ویلچر

ویلچرها در مواردی که فرد توانایی حرکت با استفاده از وسایل کمکی راه رفتن را ندارد، تنها وسیله ای هستند که می توانند به طور اساسی ، قابلیت حرکت و عدم وابستگی افراد معلول را بهبود بخشند. ویلچرها از نظر منبع نیروی رانش به دودسته کلی مکانیکی والکتریکی طبقه بندی می شوند. در ویلچرهای مکانیکی منبع نیروی رانش ، قدرت اندام فوقانی ویلچر سوار و در ویلچرهای الکتریکی، قدرت موتور الکتریکی ویلچر می باشد.
رانش ویلچرهای مکانیکی عموماً به وسیله اعمال نیرو بر حلقه های رانش که برروی طوقه چرخهای عقب نصب گردیده است صورت می پذیرد. این شیوه رانش ، محدودیتها و عوارض بسیاری را خصوصاً در گروه ویلچر سواران دائم به دنبال دارد. رانش ویلچر با حلقه های رانش در سطوح شنی ، چمن ، فرش ، سطوح ناصاف، شرایط زمستانی، زمینهای مرطوب ، مسیرهای طولانی و یا شیبدار، بسیار سخت و در اکثر مواقع غیر ممکن می باشد. کمر درد ، پینه و تاول زدن در دستان و انگشتان ، خستگی ، تعرق ، احساس درد در مچ ،‌ آرنج و کتف،‌کرخ شدگی و ورم مفاصل دستها و آسیب دیدگی و جراحت دستان از جمله عوارض این شیوه می باشد.
از سویی دیگر بهره گیری از ویلچرهای الکترونیک در ویلچر سوارانی که توانایی اندامهای فوقانی آنها کاملاً از بین نرفته است به صورت دائم با اصول توانبخشی که بر استفاده و بکارگیری توانایی های باقی مانده تأکید دارد تضاد دارد.همچنین بارگیری و نقل و انتقال ویلچرهای الکترونیک به جهت ابعاد و وزن زیاد آنها محدودیتی اساسی برای ویلچر سواران می باشد.
« واحدهای الحاقی به ویلچرهای مکانیکی جهت تسهیل رانش» برای کاهش محدودیتها و عوارض ناشی از رانش ویلچرهای مکانیکی طراحی و ساخته شده اند. بهره گیری از این سیستمها علاوه بر تسهیل رانش ویلچر ، میزان استفاده ویلچر سوار را از اندامهای فوقانی افزایش می دهد.
هر چند بهره گیری از برخی از انواع این واحدها در افراد فعال و جوان ویلچر سوار نیز به عنوان یک وسیله ورزشی و تفریحی در کشورهای توسعه یافته مورد استفاده قرار گرفته است با این وجود با افزایش سن گروه ویلچر سواران دائم جانباز و کاهش توانایی آنها در رانش ویلچرهای مکانیکی، تهیه و تخصیص این سیتسمها به جانبازان و استفاده توسط آنها مزایای زیر را برای جانبازان و سازمان امور جانبازان در پی خواهد داشت:
۱- کاهش صدمات و جراحات ناشی از رانش ویلچرهای مکانیکی در جانبازان ویلچر سوار دائم
۲- افزایش بهره گیری از اندامهای فوقانی و تقویت اندامهای فوقانی جانبازان
۳- تفریح و ورزش درمانی جانبازان
۴- افزایش دسترسی جانبازان ویلچر سوار خصوصاً در مسیرهای طولانی و شیبدار
۵- کاهش نیاز جانبازان به رانش ویچلر سوار توسط خانواده یا فراد همراه
۶- کاهش تقاضای جانبازان در خصوص تخصیص ویلچرهای الکترونیک
۷- افزایش رضایتمندی جانبازان از خدمات سازمان امور جانبازان

با توجه به تفاوت بسیار زیاد در محدودیتهای فیزیکی و نیازهای افراد ناتوان حرکتی ، واحدهای الحاقی متنوعی نیز با Option های متفاوت طراحی شده است تا دامنه وسیعی برای انتخاب وجود داشته باشد. در این تحقیق که به روش مطالعه کتابخانه ای صورت می پذیرد ضمن بیان و بررسی انواع مدلهای ساخته شده این واحدها به موارد استفاده ، مزایا و معایب هر کدام از آنها خواهیم پرداخت تا با دیدگاهی روشن بتوانیم در آینده نزدیک شاهد بهره گیری مطلوب جانبازان ویلچر سوار از واحدهای فوق باشیم.

منابع
۱٫ Rosalind Ham, wheelchair user and postural seating CHURCHIL LIVINGSTONE
۲٫ Rory A. Coopr, Wheelchair selection and configuration, Demos

۲- واژه نامه اصطلاحات فنی
کلیه واژه های تخصصی و مبهم موجود در قسمت های مختلف پروپوزال طرح در این بخش توضیح داده می شوند.
ویلچر (Wheelchair) وسیله ایست که عمل تحرک و جابه جایی را برای فردی که توانایی راه رفتن را بطور دائم یا موقت از دست داده است را انجام می دهد.
واحدهای الحاقی به ویلچرهای مکانیکی (Add-on Untits) : سیستم هایی هستند که برروی ویلچرهای مکانیکی نصب گردیده، رانش آنها را تسهیل می نماید.
جانباز:‌افرادی که در جریان تکوین انقلاب اسلامی و در طول جنگ تحمیلی به اختلالات ونقصان های جسمی و روانی دچار شده اند و در کمیسیون پزشکی بنیاد شرایط احراز جانبازی آنها به اثبات رسیده است و از آن کمیسیون درصد معلولیت دریافت کرده اند.

۳- مختصری از منابع علمی و سابقه طرح در داخل و خارج از کشور
در این قسمت با استفاده از منابع علمی در کتب، مجلات پزشکی، بانک های اطلاعاتی، مقالات پزشکی و. . . سعی می کنیم ، نشان دهیم: ۱- کار ما تکراری نیست و با انجام این کار گامی درجهت افزایش اطلاعات بر می داریم.

ویلچرها تا حدود ۱۰۰۰ سال پیش به مقدار خیلی کمی پیشرفت نموده بودند. نخستین نمونه از ویلچر به یک تصویر از ویلچر سه چرخ که درسال ۵۲۵ بعد از میلاد کشیده شده است بر می گردد که یک مرد چینی بر روی آن سوار می باشد. ویلچرها تا قرن شانزدهم میلادی تغییر قابل توجهی در طراحی خود نداشته ولی از آن به بعد در قرن شانزدهم میلادی در اروپا به نحو مطلوبی توسه یافتند. دهه ۱۸۷۰ اولین ویلچر همگانی در ایالت متحده توزیع گردید که دارای ساختار چوبی و حجیم بوده که دو چرخ محرک بزرگ در جلو و دو چرخ کوچک در عقب داشتند. در دهه ۱۹۱۰ به جای اجزاء چوبی حجیم و سنتی از لوله های فلزی استفاده شد. اولین ویلچر الکتریکی در زمان جنگ جهانی اول تولید شد. در دهه ۱۹۴۰ اولین ویلچر مکانیکی تاشو ثبت گردید و در دهه ۱۹۵۰ اولین ویلچر الکتریکی همگانی توزیع گردید.
در دهه ۱۹۷۰ برای اولین بار برای ساخت شاسی ویلچر از آلیاژ آلومینیم بکار رفته در هواپیما استفاده شد و در دهه ۱۹۸۰ ویلچرهای الکتریکی پیشرفت نمودند. در دهه ۱۹۹۰ ویلچرهای الکتریکی با قابلیت تاشدن همراه با جدا شدن باتریها و جاپایی ها وارد بازار گردید. بیشتر تغییرات در طراحی ویلچرها در دهه های اخیر انجام گرفته است.
مدت کوتاهی پس از جنگ جهانی دوم دکترلودویک گاتمن و همکارانش در بیمارستان استوک مندویل انگلستان ، ویلچرهای ورزشی را به عنوان یک وسیله توانبخشی ابداع نمودند. وی درسال ۱۹۴۸ برای معلولین جنگی رقابتهایی را برگزار نمود. در سال ۱۹۵۲ اولین رقابتهای بین المللی ورزشی با ویلچر آغاز شد و فدراسیون بازیهای استوک مندویل (ISMGF) تأسیس گردید. اولین بازیهای بین المللی برای افراد ناتوان جسمی درسال ۱۹۶۰ در رم همراه با بازیهای المپیک برگزار گردید. ویلچرهای ورزشی و تفریحی به فرد ناتوان ، تصور و بینشی جدید از خود می بخشد و از سویی دیگر نگرش و شیوه برخورد جامعه را نسبت به او تغییر میدهد. معلول می تواند درون ویلچر خود یک قهرمان باشد و در سطوح بالای ورزشی رقابت کند.
برخی مددجویان گردش و سیاحت را به ورزشهای تیمی و انفرادی ترجیح می دهند واستفاده از وسیله ای که در آن دنده ها و اهرمها نقش بیشتری داشته باشند،‌برایشان جذاب است. براساس این نیاز ویلچرهای پدالی توسعه یافت. در این وسایل هدف بالانگه داشتن سرعت پدال زدن و کاهش مصرف انرژی است به گونه ای که انرژی را بطور مؤثر به حرکت تبدیل نماید.
در کشورهای خاوردور ویلچرهای پدالی مکانیکی به عنوان ویلچر اصلی معلولین مورد استفاده قرار گرفت این نوع ویلچرها نسبت به ویلچرهای مکانیکی معمولی ، دارای کارایی و سرعت بیشتری بوده ،‌امکان طی مسافتهای طولانی تر با آنها وجود دارد و در جاده های ناصاف وسیله مؤثرتری میباشند.
واحدهای الحاق الکتریکی برقی به ویلچرهای مکانیکی برای اولین بار به وسیله سم دوک در سال ۱۹۵۰ به ثبت رسید. این وسیله ها را می توان برروی ویلچرهای مکانیکی نصب و جدا نمود.
از سال ۱۹۵۰ این سیستمها توسعه یافتند به طوری که یک ویلچر دستی تاشو، با یک سیستم محرک برقی موقتی مجهز گردید. این سیتسمهای کمکی این امکان را فراهم کردند که تسهیلات مربوط به ویلچر برقی همراه با راحتی در حمل ونقل همانند ویلچر دستی ایجاد شود.
بنابه مقاله مرکز تحقیقات مهندسی توانبخشی راه های زیر جهت تسهیل رانش ویلچرهای مکانیکی وجود دارد:
۱- استفاده از سیستم گیربکس برای بالا بردن مزیت مکانیکی در رانش
۲- استفاده از واحدهای الحاقی به ویلچرهای مکانیکی
۳- استفاده از مکانیزم رانش به وسیله یک دست
۴- استفاده از صفحه تنظیم کننده محور چرخ عقب برای قراردادن آن در بهترین شرایط رانش
۵- ایجاد زاویه Camber در چرخهای عقب به منظور رانش بهتر
۴- گروه هدف
نتایج حاصل از مطالعه در چه گروهی از افراد قابل انجام است و یا تحقیقات بعدی بر روی آنان صورت خواهدگرفت

جانبازان ویلچر سوار

۵- اهداف
الف) هدف کلی :
تقریباً معادل عنوان طرح است ، که با شرح و توضیح بیشتری دقیقاً بگویید که چه چیزی را انجام می دهید.

تعیین واحدهای الحاقی به ویلچرهای مکانیکی جهت تسهیل رانش

ب) اهداف ویژه
در این قسمت هدف کلی را به چند بخش کاملاً واضح و مشخص تفکیک کرده تا اجزای کلی کار مشخص باشند.
۱- تعیین انواع واحدهای الحاقی به ویلچرهای مکانیکی از حیث ساختار و عملکرد
۲- تعیین مزایا و معایب بهره گیری از واحدهای الحاقی به ویلچرهای مکانیکی
۳- تعیین و اولویت بندی جانبازان ویلچر سوار در استفاده از واحدهای الحاقی
۴- تعیین موارد عدم تجویز واحدهای الحاقی
۵- تعیین فاکتورهای لازم جهت تجویز و اهمیت آن

ج) اهداف کاربردی
در این قسمت نحوه استفاده از نتاجی و دستاوردهای تحقیق مورد نظر ذکر می گردد (اهدافی که می توان به صورت اجرائی و عملکردی از آن استفاده کرد).

۱- بهره گیری از نتایج تحقیق در برنامه ریزی خریدهای آینده ویلچر جهت جانبازان ویلچر سوار
۲- بهره گیری از نتایج تحقیق در تدوین آیین نامه تخصیص واحدهای الحاقی
۶- فرضیات یا سؤالات
فرضیات و یا سؤالات خاصی که درطرح مد نظر است در این قسمت مطرح می گردد. به عنوان مثال : (داروی فاموتیدین اثر بیشتری در درمان اولسریپتیک نسبت به داروی سایمیتیدن دارد).
فرضیات معمولاً در مطالعات تحلیلی وحود دارند و در مطالعات توصیفی نیازی به فرضیه نداریم و سؤال مطرح می شود

۱- انواع واحدهای الحاقی به ویلچرهای مکانیکی چه می باشد؟
۲- اولویت استفاده از این واحدها با چه گروه هایی از جانبازان می باشد؟
۳- معیارهای انتخاب یک واحد الحاقی ویلچر مناسب چه می باشد؟
۴- واحدهای الحاقی ویلچر چه تأثیری بر راحتی جانبازان ویلچر سوار خواهد داشت؟
۵- تولید کنندگان واحدهای الحاقی ویلچر در دنیا چه شرکتهایی می باشند؟

۷- کلیات روش اجراء

در این مطالعه با یک search strategy به جمع آوری مطالعات در زمینه انواع واحدهای الحاقی ویلچر پرداخته و از گردآوری و ترجمه، مطالعات بررسی شده و اطلاعات لازم استخراج و جمع بندی می شود.

الف) مقالات مورد مطالعه
گروه موضوعی مقالات را مشخص نمایید.

۱- ویلچر
۲- واحدهای الحاقی به ویلچرهای مکانیکی
۳- مهندسی توانبخشی
۴- تکنولوژی توانبخشی

ب)‌شیوه گردآوری مقالات

۱- از طریق جستجو در سایتهای اطلاعاتی
۲- از طریق ژورنالهای مورد تایید تیم علمی پژوهشکده
۳- از طریق مراکز دانشگاهی و پژوهشی کشور
۴- سازمانهای متولی امر توانبخشی کشور
۵- شرکتهای نمایندگی این وسایل در داخل کشور

ج) تعداد تخمینی مقالات
تعداد تخمینی مقالات را ذکر نمایید و مشخص نمایید که عدد یاد شده بر چه اساسی انتخاب گردیده است.

حدود پنجاه مقاله و ۳ کتاب مرجع
بدیهی است تعداد مقالات بعد از شروع مطالعه با توجه به نتیجه دسترسی به مقالات قابل تغییر است.

د) ضوابط ورود به مطالعه (Inclusion)
چه مشخصاتی را برای ورود مقالات به مطالعه در نظر می گیرید.

۱- مقالات ، کتب و ژورنالهایی که از دانشگاه های معتبر دنیا بوده و با اهداف مورد مطالعه در این پژوهش مرتبط باشد.
۲- مقالات و کتب پس از سال ۱۹۵۰

هـ) ضوابط خروج از مطالعه (Exclusion)
پس از ورود مقاله به مطالعه در صورت مشاهده و یافتن چه خصوصیاتی آن را از مطالعه خارج می نمایید.

مطالعاتی که هدف آنها تبلیغات باشد.

۹- روش انجام طرح
الف ) شیوه اجرائی مراحل طرح

۱- کتب و مقالات و سایتهای اینترنتی در زمینه موضوع فوق search می شود.
۲- طرحهای تحقیقاتی و مقالات داخل کشور از مراکز پژوهشی جمع آوری می شود.
۳- مطالعات و مطالب جمع آوری شده ترجمه می شود.
۴- بعد از جمع بندی مطالب ، دسته بندی آنها براساس اهداف مطالعه توسط گروه صورت می گیرد.
۵- یافته های فوق در غالب یک گزارش نهایی ارائه می شود.

ب) چگونگی جمع آوری اطلاعات
از طریق کتب مرجع ، مجلات معتبر و اینترنت و مکاتبه با شرکتهای سازنده

ج) روش تجزیه و تحلیل
مطالب ویراستاری شده جهت گروه تجزیه و تحلیل ارسال و سپس در طی یک جلسه مشترک مورد بحث گروهی قرار خواهد گرفت.
د )ملاحظات اخلاقی
کلیه یافته ها و نام مسئولین و پروژه های ثبت شده با صداقت کامل گردآوری می شود.
در زمینه ترجمه متون نیز ، دقت لازم از جهت حفظ چهارچوب مقاله و یا text مورد نظر اعمال می شود.