ماهی: از نظر طب سنتی، این غذا مزاج سرد و تری دارد. ماهیهایی که در اقیانوس و آبهای شور زندگی میکنند، سردی و تری کمتری دارند.
اما ماهی ایدهآل، ماهیای است که در آبهای روان و شیرین زندگی کند. این نوع از نظر مزاج معتدل است.
مهرداد کریمی متخصص طب سنتی می گوید : در طب سنتی توصیه میشود همراه این غذا برخی مواد غذایی مصرف شود تا از مضرات آن بکاهد.
از سوی دیگر، همزمانی خوردن آن با بعضی غذاها و چاشنیها مناسب نیست؛
مثلا خوردن همزمان ماهی با تخممرغ، شیر و هر چه مزه ترشی دارد مثل آبلیمو یا ترشی و سیرترشی توصیه نمیشود.
توصیه عمومی به افرادی که مزاج خود را نمیدانند، خوردن موادغذایی گرم همراه این غذا است.
افرادی که فشارخون دارند هم بهتر است از خوردن موادغذایی ترشمزه با ماهی خودداری کنند.
بهترین طعم دهنده ماهی
بهترین طعمدهنده برای این غذا که میتوان با آن مصرف کرد، آب نارنج است.
نارنج تنها طعمدهنده ترشی است که مزاج گرمی دارد.
مصرف ماهی شکم پر از قدیم در کشور مرسوم بوده و به دلیل استفاده از موادغذایی شیرین مانند کشمش از مضرات ماهی میکاهد. مصرفش بسیار مناسب است.
در مازندران و گیلان، ماهی را با کمک ادویههای گرم به اعتدال میرسانند.
در گیلان از گیاهانی مثل چوچاق و خالواش استفاده میکنند. خالواش گیاهی همخانواده نعناع است. چوچاق نیز گیاهی شبیه به گشنیز است. از عوارض سردی آن میکاهد. مرزه، ترخون و گلپر نیز از جمله سبزیهای مفید برای طعم دادن به این غذا هستند.
در اکثر نقاط ایران قبل از پختن آن را به مدت ۲ تا ۶ ساعت به شکل شکمپر یا در مجاورت این سبزیهای معطر قرار میدهند. استفاده از زنجبیل و فلفلسیاه نیز به عنوان طعمدهنده برای ماهی و میگو مناسب است.
به طور کلی، توصیه میشود به دنبال مصرف آن آب ننوشید. بهتر است این غذا برای وعده ناهار مصرف شود. اگر فردی مزاج گرمی دارد از خوردن آن در وعده شام خودداری کند.
نباید آن را سرخ کرد بلکه بهتر است ماهی در آب خود پخته شود. بعد از پختهشدن نیز میتوان از روغن زیتون، کنجد و هستهانگور به میزان کم استفاده کرد.