پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
مسمومیت غذایی نتیجه مصرف مواد غذایی آلوده به سموم مختلف مخصوصاً سموم میکروبی است. در عرض ۳ تا ۲۴ ساعت پس از مصرف غذای آلوده ( بسته به نوع سم ) علائم مسمومیت شامل دردهای شکمی ، تب ، استفراغ و اسهال آغاز می شود. اگر غذا با باکتری آلوده شده باشد، این باکتری ها سموم خود را ( به نام توکسین) ، داخل دستگاه گوارش آزاد می کنند و باعث آسیب مستقیم و التهاب مخاط دستگاه گوارش می شوند. باکتری های زیادی هستند که سبب مسمومیت غذایی می شوند اما شایعترین آنها عبارت ند از: سالمونلا، شیگلا ، استافیلوکوک وای. کولای (E.coli ) که مورد آخر شایع ترین علت مسمومیت غذایی در بین شیرخواران به خصوص کودکانی است که با بطری تغذیه می شوند. انواع مسمومیت های غذایی غیر باکتریایی عبارت ند از : علائم ناشی از خوردن مواد شیمیایی ، پاک کننده ها و برخی گیاهان سمی.
در کودک، این شرایط بسیار جدی است زیرا ممکن است به سرعت باعث کم آبی بدن کودک شود.نخستین اقداماتی که می توانید انجام دهید:
۱- اگر کودک دچار اسهال و استفراغ شده، درجه حرارت بدنش را اندازه بگیرید و مطمئن شوید که تب دارد یا نه؛
۲- مدفوع کودک را از لحاظ وجود خون و بلغم بررسی کنید؛
۳- کودک را در بستر بخوابانید و هیچ ماده غذایی به او ندهید اما آب بدنش را از طریق دادن محلول مایع درمانی خوراکی (ORS) که به صورت پودر در داروخانه ها موجود است، حفظ کنید؛
۴- سعی کنید غذای آلوده ای را که باعث بروز این علائم در کودک شده ، شناسایئی کنید؛
۵- در صورتی که اسهال و استفراغ کودک بیش از ۶ ساعت طول بکشد و از طریق رژیم انحصاری مایعات نتوانید علایم را کنترل کنید، هرچه سریعتر کودک را به پزشک یا نزدیکترین مرکز درمانی برسانید؛
۶- ماده سمی مشکوک را با خود به نزد پزشک ببرید.
اقداماتی که پزشک انجام می دهد:
در اغلب موارد هیچ درمان خاصی به جز جایگزین کردن مایعات و نمکی که از طریق اسهال و استفراغ دفع می شود، وجود ندارد. اگر کودک شما در معرض کم آبی ( دهیدرا تاسیون ) باشد، ممکن است پزشک ، وی را به بیمارستان ارجاع دهد تا مایعات را از طریق سرم دریافت دارد. اگر استفراغ کودک خیلی شدید باشد، ممکن است پزشک یک آمپول ضد تهوع برای کنترل استفراغ برای وی تجویز کند.
اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک خود انجام دهید:
– ظرفی را نزدیک کودک قرار دهید تا در صورت بروز تهوع از آن استفاده کند و نیاز نباشد که مرتب به دستشویی برود.
– در صورتی که کودک مبتلا به تب باشد، می توانید به وسیله کیسه یخ یا یک حوله خیس وی را خشک کنید و تب را پائین بیاورید؛
– نکات بهداشتی را رعایت کنید. مسمومیت غذایی در اغلب موارد یک بیماری عفونی است بنابراین حتماً پس از رفتن به دستشویی دستان کودک را بشوئید و خود نیز پس از تعویض کهنه کودک دستان خود را بشویید ؛
– برای جلوگیری از بروز مسمومیت غذایی تمام غذاهای پخته شده را در یخچال نگه دارید و هنگام مصرف ، آنها را کاملاً گرم کنید . سالمونلا در غذاهای گرم نیز وجود دارد اما حرارت بالا آن را از بین می برد؛
– غذاهای یخ زده و بخصوص مرغ را قبل از پختن به خوبی گرم کنید و مطمئن شوید که کاملاً پخته شده اند؛
– به محض آن که اشتهای کودک برگشت و تقاضای غذا کرد ، از غذاهای سریع الهضم مثل سوپ ، ماست، ژله و غذاهای بدون چربی استفاده کنید. اثر بیماری اغلب ظرف یک هفته برطرف می شود؛
– غذاهایی را که کودک طی ۲۴ ساعت گذشته مصرف کرده ، بررسی کنید و هر غذایی را که به آلوده بودنش شک دارید دور بریزید.
