لابراتوار خون و جنایت

بررسی ابعاد سلامتی فاجعه تاریخی بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی
هیروشیما

۶ اوت سال ۱۹۴۵ میلادی (حدود ۶۳ سال پیش) یک بمب اتمی، هیروشیما را ویران کرد. سه روز بعد هم شهر ناگازاکی توسط یک بمب اتمی دیگر تخریب شد. ستاد امپراتوری ژاپن از دکتر نیشینا (Y. Nishina) خواست که به هیروشیما برود. او دریافت که این خرابی گسترده در اثر بمب های اتمی است.

هنگامی که این بمب ها افتادند، هیروشیما و ناگازاکی به ترتیب ۰۰۰/۳۱۰ و ۰۰۰/۲۵۰ جمعیت داشتند. حدود ۰۰۰/۹۰ تا ۱۴۰/۰۰۰ نفر در هیروشیما و ۰۰۰/۶۰ تا ۰۰۰/۸۰ نفر در ناگازاکی فوراً یا ۲ تا ۴ ماه بعد از بمباران فوت کردند که به علت ویران شدن خانه ها در اثر طوفان اتمی (موج انفجار)، تشعشع گرمایی، آتش و اشعه های (آلفا، بتا، گاما و نوترونی) ناشی از بمب اتمی بود.

آمار ملی ژاپن در سال ۱۹۵۰ میلادی نشان می دهد حدود ۰۰۰/۲۸۰ نفر در این دو شهر در معرض اشعه بوده اند. ABCC (کمیسیون تلفات بمب اتمی) اثرات پزشکی و بیولوژیکی بمب اتمی را روی افراد تحت بررسی قرار داد.

این کمیسیون تا سال ۱۹۷۵ فعالیت خود را ادامه داد و بعد از آن RERF (بنیاد تحقیقات اثرات تشعشات اتمی) کار را ادامه داد.

کمیسیون تعیین تلفات بمب اتمی (ABCC) بیان می دارد که بسیاری از افراد به اشتباه معتقدند که نقایص مادرزادی بین کودکان باقیمانده در بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی بیشتر شایع است، ولی اینگونه نیست.

هر چند که بر اساس بسیاری تحقیقات می توان گفت تغییرات ژنتیکی، تنها مشکل ناشی از بمب اتمی است.اشعه های اتمی می توانند باعث جهش ژنی شوند. تابش اشعه اتمی به موش و کرم ها باعث جهش ژنی در آنها شد. این تغییرات ژنی هنگام زاد و ولد رخ می دهند مثل تغییر رنگ پوست یا شکل بال و… ولی در انسان دیده نشده است.

ما نیاز به روش های پیشرفته و پیچیده ای داریم تا بتوانیم تغییرات دقیق را در افراد در معرض اشعه ثابت کنیم.

کمیسیون تعیین تلفات بمب اتمی (ABCC) طی یک دوره ی زمانی ۶ ساله از بهار ۱۹۴۸، ۷۶۶۲۶ نوزاد تازه به دنیا آمده را در هیروشیما و ناگازاکی تحت بررسی و آزمایش قرار داد. هنگام این بررسی، غذا در ژاپن جیره بندی شده بود. خانم های باردار جیره های خاص دریافت کردند. لذا محققین توانستند مشخص کنند که ۹۰ درصد بارداری ها تا هفته بیستم بدون مشکلی پیش رفت.
هیروشیما

آزمایشات پزشکی روی نوزادن تازه متولد شده و کالبد شکافی روی جنین های مرده معلوم کرد که اختلالات مادرزادی در نوزادان مادرانی که در معرض تشعشات اتمی بودند، تفاوت چندانی نداشت.

محققین ۲۱۷۸۸ نوزاد را مدت کوتاهی بعد از تولد آزمایش کردند و مجدداً ۸ ماه بعد تکرار کردند.

بر اساس یک مرور مختصر، بنیاد تحقیقات اثرات تشعشات اتمی (RERF)، اخطار داد: هر چند که از نظر آماری رابطه مهمی بین اختلالات مادرزادی و تشعشعات اتمی پیدا نشده است، ولی نمی توان ادعا کرد که جهش ژنی در اثر اشعه های اتمی نبوده است.

بعد از بمباران اتمی، محققین در انواع گیاهان و جانواران جهش ژنی را مشاهده کردند، پس چگونه می توانیم بگوییم که ژن های انسان در اثر تابش اشعه، دچار جهش نشده اند؟

بررسی طولانی مدت بازماندگان بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی نشان داد تشعشات زیاد بمب اتمی باعث افزایش سرطان در این افراد شده است. از ۱۷ نوع سرطان موجود، بازماندگان بمباران اتمی مبتلا به ۱۶ نوع آن شده بودند. ولی در مقادیر کمتر تشعشات، خطر سرطان ثابت نشد.

مکانیسم بازسازی سلول ها در تمامی سطوح (مقادیر اشعه ها) نقش دارد.

عده قلیلی معتقدند که تشعشعات در مقدار کم، برای آدم مفید است. آنها ادعا می کنند متخصصین حفظ امنیت تابش اشعه(افرادی که درباره قرار گرفتن در معرض اشعه معیارهای سلامتی را در نظر دارند.)، علاقه ی خاصی به این دارند که بگویند تابش اشعه در هر مقداری خطرناک است. آنها این حقیقت را نادیده می گیرند که «فرضیه خطرات اشعه حتی در سطح کم» به عنوان یک احتیاط جدی برای حفظ سلامت افراد در نظر گرفته می شود.

بررسی ۱۶۰۰ کودکی که طی بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی، در رحم مادر باردار خود بوده اند و در دوران جنینی تحت تأثیر اشعه های اتمی قرار گرفته بودند نشان داد که ۳۰ تا از آنها دچار “عقب افتادگی ذهنی” شدید شده بودند. تا هفته هفتم بارداری اشعه ها تأثیری بر روی رشد ذهنی نداشته اند. بین هفته هشتم تا پانزدهم بارداری احتمال ابتلا به عقب افتادگی ذهنی بسیار زیاد بود. شاید تکثیر و مهاجرت سلول های عصبی در ناحیه کورتکس مغز در طی این دوره ی زمانی بیشتر است. از هفته ۱۵ تا ۲۵، شیوع عقب افتادگی ذهنی، به طور وضوح کمتر بود.

به طور معمول، میزان عقب افتادگی ذهنی بستگی به میزان (دوز) اشعه ی تابیده شده دارد. برای این دوز، هیچ سطح آستانه ای پیدا نشد که پایین تر از آن میزان تاثیر صفر باشد.

تحقیقات اخیر RERF بیان می دارد که تابش اشعه، خطر مرگ ناشی از برخی بیماری ها را در مقایسه با سرطان خیلی کم افزایش می دهد. شیوع گرفتگی عضله ی قلبی (انفارکتوس میوکارد)، بیماری های مزمن کبدی، بیماری های تیروئید و غده داخل رحمی در بین بازماندگان بمباران اتمی کمی بیشتر است. شواهد نشان می دهد که تشعشات اتمی مرگ ناشی از سرطان را در کسانی که طی بمباران در شکم مادرشان بوده اند، افزایش می دهد.

سازمان های بین المللی هنگام بررسی بیماری ها و مرگ بازماندگان بمباران اتمی، از اطلاعات RERF استفاده می کنند تا توصیه های لازم را برای پیشگیری از اثرات مضر تشعشات در کسانی که با آن سر و کار دارند (مثل بخش عکس برداری پزشکی) و تمامی افراد ارائه دهند، حتی اگر اثرات مضر تشعشات در سطح کم، به طور قطعی اثبات نشده باشد.

به علت کم بودن تشعشات اتمی در حال حاضر، دستیابی به شواهد قطعی مبنی بر اثرات مضر اشعه بعید به نظر می رسد.

در هر صورت بایستی میزان تماس با تمامی اشعه ها را تا حد قابل قبولی کاهش دهیم.
نیره ولدخانی- کارشناس علوم تغذیه