پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
تا به حال به باغ وحشی رفته‌اید که ۱۸۰ نوع حیوان مختلف در آنجا در کنار هم زندگی کنند؟ تصورش را بکنید، چنین باغ وحشی با این همه حیوانات گوناگون، دیدنش چه لذتی خواهد داشت! محققان می‌گویند همه ما همین الان چنین باغ وحشی را روی دست‌های خودمان داریم! یعنی اگر می‌توانستیم یک جفت عینک که قادر بودند کار میکروسکوپ را انجام دهند به چشمان‌مان بزنیم، ۱۸۲ نوع باکتری گوناگون را با شکل‌ها و رنگ‌های مختلف روی پوست‌مان می‌دیدیم که همانند حیوانات یک باغ وحش در کنار هم زندگی می‌کردند.
البته برخی از این باکتریها فقط گاهی اوقات، سر و کله‌شان روی پوست ما پیدا می‌شود، ولی برخی دیگر همیشه مهمان پوست ما هستند.
شاید با این حرف ها، حسابی از بابت وجود این همه مهمان ناخوانده نگران شوید و به این فکر بیافتید که صابون‌ها و مایع دستشویی بهتری تهیه کنید، ولی اصلا جای نگرانی نیست. بلکه مارتین بلاسر- متخصص میکروب‌شناسی از دانشگاه پزشکی نیویورک – در این باره می‌گوید: «بسیاری از باکتری‌های روی پوست، زندگی مسالمت‌آمیزی با ما دارند و حتی بعضی از آنها برای ما بسیار مفیدند.» پوست وسیع‌ترین عضو بدن است که تمامی سطح بدن را پوشانده است، بنابراین بعید به‌نظر نمی‌رسد که این سرزمین وسیع، ساکنان زیادی هم داشته باشد.
دکتر بلاسر و همکارانش در مطالعه خود از پوست بازوی شش فرد جوان نمونه‌برداری کردند تا بتوانند ساکنان وسیع‌ترین عضو بدن را سرشماری کنند. سرپرست این گروه تحقیقاتی می‌گوید: « ۱۸۲ گونه ی متفاوت از باکتریها روی پوست سالم زندگی می‌کنند که به نظر میرسد این تعداد به ۲۵۰ گونه نیز برسد». متخصصان می‌گویند که یک باغ وحش خوب، معمولا فقط ۱۰۰ تا ۲۰۰ حیوان گوناگون دارد. با این حساب فقط پوست بازوی انسان به تنهایی، یک باغ وحش تمام عیار از انواع باکتری‌هاست.
باکتری ها، هم خوب دارند و هم بد
باکتریها موجوداتی تک سلولی می باشند که گفته می‌شود قدیمی‌ترین ساکنان زمین هستند. خیلی‌ها خاطره خوشی از باکتریها ندارند و آنها را مسئول برخی بیماری‌های پوستی مثل آکنه، باد سرخ و جذام می‌دانند. ولی باکتر‌ی‌هایی در بسیاری از مناطق پوست و مخاط زندگی می‌کنند که نقش مهمی در حفظ سلامت بدن شما بر عهده دارند، مثلا باکتری‌های ساکن دستگاه گوارش، وظایف سخت و طاقت‌فرسایی را بر عهده دارند و بدون این باکتری‌های مفید، بدن انسان نمی‌تواند سالم بماند.
متخصصان می‌گویند: تعداد باکتری‌های موجود در بدن انسان نسبت به سلول‌های بدن یک به ۱۰ است، یعنی تعداد باکتری‌های بدن، یک دهم سلول‌های بدن است. سرپرست این گروه تحقیقاتی می‌گوید: «بسیاری از باکتری‌های ساکن سطح پوست برای سلامت آن مفیدند. بنابراین اگر شما با شست و شوی مکرر، این باکتریها را از سطح پوست خود پاک کنید، سلامت پوستتان را به خطر خواهید انداخت.»
DNA انگشت می‌زند
پیش از این نیز مشخص شده بود که تعداد زیادی باکتری روی پوست بدن زندگی می‌کنند، ولی روشی که این گروه تحقیقاتی برای ردیابی این باکتریها استفاده کرد، منحصر به فرد بود. آنها از روشی بر اساس شناسایی DNA باکتریها استفاده کردند که به دانشمندان این امکان را می داد که سرشماری دقیقی از تعداد باکتری‌های سطح پوست به عمل آورند.
با استفاده از این روش جدید، دانشمندان موفق به شناسایی ۸ درصد باکتری‌های سطح پوست شدند که تا کنون کشف نشده بودند.
از میان تمام باکتری‌های سطح پوست، چهار خانواده از ساکنان اصیل و قدیمی پوست به شمار می‌روند که همیشه روی پوست مان زندگی می‌کنند که شامل استافیلوکوک، استرپتوکوک، پروپینی باکتریا و کورنیا باکتریا هستند. این چهار خانواده، حدود نیمی از باکتری‌های سطح پوست را تشکیل می دهند. تجمع باکتریها، گاهی به سطح پوست می‌آیند و گاهی می‌روند. جالب است بدانید روی سطح پوست هر یک از شما، هر از چند گاهی، جمعیت باکتریها تغییر می کند، ولی یک گروه از باکتریها همیشه در آنجا باقی می‌مانند.
این گروه تحقیقاتی در مطالعه خود از سه خانم و سه آقا دعوت به همکاری کرد و از باکتری‌های سطح پوست هر دو جنس نمونه‌برداری کرد. به نظر میرسد تفاوت‌هایی در تعداد باکتری‌های سطح پوست خانم ها و آقایان وجود دارد.
ژل‌های ضدعفونی‌کننده
ژل ضدعفونی کننده دست
به تازگی محصولاتی به بازار آمده است که به عنوان ژل‌های ضدعفونی‌کننده دست نامیده می شوند. شاید شما این محصولات جدید را در داروخانه‌ها دیده باشید. با استفاده از این ژل‌های جدید می‌توان باکتری‌های سطح پوست را کاهش داد، همان کاری که آب و صابون انجام می‌دهند. این محصولات، الکل دارند. هنگامی که شما به آب و صابون دسترسی ندارید، می‌توانید برای ضدعفونی کردن پوست دستتان از این ژل‌ها استفاده کنید. تولیدکنندگان این محصولات می‌گویند که این ژل‌ها بسیار سریع عمل می‌کنند و اثری روی پوست شما باقی نمی‌گذارند. پس از استفاده از این محصولات، شما احساس نخواهید کرد که پوستتان چسبناک شده است. در برخی از این محصولات، فرآورده‌های نرم‌کننده ی پوست مثل آلوئه‌ورا نیز افزوده شده اند.
برخی از این نوع ژل‌ها علاوه بر باکتریها، قادرند قارچ‌ها و ویروس‌های موجود در سطح پوست را نیز در عرض چند ثانیه از بین ببرند. به این ترتیب این ژل‌ها به حفظ بهداشت پوست کمک شایانی کرده و از بسیاری از عفونت‌ها پیشگیری می‌کنند.
یکی از مشکلات استفاده ی طولانی‌مدت از این ژل‌ها، خشکی پوست است، به همین دلیل، مواد مرطوب‌کننده و نرم‌کننده به آنها اضافه می‌شود.
زخم‌های پوستتان را جدی بگیرید
با وجود این همه باکتری روی سطح پوست، نباید زخم‌های پوست تان را ساده بگیرید و به راحتی از کنار آنها بگذرید. خیلی اوقات بدون اینکه خودتان متوجه شوید، خراش‌های ریزی روی پوست ایجاد می‌شوند که میکروب‌ها می‌توانند از این محل ها وارد بدن شوند. باکتریها می‌توانند به سرعت به لایه‌های عمقی‌تر پوست رفته و وارد گره‌های لنفاوی شوند و از آنجا به همه جای بدن پخش شوند.
بنابراین برای جلوگیری از بروز عفونت در پوست:
* هر روز باید زخم تان را با آب و صابون بشویید.
* از یک کرم یا پماد آنتی‌بیوتیک روی زخم تان استفاده کنید.
* بانداژی که روی زخم تان می‌گذارید باید کاملا تمیز باشد، زیرا به نابودی باکتریها کمک شایانی می‌کند. این بانداژ را مرتب عوض کنید.
تورم، قرمزی، درد و ترشحات چرکی همگی نشان‌دهنده عفونت پوست شماست. در این شرایط هرچه سریع‌تر با پزشک مشورت کنید.
