آزمایش مردمک چشم

مردمک چشم با تغییر اندازه خود مقدار نور دریافتی توسط چشم را کنترل می کند.

وسایل مورد نیاز

* ذره بین ( به قطر حداقل ۲٫۵ سانتیمتر)
* یک عدد آینه کوچک و صاف
* چراغ قوه

شرح آزمایش
ذره بین را روی سطح آینه قرار دهید با یک چشم به مرکز ذره بین نگاه کنید . (در صورت استفاده از لنز یا عینک آنها را بردارید ).

قسمت رنگین چشم که در قسمت سفید چشم محاط شده است عنبیه نام دارد . در مرکز عنبیه حفره ای دایره شکل است که مردمک نامیده می شود .نور از طریق این دریچه وارد کره چشم می شود به جهت آن که نور وارد شده به چشم از آن خارج نمی شود مردمک به رنگ سیاه دیده می شود.

با تنظیم فاصله مناسب از عدسی تصویری صاف و بزرگتر از چشم خود بگیرید .
توسط چراغ قوه نور را داخل یک چشم بتابانید و چگونگی تغییر اندازه مردمک را مشاهده کنید.
حال نور را داخل یک چشم بتابانید و چگونگی تغییر مردمک چشم دیگر را مشاهده کنید .

چه اتفاقی در حال وقوع است؟

مردمک دریچه است که میزان ورود نور را به داخل چشم کنترل می کند.
در محیط تاریک دریچه مردمک افزایش یافته تا با افزایش مقدار نور دریافتی وضوح تصاویر بیشتر شود . اما در محیط روشن مردمک با تنگ شدن مانع ورود نور اضافی می شود .
قطر مردمک بین ۱٫۵ تا ۸ میلیمتر قابل تغییر است .
نور دریافت شده توسط شبکیه به پیام های عصبی برگردانده شده و از طریق رشته های عصبی به طرف عصب چشم می رود و مقداری از آنها به طرف ماهیچه های کنترل مردمک می روند . هرچه میزان نور دریافتی بیشتر باشد پیام های عصبی بیشتری به ماهیچه های کنترلی می روند و آنها مردمک را تنگ میکنند تا میزان نور دریافتی کاهش یابد .
اعصاب دو چشم در یک منطقه به یکدیگر خورده و از آنجا پیامهای عصبی توسط عصب بینایی راهی مغز می شوند و به جهت همین پیوند است که تغییر میزان دریافتی نور یک چشم بر اندازه مردمک چشم دیگر موثر است.

اندازه مردمک همچنین به شرایط عصبی بدن وابسته است و گاه با تغییر شرایط عصبی در اندازه آن تغییر حاصل می شود .برای مثال در شرایط خشم یا عصبانییت مردمک کوچک می شود .
همچنین اندازه مردمک چشم افراد قابلیت تاثیر گذاری بر دیگران را هنگام همدردی یا اعتماد را دارد .

چرا مردمک چشم ها در بعضی از عکس ها قرمز چاپ می شود ؟
هنگامی که نور فلاش دوربین به مردمک چشم تابیده می شود و وارد چشم می شود از طرف قسمت های حساس به نور شبکیه دسته نوری به رنگ قرمز (به عنوان عکس العمل نور زیاد و آنی فلاش) بازتاب می شود .این دسته نور از مردمک خارج شده و در فیلم عکاسی مردمک به رنگ قرمز ثبت می شود .
برای جلوگیری از این عمل باید محل فلاش را طوری قرار دهیم که عکس العمل شبکیه وارد لنز دوربین نشود.