کور رنگی چیست ؟

کور رنگی : آیا در تشخیص اینکه جسمی قرمز است یا سبز، و یا آبی است یا زرد دچار مشکل می شوید؟ این اصلی ترین علامت کوررنگی است. بر خلاف تصور عامه، دید افراد کور رنگ به ندرت خاکستری است.

کور رنگی یک بیماری ارثی وابسته به کروموزوم X مغلوب است که در مردان بیشتر دیده شده و تقریباً همیشه از مادر به پسر به ارث می رسد.

کور رنگی چیست؟

( توضیح: زنان دو کروموزوم X و مردان یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y دارند. در بیماری های وابسته به کروموزوم X مغلوب در زنان باید هر دو کروموزوم X معیوب باشند تا بیماری رخ دهد. اگر یک کروموزوم X معیوب باشد بیماری رخ نمی دهد ولی قابل انتقال به فرزندان است. در مردان معیوب بودن تنها کروموزوم X سبب بیماری می شود. بنابراین، فردی که مبتلا به کوررنگی است، مادرش یا مبتلا به کور رنگی است و یا ناقل بیماری )

در این اختلال کروموزومی سلول های مخروطی در شبکیه که مسئول درک رنگ هستند دچار اختلال هستند و به همین دلیل بیمار رنگ ها را درست تشخیص نمی دهد.

کور رنگی ممکن است بر اثر بیماری های عصب بینایی یا شبکیه نیز رخ دهد. در این موارد، فقط چشمی که مشکل دارد دچار کور رنگی می شود و بیماری در طول زمان تشدید می گردد بطوریکه ممکن است تبدیل به کوررنگی کامل شود که در آن بیمار دیدی خاکستری دارد. این بیماران معمولاً در تشخیص آبی و زرد مشکل دارند.

علائم کور رنگی

* اشکال در تشخیص قرمز و سبز (شایعترین حالت)
* اشکال در تشخیص آبی و سبز

کم‌دید رنگ و کور رنگی

بسیاری از مردم توانش کمتر از هنجار برای تشخیص رنگ دارند. آنان که می توانند رنگهای مختلف را ببینند اما در تشخیص رنگ آنها دشواری دارند گوئیم دچار کم‌دید رنگند. آنان که بکلی از دیدن رنگ ناتوانند گوییم کور رنگی کامل دارند این کسان کمیابند و همه رنگها برایشان درجات مختلف خاکستری است اما نوعی از کور رنگی که شایع است کور رنگی نسبت به سرخ و سبز است عده این نوع کسان در میان مردها بیشتر از زنهاست. کور رنگی برای آبی و زرد بسیار کمیابست.

درست نیست که بگوییم بعضی کسان همه رنگها را می‌توانند ببینند و بعضی نمی‌توانند یعنی تقسیم مردم به گروه مشخص از این لحاظ صحیح نیست توان دید رنگها نیز در افراد شدت و ضعف دارد یعنی در یک سو کسانی هستند که توان دید کامل دارند و در سوی دیگر کور رنگانی قرار دارند که هیچ رنگی را نمی‌توانند ببینند و بین این دو قطب درجات مختلف از شدت و ضعف دارد.

تشخیص کور رنگی

انواع تستها برای آزمودن کوری رنگ ساخته‌اند یکی از بهترین آنها تست ایشی‌ها را است
تشخیص کوررنگی اغلب با استفاده از چارت های رنگی بنام “صفحات آزمون ایشی هارا” (Ishihara ) انجام می شود. در این صفحات که نمونه هایی از آن را می بینید اعدادی متشکل از نقطه های رنگی در زمینه ای متشکل از نقاطی به رنگ دیگر قرار گرفته اند که تشخیص آن ها برای افراد کور رنگ مشکل است. در صورتیکه مشکلی در دید رنگی بیمار تشخیص داده شود از تست های دقیق تر استفاده می شود.

اگر این شکل را به کسی نشان دهید که نسبت به سرخ و سبز کوری رنگ دارد عدد ۲ را در آن تصویر خواهد دید.
آنکس که دید بهنجار دارد، عدد ۵ را در آن می‌بینید. اگر به دقت به تصویر نگاه کنید خواهید دید دایره‌هایی که شکل ۵ را ساخته‌اند از بقیه دایره‌ها از لحاظ رنگ اختلاف دارند اما درخشانی دایره‌های متشکل آن همانقدر با هم اختلاف دارد که دایره‌های دیگر دارد و از این لحاظ بین آنها فرقی نیست.

این اختلاف تصادفی درخشانی دایره موجب می‌شود که شخصی که کور رنگی دارد نتواند شکل ۵ را ببیند دوباره به شکل نگاه کنید خواهید دید که عده‌ای دایره‌ها هستند که درخشانی متفاوت دارند و چنان پهلوی هم گرد آمده‌اند که شکل را تشخیص می‌دهند این شکل عدد ۲ است ممکن است در تشخیص شکل ۲ دشواری داشته باشید زیرا آمادگی شما برای رنگ مانع از این امر می‌شود اما کسی که رنگها را نمی‌بینند و فقط درخشانی را تشخیص می‌دهد یعنی کوری رنگ دارد فوراً متوجه شکل می‌شود برای او ۲ همانقدر مشخص و واضح است که ۵ برای شما.

بسیاری کسان که گرفتار کوری رنگیند از نقیضه خود آگاه نیستند زیرا آموخته‌اند که رنگها را از روی درخشانی خاص هر یک نامگزاری کنند. مثلاً کسی که کوری رنگ سرخ و سبز دارد سرخ برایش معادل خاکستری سیر است پس هر چیز سرخی بنظر او خاکستری خاصی می‌آید. اما آموخته است آن را سرخ بنامد. به همین ترتیب کسی که کوری رنگ سبز دارد ممکنست پیراهن قهوه‌ای را که دارای درخشانی معینی است سبز بخواند.

برای تعیین ناحیه رنگ بین شبکیه و ناحیه نقطه کور از دستگاهی بنام ( پریمتر ) استفاده میشود.

آزمودنی یک چشم را می‌بندد و با چشم دیگر وسط پریمتر را نگاه می‌کند و از گوشه چشمش رنگ صفحه کوچکی را که آزماینده از آخرین نقطه خمیدگی پریمتر به سوی مرکز می‌آورد یا از مرکز به سوی آخرین نقطه می‌برد می‌بیند.

اندازه گیری دید رنگ چشم

وقتی نور ثابت باشد نتایجی که از اندازه گیری دید رنگ پیرامونی چشم بدست آمده است از این قرار است:

همه رنگها در وسط میدان دیده می‌شود وقتی رنگ سرخ یا سبز از مرکز میدان دید به سوی محیط حرکت کند بجایی می‌رسد که دیگر به صورت رنگ دیده نمی‌شود وسعت میدان دید زرد و آبی بیشتر است اما اینها هم وقتی بسوی خارج مرکز میدان دید حرکت کند بجایی می‌رسند که دیگر به صورت رنگ مشهود نیستند اما در پیرامون میدان دید جایی که دیگر رنگها تشخیص داده نمی شوند شخص نور خاکستری و سفید را می‌بیند تا اینکه بجایی می‌رسیم که بکلی دید پیرامونی چشم تاریک می‌شود.

درمان کور رنگی

کور رنگی هیچ درمانی ندارد. تشخیص زودرس کور رنگی می تواند مانع بروز مشکلات آموزش در کودکان مدرسه ای شود. در این صورت بهتر است والدین کودک با مسئولین مدرسه و معلم او صحبت کنند.

بعضی از بیماران از لنز های مخصوصی استفاده می کنند که هم بصورت لنز تماسی و هم بصورت لنز عینک وجود دارد.

در بسیاری موارد بیماران به جای تشخیص رنگ ممکن است ترتیب قرار گیری را بخاطر بسپارند. بعنوان مثال بیمار بخاطر می سپارد که چراغ قرمز همیشه بالای چراغ راهنمایی و چراغ سبز پایین قرار دارد.

این مقاله به درخواست جناب آقای علی لر خیری اضافه شد .