روغن کنجد در بین روغن های خوراکی به ملکه روغن ها مشهور است.
این روغن تاثیر چشمگیری در پیشگیری از بیماریهای مفصلی و ارتروز داشته و هم چنین موجب تعدیل و تنظیم وزن و جلوگیری از پارکینسون و اب مروارید میشود.
روغن کنجد حاوی انتی اکسیدان های طبیعی است که باعث از بین رفتن سرطان های خفته در بدن شده و موجب جلوگیری از سرطان های دستگاه گوارش، پروستات (دومین سرطان شایع مردان) و سینه (دومین سرطان شایع در زنان) میشود. هم چنین این روغن به دلیل دارا بودن ویتامین e موجب شفافیت و لطافت پوست میگردد. روغن کنجد به دلیل داشتن مقاومت بالا در برابر حرارت دود نمیکند، کف نمیکند، تغییر رنگ نمیدهد و بوی نامطبوع در آشپزخانه تولیدنمیکند. به همین دلیل جهت سرخ کردن بسیار مناسب است در عین حال موجب خوش طعم شدن مواد غذایی شده و برای تهیه و مصرف سالاد توصیه میگردد. همچنین این روغن یکبار مصرف نمیباشد و میتوانید بدون اینکه نگران سرطان و یا بیماری دیگری باشید چندین بار برای سرخ کردن غذا از آن استفاده کرده و از طعم خوش آن لذت ببرید.
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
خواص روغن کنجد :
- کاهش دهنده سطح کلسترول بد خون و افزایش جذب کلسترول خوب
- کاهش فشارخون در افراد مبتلا به فشار خون بالا
- جلوگیری از سرطان های سینه، پروستات و سرطان های دستگاه گوارش
- جلوگیری از تصلب شرایین و بسته شدن عروق
- جلوگیری از بروز سکته قلبی
- حاوی اسید اولئیک به میزان ۳۸%
- جلوگیری از بروز اب مروارید
- شفافیت و لطافت پوست به دلیل غنی بودن از ویتامین E
- مناسب برای سرخ کردن به دلیل مقاومت بالای حرارتی
- نقطه دود ۲۲۶ درجه سانتیگراد
- کاهش ابتلا به بیماری پارکینسون
- جلوگیری از بیماری های مفصلی و ارتروز
- به تاخیر انداختن عوارض سالخوردگی
- متعادل نکه داشتن وزن
خداحافظ کلسترول
روغن کنجد عاری از هر گونه کلسترول بد (LDL) است و مانع سنتز این کلسترول در بدن تا میزان ۵۰% میشود
هم چنین روغن کنجد موجب جذب کلسترول خوب (HDL) به میزان ۸۵% در بدن میگردد
که از بسته شدن عروق و شریان های منتهی به قلب جلوگیری میکند.
مصرف روغن کنجد برای کسانی که از ناراحتی فشار خون بالا رنج میبرند بسیار توصیه میشود.
مشخصات و تاریخچه دانه کنجد
- کنجد به عنوان یکی از قدیمی ترین گیاهان کشت شده توسط انسان است.
- ابتدایی ترین آثار ثبت شده مربوط به تمدن بابلی ها و آشوری ها در بیش از ۴۰۰۰ سال پیش میباشد.
- گیاه کنجد گیاهی یک ساله با ارتفاع حدود یک متر است.
- که قسمت انتهایی ان پوشیده از کرک است.
- برگ های ان بیضی شکل و باریک و نوک تیز است .
- گل های آن اغلب به رنگ سفید یا قرمز و به صورت تک تک در کنار برگ های قسمت انتهایی ساقه ظاهر می شوند.
- میوه این گیاه به صورت کپسول و محتوی دانه های کوچک و مسطح و بیضوی است که دانه کنجد نامیده میشود و قسمت مورد استفاده این گیاه است.
روغن کنجد در یک نگاه:
- دانه کنجد بیشترین میزان روغن را در بین دانه های روغنی دیگر داراست اما با وجود این تولید آن بسیار کمتر از دانه های دیگر نظیر سویا، آفتابگردان و گلرنگ است.
- روغن کنجد به عنوان یک روغن با قیمت و کیفیت بالا شناخته میشود.
- این روغن بیشترین مقاومت و ماندگاری را در بین روغن های خوراکی با درصد بالای چربی غیراشباع دارد.
- نوع لیگنان و آنتی اکسیدان های طبیعی موجود در این روغن باعث بروز مقاومت بسیار بالا در برابر اکسیداسیون و خواص فیزیولوژیکی ارزشمند روغن کنجد شده است.
- در آسیای شرقی روغن کنجد توسط عملیات پرس روی دانه بو داده شده بدست میآید و بدون تصفیه و با طعم و مزه طبیعی استفاده میشود.
- در غرب روغن کنجد توسط پرس های مکانیکی چند مرحله ای استحصال و به صورت روغن بکر یا تصفیه شده استفاده میشود.
خواص شیمیایی روغن کنجد
ترکیب اسیدهای چرب
- روغن کنجد به گروه اسیدهای اولئیک – لینونیک متعلق است.
- این روغن کمتر از ۱۵% اسید چرب اشباع دارد که بیشترین ان پالمیتیک و استئاریک و بیش از ۸۵% مجموع اسیدهای چرب ان غیراشباع است.
- اسید اولئک و اسید لینولئیک بیش از ۸۰% کل اسیدهای چرب روغن کنجد را تشکیل میدهند.
- برخلاف روغن های گیاهی دیگر در این گروه، درصد اسید اولئیک روغن کنجد حدود ۴۵% و اسید لینولیک آن حدود ۴۰% از مجموع کل اسیدهای چرب ان می باشد.
ترکیبات اسیدهای چرب روغن کنجد را با سایر روغن ها مقایسه میکند:
استرول ها (Sterols)
- روغن کنجد در مقایسه با سایر روغن های گیاهی، مواد غیر قابل صابونی (حدود ۲%) بیشتری دارد.
- مواد غیرقابل صابونی شامل استرول ها، تری ترپن ها و تری ترپن الکل ها، توکوفرول ها و لیگنان های کنجد میباشد.
- روغن کنجد یکی از منابع غنی استرول های گیاهی (فیتواسترول) میباشد.
- جدول شماره ۲ درصد استرول های موجود در روغن آن را نشان میدهد.
- بتا سیتوسترول بیشترین میزان استرول روغن کنجد را شامل میشود و پس از آن کمپسترول، دلتا ۵، اوناسترول و استیگما استرول میباشند.
- فیتواسترول ها و کلسترول ساختارهای مشابهی دارند؛
- فیتواسترول ها یا استرول های گیاهی رقیب کلسترول در جذب هستند.
- بنابراین مصرف فیتواسترول موجب کاهش کلسترول خون،
- و در نتیجه جلوگیری سبب جلوگیری از حملات قلبی و عروقی میشود.
فیتواسترول ها و بطور خاص بتا سیتوسترول، از:
- رشد سلولهای سرطان کولون،
- سرطان پروستات،
- و سرطان سینه جلوگیری میکنند.
توکوفرول ها (Tocopherols)
- شهرت روغن کنجد به خاطر مقاومت در برابر اکسید شدن آن است.
- یکی از دلایل این مقاومت بیش از حد بخاطر وجود توکوفرول در این روغن است و میزان آن در روغن کنجد ۱۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم است.
- گاما توکوفرول بیشترین میزان موجود در روغن کنجد را شامل میشود و پس از ان دلتا و الفا هستند
- که حدود ۵% توکوفرول موجود در روغن را شامل میشوند.
- در بین اقسام مختلف ایزومرهای توکوفرول، گاما توکوفرول قویترین انتی اکسیدان موجود در روغن ها میباشد.
- این خاصیت انتی اکسیدانی، ماندگاری این روغن را در برابر حرارت در مقایسه باروغن های دیگر بسیار افزایش داده است.
- مقاومت اکسیداتیو روغن کنجد در برابر حرارت ۱۱۰ درجه سانتیگراد ۱۷٫۵ ساعت میباشدکه این روغن را در دسته روغن های با مقاومت بالا قرار میدهد.
- همچنین نقطه دود این روغن ۲۲۶ درجه سانتیگراد میباشد.
- شایان ذکر است مقاومت حرارتی روغن های مخصوص سرخ کردنی در همین دما حداکثر ۱۴ ساعت میباشد.
- لذا از این روغن میتوان در مصارف سرخ کردنی عمیق با طیب خاطر استفاده نمود.
معجزه آنتی اکسیدان های طبیعی
- روغن کنجد باعث کاهش LDL (کلسترول بد) و افزایش HDL (کلسترول خوب) در خون شده
- و به علت وجود مقدار زیاد سسمین (انتی اکسیدان طبیعی دانه کنجد) موجب سنتز کلسترول در بدن میشود.
- یکی از آنتی اکسیدان های موجود در روغن کنجد ویتامین E است.
- از آنجا که این ویتامین قابل حل در چربی است، از سلول های مناطق پرچربی بدن در مقابل حملات رادیکال های آزاد به سلول ها اسیب میرسانند و در نهایت باعث بروز عوارضی از قبیل ناراحتی های قلبی و سرطان میشوند.
- وظیفه دیگر ویتالمین E جلوگیری از اکسید شدن کلسترول یا رسوب ان در عروق خونی و در نتیجه محافظت از قلب است.
- علاوه بر این، این ویتامین در حفظ گلبول های قرمز و ترمیم و تجدید بافت ها نقش دارد و در بهبود زخم ها، دردهای ماهیچه ای و بیماری های مفصلی موثر است.
تحقیقات نشان داده است که ویتامین E در پیشگیری و بهبود بسیاری از بیماریها از جمله:
آلزایمر،
آسم،
بیماری عروق خونی قلب،
کلسترول بالای خون و ضعف دستگاه ایمنی تاثیرات فراوانی دارد.
اسیدهای چرب جادویی
ترکیب اسیدهای چرب روغن آن به گونه ای است که برای هر سه مصرف سرخ کردن، پخت و پز و سالاد قابل استفاده است.
خواص روغن کنجد برای پوست:
- مصرف موضعی این روغن پوست را نرم و لطیف می کند.
- خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد.
- غرغره کردن آن، باکتری ها را ازجمله باکتری های سرماخوردگی از بین می برد.
- محافظ طبیعی در برابر اشعه فرابنفش به حساب می آید.
- مانع شوره سر می شود.
- پوست را در برابر کلر موجود در آب استخر محافظت می کند.
- ماساژ با روغن کنجد انعطاف پذیری مفصل ها را زیاد می کند.
- بریدگی ها و جراحت های سطحی را درمان می کند.
- پوست صورت را به خصوص اطراف بینی سفت می کند و مانع بزرگ شدن منفذهای پوستی صورت می شود.
- از بروز آکنه جلوگیری می کند.