لکنت زبان

لکنت زبان یک اختلال ارتباطی است که بیش از ۵۰ میلیون نفر در دنیا به آن مبتلا می باشند و شیوع آن در افراد مذکر تقریبا ۴ برابر افراد مونث است .

لکنت عبارتست از آشفتگی در روانی طبیعی و الگوی زمانبندی گفتار و خصوصیات اولیه آن شامل یک یا تعداد بیشتری از موارد زیر است :

۱- وقفه هایی در تولید صداهایا هجاها
۲‌- تکرار صدا یا هجاها
۳‌- کشیدن صداها
۴‌- تولید کلمات با تلاش زیاد
۵‌- شکستن کلمات
۶‌- به میان انداختن صداهایی همچون : اوم، اِاِاِ … درحین صحبت کردن
۷‌- رفتارهای همراه با حرکات ثانویه شامل رفتارهای عادتی عضلات دیگر قسمت های بدن فرد

این رفتار ها در شروع یا در طی لکنت پدیدار می شوند و غالبا برای رها شدن ، پنهان نمودن یا تتصحیح ذناروانی گفتار بروز پیدا می کنند .
ناروانی کلامی متناسب با سن ، جنس یا موقعیت گفتاری فرد می تواند متغیر باشد . لکنت زمانی اتفاق می افتد که این ناروانی ها در ده درصد یا مقادیر بیشتری از گفتار پدیدار شود و مدت لکنت در گفتار فرد می تواند از نیم ثانیه تا سی ثانیه طول بکشد و معمولا در اکثر موقعیتها همراه با تنش عضلانی می باشد .

علت علل لکنت زبان

بطور کلی محققین و متخصیصن بالینی که در حیطه تشخیص لکنت زبان فعالیت می کنند ، عقیده دارند که علت ایجاد لکنت یک عامل منفرد نیست بلکه یک مجموعه پیچیده می باشد .
از جمله علل مطرح شده منشا ژنتیکی آن است مکانیزم ایجاد کننده اش بطور دقیقی مشخص نشده است . یکی دیگر از مسایلی که در مورد علت لکنت از قدیم الایام مطرح بوده است مشکلات عاطفی و روانی می باشد .

قبلا تصور می شد که علت اصلی لکنت مشکلات روحی و روانی است . درحالیکه امروزه مشخص شده که این مشکل تنها در مورد اقلیتی از افراد لکنتی آن هم به همراه علل دیگر می تواند در بروز لکنت نقش داشته باشد .
افرادی نیز که اظهار می کنند ، در هنگام ملاقات با افراد جدید و نا آشنا و همچنین هنگام صحبت کردن با تلفن مشکلاتشان بیشتر می شود ، باید بدانند که این مسائل اغلب نتیجه لکنت می باشد نه علت ایجاد لکنت .

در طی سالها ، مدل ها و فرضیات متفاوتی در مورد علت ایجاد لکنت مطرح شده است . یکی از غالبرترین آنها براین اساس است که لکنت ممکن است به علت غیر طبیعی بودن بخش های پردازشگر مرتبط با گفتار در مغز باشد . تقریبا اولین مدل نوروفیزیولوژیک در ارتباط با لکنت در سال ۱۹۲۸ توسط اورتون و تراویس ارائه گردید و بدنبال آن تحقیقات در این زمینه به شکل های مختلف تا کنون اامه یافته است و از نتایج آنها در زمینه تشخیص دقیق و درمان مناسب ریشه ای استفاده شده است . ( اشکالات عملکردی مغز مانع از هماهنگی کافی و مناسب اجزاء سیستم گفتاری می شود .)

در تحقیقات جدید سعی براین بوده است که الگوهای فعالیت مغزی در افراد لکنتی شناخته شوند .
با استفاده از دستگاه Pet Scan (Positron Emission Tomography )
مغز افرادی لکنتی و غیر لکنتی از نظر عملکرد مورد مقایسه و بررسی قرار گرفت ، نتایج نشان دهنده وجود عملکرد مناسب قسمت هایی از مغز در هنگام خواندن متن و صحبت کردن در افراد لکنتی بود . همچنین سطوح فعالیتی هر دو نیمکره مغز در افراد لکنتی بیش از افراد غیر لکنتی بود ، که نشان دهنده درگیر بودن بخش های مختلف مغز افراد لکنتی در حین صحبت کردن و خواندن همینطور تلاش و تنشی است که همراه آن می باشد .

در بررسی های انجام شده در طی زمان و پس از گذشت حدود ۱ سال درمان پیوسته ، اسکن مغزی این افراد نشان داد که درگیری و فعالیت زیاد مغزی کاهش چشمگیری داشته است .
تشخیص لکنت اصولا می بایست توسط یک پاتولوژیست گفتار انجام شود و نوع ، شدت و پیش آگهی آن مشخص گردد .

ارتباط مغز و گفتار

اساسا گفتار عالیترین عملکرد مغز ( سیستم عصبی مرکزی ) می باشد و از پیچیدگی خاصی برخوردار است . بطور کلی در لکنت زبان باید بدانیم که مشکل اصلی در مغز است نه در عضلات گفتاری .
اطلاعات بدست آمده براساس تحقیقات در طی سال ها نشان می دهد که تمامی توانایی های حرکتی بر اساس اطلاعات ورودی از طریق حس ها می باشند . زمانیکه یک فرد شروع به صحبت کردن می کند و کلمات را تولید می کند ، اطلاعات حسی از طریق مسیر های شنوایی ، لامسه و بینایی به مغز وارد شده ومنجر به تحریک فعالیت در بخش حرکتی مغز برای تولید روان تر و راحت تر کلمات می کند .

سخن پیچیده ترین مهارت حرکتی درسیستم عصبی می باشد و دارای حرکات عضلانی و مهارت های حرکتی بسیار پیچیده است . هنگامی که صحبت می کنیم ، راه می رویم می نویسیم یا موسیقی می نوازیم سیستم حرکتی – عضلانی ما فعالیتی بسیار پیچیده و دقیق را انجام می دهد که یادگیری آن بسیار مشکل است و نیاز به تمرین در طول زمان دارد لیکن زمانی که آنها را فرا گرفتیم ، می توانیم آن اعمال را بدون فعالیت شدید ذهنی و بدون فکر کردن انجام دهیم و حال اگر بخواهیم کنترل ارادی تر بر روی اعمال خود داشته باشیم انجام آن عمل دستخوش تغییرات می شود .

بیشتر افراد لکنتی عقیده دارند که این مسئله ( توجه ارادی برای کنترل ) عامل لکنت یا عامل تشدید لکنت آنها می باشد . یعنی اجازه نمی دهند تا مراحل تولید گفتار بتواند بطور اتوماتیک فعالیت خود را انجام دهد .