تره

تره

به فارسی به طور کلی تره و در بعضی مناطق « گندنا » گویند نامهای محلی آن در کرمانشاه و در غرب ایران « کور » در گیلان شمال ایران « کوار » درکتب طب سنتی با نامهای عربی ان « کراث » ،«کراث رومی »، « گندنا »و « کراث البقل » و « کراث المائده » امده اتس و نوع بری ان را « کراث الثوم » نامبرده اند به فرانسوی Poireau و Poirreau به انگلیسی Garden porrum L. می باشد و مترادف ان Allium ampeloprasum L . گفته شده است .
● مشخصات
گیاهی است دو ساله و پایا برگهای ان دراز باریک اغلب خمیده و افتاده به رنگ سبز تیره ، قسمت پایین ساقه سفید است که منتهی به یک پیاز کوچکی در داخل خاک می شود . گلهای آن مجتمع و گروهی به شکل یک گلوله مدور در انتهای ساقه گل دهند ه رنگ هر یک از گلها سفید مایل به سبز یا گلی که از آنها دانه های سیاه و پهن و ناصاف تره به دست می آید . به طور کلی دو نوع است ، یکی نوع کوتاه و نازک تابستانه و دیگری تره فرنگی که نوع زمستانه خیلی بلند ( تا یک متر ) و برگها پهن و قوی می شود .
تکثیر تابستانه آن از طریق کشت بذر آن در اوایل بهار صورت می گیرد و کشت نوع زمستانه آن در اواخر زمستان بذر در شاسی کاشته می شود و گیا ههای حاصله که چند برگه و به ارتفاع ۱۵ – ۱۰ سانتی متر و ساقه آ ن به قطر حدود یک مداد رسید در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به محل اصلی منتقل می شود و فاصله خطوط را ۲۵ و فاصله بوته ها روی خطوط را ۱۵ سانتی متر باید گرفت .
● ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی در تزه کمی ارسنیک وجود داردو به علاوه اسانس روغنی فرار دارد که جزء عمده و اصلی آن را الیل دی سولفید تشکیل می دهد . در پیاز ان در حدود ۴/۰ درصد الیئین وجود دارد و به علاوه وجود الانین ، ارژی نین ، اسپارتیک اسید ، اسپاراژین ، هیستیدین ، لوسین ، متیونین ، تریپتوفان ، والین ، فنیل الانین ، پرولین ، سرین ، وترئونین در ان گزارش شده است .S.G. I. M. P در هر یک صد گرم از قسمت پایین سفید تره فرنگی و پیاز تره فرنگی خام به طور متوسط مواد زیر وجود دارد .
آب ۸۵ گرم ، پروتئین ۲/۲ گرم ، هیدراتهای کربن ۱۱گرم ، خاکیتر ۹/۰ گرم ، کلسیم ۵۲ میلی گرم ، فسفر ۵۰ میلی گرم ، اهن ۱/۱ میلی گرم ، سدیم ۵ میلی گرم ، پتاسیم ۳۴۷ میلی گرم ، ویتامین A۴۰ واحد بین المللی ، تیامین ۱۱/۰ میلی گرم ، رایبو فلاوین ۰۶/۰ میلی گرم ، نیاسین ۵/۰ میلی گرم ، ویتامین C۱۷ میلی گرم
● خواص – کاربرد
تره سبزی خوردنی برگی است که خوردن آن منافع فراوانی دارد . ضد عفونی کننده روده ها و مدراست و برای معالجه روماتیسم و بیماری های کبدی مفید است . ضماد آن برای نرم کردن ورمها مفیداست {می نات و پتلو }
تره از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی خیلی گرم و به طور متوسط خشک است خواص آن گرم کننده و بازکننده انسدادها و گرفتگی ها و لطیف کننده است . اگر برگ آن را با سرکه مخلو ط و در آن له کرده و به پیشانی بمالند خون ریزی از بینی را قطع می کند . خوردن تره پاک کننده قصبه ریه و باز کننده گرفتگی های کبد و مقوی هاضمه و کمر و ملین است .
ترشح ادرار و حیض را زیادمی کند بعنی مدر است و قاعده آور اگر با طعام و بعد از طعام خورده شود کمک به هضم غذا کرده مانع ترش شدن غذا می شود و مزاج را لینت می دهد ونیروی جنسی را تقویت می کند. خوردن آب تره به قدر ۱۵گرم خون بواسیر را قطع می کند و اگر با عسل خورده شود محرک نیروی جنسی است . برای بیماری های سرد و ترسینه و ورمهای ریه و نرم کردن آنها مفید است و با آب جوشانده جو و یا پخته تره با جو برای درد سر ، سینه ، تنگی نفس و پرورده تره در سرکه باز کننده گرفتگی کبد و طحال و خوردن برگ پخته آن برای بواسیر مفید است . شیاف برگ کوبیده آن به تنهایی یا با دارو های مناسب برای خشک کردن رطوبتهای رحم نافع است . مالیدن پخته آن برای بواسیر و قطره آن که با روغن گل و سرکه مخلوط شده بادش در گوش برای کاهش درد گوش مفید است . اگر تره را با کندر و سرکه مالیده و در بینی بریزند برای بند آمدن خون ریزی از بینی نافع است. ضماد تره برای گزیدن افعی و خوردن آن با آب عسل نیز برای خنثی کردن سموم جانوران نافع است .
ضماد تره با سماق برای مخملک و زگیل و با نمک برای التیام زخمهای بد مفید است . تره از پیاز دیرهضمتر و نفاختر است و خون را می سوزاند وبینایی چشم را کاهش می دهد و لثه را خراب می کند و برای گرم مزاجان مضر است از این نظ باید با گشنیز و کاسنی تازه خورد .
تخم تره گرم و خشک است. خوردن ۱۰ گرم از تخم تره با ۱۰ گرم تخم مورد برای رفع امراض سرد نافع است ، خون ریزی از سینه و به طور کلی خون ریزی از هر عضوی را فطع می کند ، باز کننده گرفتگی های بلغمی مجاری کبد و محرک اشتها و شکم روش را بند می آورد و گازهای روده ها را تحلیل می برد .
ضماد عصاره تخم تره برای گزیدگی افعی و رفع لکه های پوست نافع است . تخم تره مضر ریه و کلیه و مثانه است از این نظر باید با عسل خورد .