خواص سیاه دانه

سیاه دانه

نام علمی: Nigella sativa
نام انگلیسی: Black caraway
خانواده: Ranunculaceae (آلاله)

سیاه دانه گیاهی است علفی و یک ساله. برگ ها دارای تقسیمات زیادی است به طوری که باریک و به شکل نخ مانند درآمده است. گل ها سفید مایل به شیری هستند که به صورت تک تک روی ساقه قرار گرفته اند. دانه ها سیاه رنگ، زاویه دار و معطر است. دانه ها در تابستان به رشد کامل می رسند.

قسمت مورد استفاده آن دانه ها هستند.

در ایران در اراک و اصفهان می روید. البته در سایر نواحی هم پرورش میابد.

ترکیبات:

یکی از اصلی ترین ترکیبات، روغن ثابت است که حدود ۴۰ درصد از وزن دانه ها را تشکیل می دهد. از دیگر ترکیبات، آلکالوئید، ساپونین، اسیدهای آمینه، پروتئین، کربوهیدرات، چربی، فیبر و املاحی مانند کلسیم، آهن، سدیم و پتاسیم است.

خواص:

• • یکی از مهم ترین خواص این گیاه، تأثیر مطلوب آن بر سیستم روده ای – معده ای است. این گیاه ضد نفخ بوده و در رفع کولیک مؤثر می باشد.

• • مطالعات نشان داده است که این گیاه در بالا بردن مقاومت و ایمنی بدن مؤثر است و اثرات ضد سرطانی دارد.

• • هم چنین آزمایشات نشان داده است که سیاه دانه قادر به خنثی کردن سموم کبدی است.

• • مصرف موضعی این گیاه به شکل مرهم (که از له شده ی دانه ها به دست می آید)، برای کاهش تورم و به خصوص درد روماتیسم مؤثر است.

• • روغن سیاه دانه ضد ورم است و به عنوان ضد اکسیدان قوی عمل می کند.

• • یکی دیگر از خواص آن، تسکین سر درد است.

• • سیاه دانه برای زنان در تحریک قاعدگی (به عنوان قاعده آور) و افزایش شیر مادران شیرده مؤثر است.

• • در درمان اسهال (ساده و خونی)، رفع یبوست و تسکین هموروئید (بواسیر) مؤثر است.

• • این دانه را به منظور کاستن شدت اثر آن با روغن کنجد مخلوط کرده و در استعمال خارجی برای فروکش کردن تاول های پوست می مالند.

• • سیاه دانه گرم کننده است، رطوبت ها را خشک می کند و اخلاط را اعتدال می بخشد و اخلاط غلیظ را رقیق می نماید.

• • خوردن یا مالیدن روغن آن مخلوط با روغن زیتون و کندر برای افزایش نیروی جنسی بسیار مفید است.

• • اگر سیاه دانه را در سرکه ی انگور بجوشانند و حاصل را روی خال های بدن یا زگیل بگذارند بعضی از آن ها را از بین می برد.

• مقدار خوراک آن در سرد مزاج ها تا هشت گرم و در افراد گرم مزاج تا دو گرم است.

مضرات:

• •  زیاده روی در مصرف آن عوارض گوناگون پوستی و گوارشی ایجاد می کند.

• • اسراف در خوردن سیاه دانه در گرم مزاجان، موجب ورم و دردهای گلو و گرفتگی هایی می شود. از این جهت، گرم مزاجان باید در سرکه بخیسانند و سپس بخورند.

• • برای کلیه مضر است.

• مصرف روغن و دانه ی سیاه دانه در دوران بارداری مجاز نیست.

منابع :

-راهنمای جامع و مصور خواص و کاربرد گیاهان دارویی

-گیاهان دارویی و گیاه درمانی-جلد دوم

-معارف گیاهی-جلد پنجم