مسمومیت با گاز منوکسید کربن

گاز منو اکسید کربن بی رنگ و بی بو بوده که بر اثر احتراق ناقص تولید می‌شود به طوری که بخاری، آبگرمکن، شومینه و اجاق گازها به علت سیستم تهویه نامناسب (دودکش) عامل مسمومیت با گاز CO می شود.
● اصول ایمنی و پیشگیری از گاز گرفتگی و مسمومیت با منواکسید کربن
کنترل و انسداد منافذ مسیر دودکش قبل از راه اندازی بخاری بهترین راه پیشگیری از بروز حوادث مسمومیت به شمار می‌رود و دقت و توجه به داغ بودن دودکش نیز بهترین آزمایش سلامت دودکش است. همچنین داشتن کلاهک مخصوص برای دودکش در پشت بام‌ها برای جلوگیری از عدم بروز خاموشی بخاری و به دنبال آن انتشار گاز CO اهمیت بالایی دارد. فراموش نکنید استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد در پیشگیری از این مسمومیت از اهمیت بالایی برخوردار است و بخاری‌های بدون دودکش به هیچ عنوان از تولید گاز CO جلوگیری نمی‌کند.
پیشگیری از مسمومیت با گاز CO بسیار ساده است
▪ استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد در پیشگیری از این مسمومیت از اهمیت بالایی برخوردار است و بخاری‌های بدون دودکش به هیچ عنوان از تولید گاز CO جلوگیری نمی‌کند.
▪ کنترل و انسداد منافذ مسیر دودکش قبل از راه اندازی بخاری بهترین راه پیشگیری از بروز حوادث مسمومیت به شمار می‌رود .
▪ دقت و توجه به داغ بودن دودکش نیز بهترین آزمایش سلامت دودکش است. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق وگازهای سمی ازدودکش است دراین صورت باید ضمن رفع نقص ، به طور موقت با بازکردن قسمتی ازدریا پنجره تهویه درمحیط ایجاد نمائید.
▪ همچنین داشتن کلاهک مخصوص برای دودکش در پشت بام‌ها برای جلوگیری از عدم بروز خاموشی بخاری و به دنبال آن انتشار گاز CO اهمیت بالایی دارد.
▪ رنگ شعله بخاری و وسایل پخت و پز باید آبی باشد، و چنانچه رنگ شعله قرمز، زرد و یا نارنجی باشد، حتما نقص در سوخت رسانی و کمبود اکسیژن در محیط است که سریعا باید تعمیر و سوخت رسانی شود. اگر رنگ شعله بخاری آبی نباشد ممکن است هوای کافی به بخاری نرسیده وتولید گاز منواکسید کربن کند.
▪ در صورت استفاده از وسایل گرمایشی مانند بخاری و شومینه، نباید تمامی روزنه‌های جریان هوا در منزل و به ویژه اتاق خواب مسدود شود.
▪ از نصب آبگرمکن در حمام، روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه، جدا خودداری کرد.
▪ شومینه مشترک برای چند واحد در صورت کوچک بودن سایز مجرای خروجی و لوله کشی آن باعث برگشت دود از شومینه روشن طبقات پایین به داخل آپارتمان در شومینه خاموش طبقات بالاتر می گردد.
▪ انتهای کلیه دودکش ها باید حداقل یک متر ازسطح بام وحداقل یک متر ازدیوار جانبی بام فاصله داشته ودارای کلاهک مخصوص (به شکل H ) باشد.
▪ دودکش واتصالات آن باید ازجنس مقاوم وبدون هیچگونه منفذ یا نشتی درسرتاسر آن باشد و به کارگیری لوله های آکاردئونی آلومینیومی مجاز نیست.
▪ شیب لوله های افقی درداخل واحدها باید مثبت و روبه بالا وارتفاع عمودی لوله دربیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.
▪ قطر لوله دودکش باید مساوی یا بزرگتر ازقطر لوله خروجی دستگاه گازسوز باشد.
▪ اگر فضای خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می کنید درزبندی وبستن منافذ به منظور جلوگیری ازاتلاف حرارتی بلاملانع می باشد.
▪ درصورتیکه ازبخاری های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می کنید حتما مختصری تهویه ازطریق درب یا پنجره درفضا ایجاد نمائید وازدرزبندی وبستن کامل منافذ خودداری کنید.
▪ ازقراردادن لوله خروجی بخاری به داخل ظرف آب جدا خود داری کنید.
▪ از به کار بردن وسایل گرمایشی بدون نصب دودکش ویا دارای نقص دردودکش جدا خودداری کنید.
▪ آب گرمکن های دیواری گازی اگر به مدت طولانی روشن باشند خطرناک می شوند.
▪ به کارگیری آب گرمکن های دیواری درفضاهای بسته یا مکان های فاقد جریان هوا ، مجاز نیست.
▪ هروسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل ومنتهی به فضای بیرون باشد.
▪ سرتاسر مسیر دودکش هارا به منظور اطمینان ازهدایت مناسب محصولات احتراق به فضای بیرون کنترل واطمینان حاصل کنید.
▪ هیچگاه از کباب‌پز یا منقل را درون خانه، گاراژ یا محوطه بسته استفاده نکنید.
▪ هیچگاه از چراغ یا بخاری نفتی یا گازی که فاقد دودکش است، درون خانه، به خصوص هنگام خواب استفاده نکنید.
▪ درون خانه، به خصوص در محل خواب‌تان دستگاه هشدار مونوکسید کربن نصب کنید.
▪ تعمیر وسایل گرمایشی توسط افراد غیر مجرب و بی تجربه و یا نصب آنها توسط افراد خانواده باعث ایجاد خطر می‌شود
● علائم مسمومیت با گاز منواکسید کربن:
علائم مسمومیت با منواکسید کربن می تواند طیف وسیعی از علائم را شامل شود که در بیماری های مختلفی دیده می شود . متاسفانه بسیاری از این علائم شبیه به علائم سرماخوردگی است و اکثر افراد فکر می کنند به دلیل سردی هوا دچار سرماخوردگی شده اند. سعی در خوابیدن می کنند .ابتلای تمام افراد خانواده به علایمی شبیه به آنفلوآنزا، بروز مسمومیت در افراد را نشان می‌دهد.
▪ سردرد
▪ ضعف جسمانی
▪ سرگیجه و بی قراری
▪ تهوع و استفراغ
▪ خمیازه کشیدن بیش از حد
▪ کاهش دید از علایم عمومی مسمومیت‌ها هستند
▪ حالت خواب آلودگی شدید، کسلی، خستگی و کاهش قدرت عضلانی از جمله علایم اولیه مسمومیت در افراد به شمار می‌روند. چنانچه افراد در این مرحله متوجه چنین علایمی شدند، با خارج شدن از فضای آلوده می‌توانند از پیشرفت مسمومیت پیشگیری کنند.
● علائم مراحل پایانی و نزدیک به مرگ :
کبودی دست، دور لب‌ها و نوک انگشتان از علایم پایانی مسمومیت با گاز CO به شمار می‌روند که در نهایت فرد دچار تنگی نفس شده و فوت می‌کند.
● گروه های در معرض خطر :
تمامی افراد در معرض خطر قرار دارند ولی کودکان، زنان باردار و سالمندان جزو گروه آسیب پذیر و در معرض خطر بیشتری با منواکسید کربن هستند و علایم مسمومیت در آنها سریع و با شدت بیشتری ایجاد می‌شود. همچنین غلظت گاز منواکسید کربن در فضای اتاق در ایجاد مسمومیت بسیار موثر است.
● چگونگی برخورد با افراد مسموم شده با گاز منواکسید کربن:
▪ فرد مسموم را از محیط آلوده به هوای آزاد منتقل کنید .
▪ یقه پیراهن و کمربند و لباس های تنگ افراد مسموم را باز کنید
▪ درصورت امکان اکسیژن دهی به فرد مسموم شده
▪ باز نگه داشتن راه‌های هوایی و تماس با اورژانس ۱۱۵ در مراحل بعدی درمانی باید مورد توجه قرار گیرد.
به یاد داشته باشید که خارج کردن افراد مصدوم از محیط آلوده، قرار گرفتن در محیط باز و به این افراد از مهمترین اقدامات پیشگیرانه محسوب می‌شود