کمرویی و خجالت بیش از حد

کمرویی همواره با ناتوانی از کنار آمدن با زندگی اجتماعی، خانوادگی و حرفه‌ای مشخص می‌شود. در واقع یک فرد کمرو از انطباق خود با شرایطی که به نظرش خطرناک می‌آید، عاجز می‌شود. شخص خجالتی در حضور جمع وحشت‌زده است و به این دلیل می‌ترسد که مورد قضاوت یا عدم قدر‌شناسی واقع شود.

نشانه‌های کمرویی:

– تنگی نفس یا انقباض عضلانی
– پاهای لرزان و بی‌قرار
– خشک شدن بزاق دهان
– عرق کردن شدید
– سفت و سخت شدن بدن و لرزش در پاها، دست‌ها و لب‌ها
– سرخ شدن یا رنگ پریدگی صورت
– تمایل به انزوای مطلق
– دلتنگی و خشم از خود و نفرت از خجالت
– بی‌تصمیمی و افسردگی
– صحبت کردن سریع‌تر از معمول و سخنان خارج از کنترل
– احساس حقارت و تفکر منفی
– احساس مبهم در رابطه با گناهکار بودن نسبت به چیزی
– عدم اعتماد به نفس مانند عدم توانایی در پاسخ به یک تعارف
– ترس از مخالفت با نظرات دیگران یا بیان نقطه نظرات خود
– ترس دایم از مورد تمسخر قرار گرفتن

آثار اصلی کمرویی :

آثار جسمی:

ترس: باعث گرفتگی در گلو یا در اطراف قلب و یک احساس خالی بودن در شکم می‌شود.
دشواری در گفتار: یک نوع انقباض در قفسه سینه ایجاد می‌شود که در نتیجه آن سخن گفته شده ضعیف، لرزان و جسته گریخته می‌شود، تارهای صوتی کشیده و سخت می‌شوند، تن صدا تغییر کرده و سخن با لکنت زبان و نامفهوم گفته می‌شود.
انقباضات عضلانی: شخص خجالتی این باور را دارد که دیگران به او نگاه می‌کنند در نتیجه پاهایش سفت و سخت و ممکن است در حین ورود به یک مکان دچار اشتباه شود (مثلا به اثاثیه برخورد کند، استکان را روی میز واژگون کند و…).

خستگی: احساس ضعف مفرط که ناشی از همان انقباض عضلانی طولانی است.

کند شدن حواس: فرد خجالتی هوشیاری‌اش کم شده و نیز ادراک حسی او کاهش می‌یابد. به عنوان مثال یک فرد خجالتی که ناگزیر است در مقابل جمع صحبت کند اگر فردی به او نگاه کند در آن لحظه این ترس فقط روی آن فرد متمرکز می‌شود و تنها آن فرد را می‌بیند و توجهش روی این عامل ترس جلب می‌شود. به خاطر همین که سخنران کمرو دایما فراموش می‌کند که قبلا به نکته‌ای اشاره کرده است یا نه.

اختلالات عروقی: باعث سرخ شدن یا رنگ پریدگی در ناحیه صورت می‌شود که علت آن انقباض یا انبساط رگ‌هاست.

اختلالات ترشحی: ترشح بزاق متوقف شده و لب‌ها شدیدا خشک می‌شوند و تعریق شدیدی در کف دست‌ها و زیر بازوها به وجود می‌آید.

آثار روانی: یک فرد خجالتی دایما دلهره و از این امر پروا دارد که توسط دیگران دست‌کم گرفته شود. این ترس او را مثل یک پروانه در قفس شیشه‌ای محدود می‌کند. اگر از یک فرد خجالتی ولی با‌هوش سوالی شود غالبا خاموش می‌ماند، مثل این است که او مات و مبهوت شده باشد. در واقع او در آن موقع گنگ و گیج خواهد بود، مغزش درست کار نمی‌کند و می‌خواهد کار کند ولی نمی‌تواند و ترمز‌های محکمی او را در جا نگه می‌دارد بنابراین در پس تعارفات خود را مخفی می‌کند تا مجبور به مبارزه نباشد.

علت کمرویی:

از نظر روانشناختی عواملی مانند احساس حقارت (ناچیز و منفور بودن) عزت نفس پایین، ترس و عدم توانایی و مهارت در انطباق با محیط و تنبیه و توهین شدن در دوران کودکی وجود دارند که سبب بروز کمرویی می‌شوند. اغلب پرسیده می‌شود که آیا کمرویی اصولا قابل درمان است یا نه؟ بله مطمئنا، اما زمانی‌که به منشاء اصلی آن پی برده شود و از ریشه بهبود یابد.

روش‌های مقابله با کمرویی:

– عقاید و باورهای غلط خود را تصحیح کنید.
– تفکیک آنچه حقیقتا هستید از آنچه که تصور می‌کنید (شناخت نقش واقعی خویش و دوری جستن از نقش خیالی)، در واقع شناخت بهتر از خود و صادق بودن با خود.
– به حال توجه و گذشته را فراموش کنید.
– واقع‌بین باشید و از زندگی در دنیایی که برای خود ساخته‌اید، دست بردارید.
– سعی کنید از انزوا و گوشه‌گیری دوری کنید.
– با موقعیت‌های جدید سازگاری پیدا کنید.
– سعی کنید احساسات و عواطف خود را کنترل کنید (از طریق استراحت، ورزش و… .)
– آهسته سخن گفتن. به نرمی اشاره کردن با سر و دست. با آرامش غذا خوردن را تمرین کنید.
– ارتباط چهره به چهره داشته باشید.
– در مقابل تمایل به تفکر منفی مقاومت کنید (سیستم تفکر جایگزین داشته باشید).
– سعی کنید با آرامش و خونسردی شرایطی را که قبلا برای شما غیرقابل تحمل بوده، کنترل کنید.
– به جست‌وجوی دوستان صمیمی که رفتار تحکم‌آمیز نداشته و هیچ‌گاه از کمرویی شما سخن نگویند، بپردازید.
– همان طور که نقاط قوت خودتان را می‌پذیرید نقاط ضعف خود را قبول کنید.
– احساس مسوولیت کنید. به آینده بنگرید و از فرصت‌ها به نحواحسن استفاده کنید.
– خوش‌بین باشید و مثبت بیندیشید. مثلا به جای گفتن خسته شدم، بگویید به استراحت بیشتری نیاز دارم.
– سعی کنید از کار کردن و انجام وظایف خود لذت ببرید.
– از مهارت‌های اجتماعی خود استفاده کنید.
– در صورت نیاز با مشاوران و روان‌شناسان ارتباط برقرار کنید.

به نقل از روزنامه شرق