب حامگلی های مولار کامل، کروموزوم های مادر در تخم بارور شده وجود ندارند و کروموزوم های پدر نسخه ای دیگر را تکثیر می‌کنند، بنابراین دو نسخه از کروموزوم های پدر در تخم وجود دارد و هیچ کروموزومی از مادر در آن موجود نیست.

در این حالت، جنین، کیسه جنینی یا هیچ بافت جفتی نرمالی وجود ندارد. در عوض، جفت توده ای از کیسه های شبیه به خوشه انگور را تشکیل می‌دهد.

در بیشتر حاملگی های مولار جزئی، تخم بارور شده کروموزوم های مکمل مادر را نیز دارد، اما کروموزوم های پدر دو برابر می‌شوند، بنابراین به جای ۴۶ کروموزوم، ۶۹ کروموزوم وجود خواهد داشت (این پدیده زمانی می‌تواند رخ دهد که کروموزوم های موجود در اسپرم دو برابر شده باشند و یا این که دو اسپرم تخم مشابهی را بارور کنند).

در این حالت، در میان توده  بافت غیر طبیعی که شبیه خوشه انگور است، چندین بافت جفتی به وجود خواهد آمد. جنین رشد خود را آغار می‌کند، بنابراین ممکن است که جنین یا فقط تعدادی بافت جفتی و یا کیسه جنینی وجود داشته باشد.

اما حتی اگر جنینی به وجود بیاید، در بیشتر موارد آن قدر غیر طبیعی است که نمی‌تواند زنده بماند. از دست دادن حاملگی به این شکل می‌تواند ترسناک و ناراحت کننده باشد. اما تا زمانی که تحت درمان مقتضی قرار می‌گیرید، احتمال ندارد که هیچ گونه عواقب جسمانی دراز مدت تهدیدتان کند.

حاملگی های مولار چقدر رایج هستند؟

در هر یک هزار حاملگی در ایالات متحده، یک حاملگی مولار وجود دارد. اگر زیر ۲۰ سال یا بالای ۴۰ سال سن دارید یا قبلاً حاملگی مولار یا دو و یا تعداد بیشتری سقط جنین داشته اید، احتمال اینکه حاملگی تان از نوع مولار باشد، بیشتر خواهد بود.
چگونه می توانم تشخیص دهم که حاملگی من از نوع مولار است؟

در ابتدا ممکن است علائم یک حاملگی معمولی را داشته باشید، اما پس از مدتی لکه ها یا خونریزی بیشتری را خواهید دید. خونی که از بدنتان خارج می شود ممکن است قرمز روشن یا قهوه ای رنگ، پیوسته یا منقطع و اندک یا شدید باشد. این خونریزی می‌تواند شش هفته پس از حاملگی یا دیرتر، دوازده هفته پس از آن آغاز شود.

همچنین ممکن است حالت تهوع و استفراغ شدید، انقباض یا تورم شکم (ادرارتان از حد معمول بیشتر می‌شود) داشته باشید. برخی از زنان در صورت داشتن حاملگی مولار، قبل از اواسط حاملگی، دچار تشنج پیش‌آبستنی  می‌شوند.

با این وجود، از آنجایی که امروزه دستگاه های سونوگرافی به پزشکان کمک می‌کنند تا حاملگی مولار را زودتر تشخیص دهند، به ندرت پیش می آید که این حاملگی ها آن قدر طول بکشد که چنین شرایطی به وجود آید.

در صورت داشتن لکه یا خونریزی در دوران حاملگی، بی درنگ با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید. داشتن لکه یا خون لزوماً به معنای حاملگی مولار نیست، اما احتمالاً پزشکتان آزمایش سونوگرافی را تجویز می‌کند تا دلیل خونریزی را پیدا کند.

وی همچنین ممکن است برای اندازه گیری سطح هورمون hCG، آزمایش خونی از شما بگیرد. اگر دارای حاملگی مولار باشید، دستگاه آلتراسوند در ادرارتان کیسه هایی را که شبیه به خوشه‌های انگور هستند نشان خواهند داد و سطح hCG بالاتر از حد طبیعی خواهد بود.

چه درمانی برای حاملگی مولار وجود دارد؟

چنانچه تشخیص دهند که حاملگی شما از نوع مولار است، به D&C (اتساع و کورتاژ) یا کورتاژ ساکشن جهت برداشتن بافت غیر طبیعی نیاز پیدا خواهید کرد. این عمل را می توان تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام داد. همچنین پزشکان می‌توانند از راه درون وریدی درد شما را تسکین دهند.

در عمل D&C، پزشک سپکیولم را وارد مهبل کرده و گردنه رحم و مهبل را با یک محلول ضد عفونی کننده تمیز  و گردنه رحم را با میله های فلزی باریکی متسع می کند. وی سپس یک لوله پلاستیکی تو¬خالی را از داخل گردنه رحم (سرویکس) عبور داده و بافت مربوط به جنین را به درون آن مکش می‌کند.

در نهایت، وی با استفاده از یک وسیله قاشق مانند به نام کورت curette به آرامی مابقی بافت به جا مانده را از روی دیواره های رحم بر می‌دارد.

به احتمال زیاد در این مرحله با اشعه X از سینه تان عکس بگیرند تا ببینند آیا سلول‌های غیر طبیعی به ریه ها انتشار یافته اند یا خیر. به ندرت اتفاق می افتد که این سلول‌ها به جاهای دیگر بدن انتشار یابند، اما اگر چنین شود، ریه ها بیشتر از هر جای دیگری در معرض تهدید قرار دارند.

ممکن است پزشکتان بخواهد میزان hCG خون شما را هفته ای یک بار اندازه بگیرد تا اطمینان حاصل کند که در حال کاهش یافتن است ( این کاهش بیانگر این است که دیگر هیچ بافت مولاری وجود ندارد). هنگامی که سطح این هورمون به مدت چند هفته متوالی به صفر برسد، هنوز هم لازم است که تا یک سال، هر یک ماه یا دو ماه یک بار اندازه گیری شود.

 

نکته قابل توجه: اگر تصمیم گرفته اید که دیگر بچه دار نشوید، ممکن است عمل برداشتن رحم را به جای D&C انتخاب کنید؛ چرا که با این کار خطر بازگشت سلول های غیر طبیعی کمتر خواهد شد.

به طور کلی، سلول های غیر طبیعی در حدود ۲ درصد از زنانی که حاملی مولار نسبی دارند و ۱۰ درصد زنان با حاملگی مولار کامل، پس از آن که بافت برداشته می شود، همچنان باقی می مانند.

این پدیده بیماری تروپوبلاستی آبستنی مزمنgestational trophoblastic  نامیده می شود. اگر چنین چیزی برای شما رخ دهد، باید تحت شیمی درمانی با یک یا چند داروی ضد سرطان قرار بگیرید؛ همچنین آزمایش های دیگری از قبیل اسکن CAT یا MRI جهت کسب اطمینان از عدم گسترش بیماری به جاهای دیگر غیر از رحم، گرفته خواهد شد.

با درمان سریع و متناسب، تقریباٌ ۱۰۰ درصد موارد این بیماری وقتی هنوز از رحم به جاهای دیگر بدن گسترش نیافته است، قابل درمان خواهد بود. حتی در موارد نادری که سلول‌های غیر طبیعی به اندام های دیگر گسترش یافته اند، ۸۰ تا ۹۰ درصد از موارد را می‌توان درمان نمود.

پس از آن که به بهبودی کامل رسیدید، لازم است که hCG به مدت یک سال به طور منظم تحت کنترل باشد و احتمالاً آزمایش هایی دیگر نیز انجام شود

چه موقع می توانم دوباره حامله شوم؟

تفاوتی نمی‌کند که چه نوع درمانی را دریافت کرده اید، در هر حال لازم است پس از آن که سطح hCG در خون شما به صفر رسید، تا یک سال برای حاملگی مجدد دست نگه دارید. اگر قبل از این زمان حامله شوید، سطح hCG در خون شما بالا می‌رود و دیگر پزشک قادر نخواهد بود تشخیص دهد که آیا بافت غیر طبیعی بازگشته است یا خیر.

خبر خوب این است که حاملگی مولار حتی اگر شیمی درمانی کرده باشید، بر روی باروری یا توانایی شما برای داشتن یک حاملگی طبیعی تأثیر نخواهد گذاشت. خطر افزایش احتمال مرگ جنین، نقص مادرزادی، زایمان زودرس یا دیگر عواقب برای شما وجود ندارد و همچنین احتمال این که حاملگی مولار دیگری داشته باشید تنها ۱ یا ۲ درصد است.

در تمام حاملگی های بعدی برای اطمینان از این که همه چیز به خوبی پیش می‌رود، لازم است در سه ماهه اول آزمایش سونوگرافی انجام دهید.

چگونه می توانم با احساس ترس و شکستم کنار بیایم؟

داشتن حاملگی مولار می‌تواند ترسناک باشد. مثل هر زن دیگری که سقط جنین کرده است، شما نیز با از دست دادن حاملگی خود دست و پنجه نرم می‌کنید، با این تفاوت که در این مورد شما شرایطی غیر طبیعی داشته اید که بیشتر مردم چیزی از آن نشنیده اند و به علاوه، در مورد سلامتی خود نیز نگران هستید.

باید حداقل به مدت یک سال هر هفته یا هر ماه توسط پزشک معاینه شوید، همچنین ممکن است به خاطر احتمال داشتن سلول‌های غیر طبیعی مزمن، بسیار مضطرب باشید. اگر بیماری مزمنی دارید، شیمی درمانی می‌تواند تا حد زیادی ضعیف‌تان کند و حتی حاملگی بعدی را به آینده دورتری موکول کند.

ممکن است به خاطر این تجربه احساس کنید که زندگی تان نابود شده است. همسرتان نیز ممکن است احساس غم و اندوه و درماندگی بکند و همچنن شاید نتواند راهی را برای ابراز این احساسات یا حمایت از شما پیدا کند.

اگر فکر می کنید که مشاوره می تواند به شما و همسرتان در کنار آمدن با این مسئله کمک کند، حتماً این کار را بکنید. از پزشک خود بپرسید کجا می‌توانید مشاوره دریافت کنید یا گروه های حمایت‌کننده را بیابید.