پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
معمولاً اضافه وزنمان را به آن نسبت می دهیم و بهانه ی خوبی برای خوردن دومین تکه کیک شکلاتی برای دسر است: بله… این همان اعتیاد به شیرینی جات است. مردم معمولاً اعتیاد به شیرینی جات را مثل اعتیاد به سیگار یا الکل جدی تلقی نمیکنند. گذشته از اینها مگر یک تکه شیرینی شکلاتی چقدر می تواند خطرناک باشد؟
اما خبر بدی برای دوستداران شکلات و شیرینی دارم:
- بر طبق تحقیقات و مطالعات علمی فراوان، اعتیاد به شیرینی جات:
– به همان اندازه ی اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، خطرناک است. - اگر همین یک جمله باعث نشد که از خوردن باقی شکلاتتان دست بکشید، پس مقاله را با ما دنبال کنید.
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
● هوس شیرینی جات
همه ی ما تجربه اش کرده ایم صدای آرامی در مغزمان وادارمان می کند برویم و از یخچال بسته ی دیگری شکلات برداریم. البته قابل قبول است: مواد قندی نشاط بخش هستند و همه ی افرادی که به شیرینی جات اعتیاد پیدا کرده اند هم این نکته را تصدیق می کنند. به نظرتان خنده دار است؟ ولی باور کنید که همینطور است. تحقیقات جدید نشان می دهند که انسانها از بچگی به شیرینی جات علاقه مندند. و زمانی که بدن طعم شیرین مواد قندی را یکبار تجربه کرد، به سرعت به آن اعتیاد پیدا می کند. اعتیاد به شیرینی جات از زمان تولد آغاز می شود. شیر مادر مایعی بسیار شیرین است و انسان اولین بار لذت طعم و مزه ی شیرین را با آن تجربه می کند.
● هجوم شیرینی جات
اما چه چیز این میل و هوس را به وجود می آورد؟
پس از خوردن چیزی شیرین، مغز مواد شیمیایی طبیعی را به نام اوپیوئید ترشح میکند که حس لذت و خوشی زیادی در بدن ایجاد می کند. مغز این احساس را تشخیص داده و میزان بیشتری از آن ماده طلب می کند.
تحقیقات نشان می دهند که قسمت های مشخصی در مغز وجود دارند (به ویژه هیپوکامپ، اینزولا، و کودات) که در چنین زمان هایی که بدن شیرینی بیشتری طلب می کند، فعال می شوند. شواهدی نیز دال بر این است که این قسمت های مغز وقتی معتادین موادمخدر طلب مواد می کنند نیز فعال می شوند. این مسئله گواه بر آن است که اعتیاد به شیرینی جات واقعاً وجود دارد و حقیقی است. حال ببینیم پس از مصرف مواد شیرین، در بدن چه اتفاقی می افتد. پس از ورود شیرینی به جریان خون، سطح قند خون در بدن بالا می رود و باعث می شود لوزالمعده انسولین ترشح کند (انسولین برای تبدیل قند به انرژی مورد نیاز است).
بعد از مصرف مواد قندی در بدن چه اتفاقی می افتد؟
وقتی میزان زیادی مواد قندی مصرف شود، انسولین بیشتری تولید می شود!
انسولین قند را به منبع فوری انرژی تبدیل می کند و همین دلیل آن شادی و خوشی زودگذر پس از مصرف شیرینی جات است. پس از ترشح میزان بالایی انسولین، سطح قند خون بدن به سرعت پایین می آید، از اینرو به فاصله ی کمی پس از آن احساس شادی و لذت، احساس ضعف خواهید کرد. انسولین علاوه بر تبدیل قند به انرژی، ذخیره ی چربی را نیز بالا می برد. بنابراین، هرچه بیشتر مواد قندی و شیرینی جات مصرف کنید، بدنتان انسولین بیشتری تولید میکند، و احتمال چاق شدنتان نیز بالا می رود. شکر علاوه بر چاقی و خرابی دندان ها، مضرات دیگری نیز برای سلامتی شما دارد، مثل نوسان و جابه جایی وضعیت روانی، ضعف سیستم دفاعی بدن و دیابت.
● موادمخدر و مواد قندی
همانطور که در بالا ذکر شد، مواد قندی مرکز مربوط به احساس خوشی و لذت را در مغز فعال می کند که باعث ترشح اوپیوئید می شود که میل و کشش به سمت این مواد را افزایش می دهد. تحقیقات اخیر در رابطه با این میل و اعتیاد نشان می دهد که هروئین و مرفین نیز مواد شیمیایی مشابهی در مغز تولید می کنند.
● هنوز هم فکر می کنید اعتیاد به شیرینی جات جدی و خطرناک نیست؟
همان تحقیقات نشان می دهد که مواد قندی قسمت هایی از مغر را فعال می کند که باعث تحریک و تقویت رفتارها می شود. این به آن معناست که، مشابه با اعتیاد به هروئین، بدن پی از یک بار مصرف، میل و کشش بیشتری برای استفاده ی دوباره از آن ماده پیدا می کند. برای اثبات این مطلب، دانشمندان ترکیبی برای انسداد گیرنده های اوپیوئید در مغز تهیه کردند. مدت زمان کمی پس از دریافت این ترکیبات، افراد علاقه و میل کمتری به شیرینی جات از خود نشان دادند.
● دلایل علمی این اعتیاد
تحقیقات دانشگاه پرینستون و مینِسوتا بر روی موش های صحرایی، شدت این مسئله را بیشتر می کند. وقتی به این موش ها قند داده شد، آنها حالت های شبه اعتیاد از خود بروز دادند که شامل میل و کشش زیاد به این مواد، زیاده روی و گوشه گیری می شود. وقتی این مواد را موقتاً از آنها دور کردند، و پس از مدتی در اختیارشان گذاشتند، همان علائم دوباره بروز کردند. علاوه بر تحقیقاتی که روی حیوانات انجام گرفته، اسکن های مغز انجام شده بر روی انسانها نشان داده که تصور بستنی در مغز بیماران نرمال همان لذتی را ایجاد می کند که تصویر موادمخدر در مغز بیماران معتاد به مواد مخدر ایجاد می کند.
● قند تحت نام های مختلف
امریکایی ها به طور متوسط ۱۶۰ پوند در سال مواد قندی مصرف می کنند!
البته جای تعجب نیست چون این روزها در همه چیز آثاری از آن مشاهده می شود، در سس های کچاپ، چاشنی های سالاد و سوپ های آماده. بازاریابان موادغذایی موفق شده اند که مواد قندی را تحت نام های مستعار زیادی در محصولات غذایی وارد کنند. نام های متداول آن، ساکروز، فراکتوز، دکستروز و شیره ی ذرت با فراکتوز بالا هستند و بااینکه هیچ شباهت ظاهری با قند ندارند، اما دقیقاً به همان مفهومند.
ممکن است در طول زندگیتان پیش آمده باشد که زمانی بیش از مقداری که تصور کنید، مواد قندی مصرف کرده باشید و نتیجتاً بدنتان به آن معتاد شده باشد.
غذاهای بسیاری که در طول روز استفاده می کنید، حاوی مواد قندی هستند، مثل:
- آب میوه ها،
- قهوه ی سرد،
- چای،
- ماست،
- نان گندم،
- و اکثر سیریال های صبحانه،
- حتی اگر سودای لایت و بدون قند نیز مصرف می کنید، مطمئن باشید که به اندازه ی ۱۰ قاشق چای خوری شکر در خود دارد که بیش از میزان مصرف توصیه شده برای یک روز است.
- قند چیزی جز افزایش آنی انرژی به شما نمی دهد.
- عاری از هرگونه ویتامین، موادمعدنی، فیبر، و آنتی اکسیدان است که در موادغذایی طبیعی یافت می شود.
- بدتر از همه اینکه چاقتان هم می کند.
● هوستان را زیر پا بگذارید
درست است که حذف کامل مواد قندی از برنامه غذای روزانه کاری غیرممکن می نماید، اما در اینجا راهنمایی هایی برای کاهش مصرف آن به شما توصیه می کنم.
- از خوردن مواد غذایی بسته بندی شده اجتناب کنید و تا می توانید مواد غذایی طبیعی مصرف کنید.
- به جای خوردن میوه های کمپوت و کنسرو شده، میوه های تازه بخورید.
- در طول روز میزان کافی آب بنوشید چون ممکن است تشنگی را با گرسنگی اشتباه بگیرید.
- در هر وعده ی غذایی از پروتئین استفاده کنید.
- پروتئین بسیار کندتر از کربوهیدراتهای ساده هضم می شود و باعث می شود مدت زمان بیشتری احساس سیر بودن در شما باقی بماند.
- به مدت سه هفته خوردن ماده ی غذایی شیرین مورد علاقه تان را کنار بگذارید.
- این احتمال وجود دارد که در عرض این سه هفته اعتیاد و میل شما نسبت به آن ماده از بین برود.
- از هرگونه خورده خوری در طول روز اجتناب کنید.
- اگر دلتان پیراشکی شکلاتی هوس کرد، با این احساس مقابله کنید و خود را با کارهای دیگر سرگرم کنید.
- این احتمال وجود دارد که با اینکار میل شما برطرف شود.
