عفونت و بیماریهای گوش

گوش از سه قسمت تشکیل شده است. گوش خارجی ، گوش میانی و گوش داخلی . گوش خارجی شامل مجرای گوش و لاله گوش است. حد فاصل گوش خارجی و گوش میانی پرده صماخ قرار دارد که با سه استخوانچه متصل به آن ، وظیفه انتقال ارتعاشات صوتی را از گوش خارجی به گوش داخلی بر عهده دارد. گوش داخلی دارای اجزایی جهت شنوایی و حفظ تعادل می‌باشد. گوش عضو بسیار حساسی است و وارد شدن هر گونه جسم خارجی به آن منجر به عفونت و التهاب گوش خواهد شد.
عفونت گوش خارجی و مجرای شنوایی
اختلالات مربوط به سرومن (واکس گوش)
سرومن یا موم گوش توسط غدد مخصوصی در قسمت غضروفی مجرا برای چرب و نرم کردن پوست و به دام انداختن ذرات خارجی ترشح می‌شود. تولید آن کم بوده و پس از خشک شدن به صورت تکه تکه خارج می‌شود.

سرومن بیش از حد:
تجمع سرومن در موارد فعالیت زیاد غدد سرومینال و یا مجرای کوچک و پیچ‌دار اتفاق می‌افتد در بعضی موارد انسداد مجرا اتفاق می‌افتد. بیمارن به دنبال شنا یا دوش گرفتن در اثر جذب آب دچار کاهش شنوایی یا سنگینی ناگهانی گوش می‌شوند.
ناکافی بودن سرومن: کمبود سرومن با علایم خشکی ، خارش ، ترک خوردن و خراشیدگی مجرا همراه بوده و با استفاده از پمادهای گوش بهبود می‌یابد.

اوتیت خارجی
به بیماریهای التهابی لاله گوش و مجرای شنوایی ناشی از عفونتها یا التهاب (التهاب بافت) اطلاق می‌شود. اوتیت خارجی اغلب در تابستان و به صورت عفونت اولیه رخ می‌دهد. گاهی در ارتباط با عفونتهای صورت و پوست سر ایجاد می‌شود. در مناطق معتدل باکتریها شایع‌ترین علت اوتیت خارجی هستند مانند پسودوموناس آئورژنوزا ، اشرشیاکلی و استافیلوکوک طلایی است.

اوتیت خارجی نکروزان یا بدخیم: یک عفونت بدخیم و تخریب کننده استخوان و پیشرونده با میزان مرگ و میر بالاست که در بیماران دیابتی مسن با بیشترین شیوع رخ می‌دهد. افراد دچار نقص ایمنی و مصرف کننده کورتون نیز مستعد هستند. علایم آن به صورت درد پیشرونده و پایدار و ترشح مجرا می‌باشد.

عفونتهای قارچی مجرای گوش:
بیشتر در مناطق حاره دیده می‌شود. یکی از علایم آن خارش شدید است. قارچ آسپیرژیلوس Niger یک توده سیاه یا خاکستری رنگ در مجرا بوجود می‌آورد. درمان آن استفاده از قطره یا پماد ضد قارچ می‌باشد.

هرپس زویتر گوشی یا زونای گوش
یک عفونت ویروسی است که گانگلیون زانویی و هسته‌های اعصاب جمجمه‌ای هفتم و هشتم را درگیر می‌سازد. علایم آن ایجاد وزیکول در مجرای گوش که دلمه می‌بندد و درد شدید گوش و فلج عصب صورتی و کاهش شنوایی حسی – عصبی و سرگیجه نیز دیده می‌شود.

پولیپهای گوش
پولیپ نشان دهنده عفونت مزمن است. پولیپها در عمق مجرا رخ داده و پوشیده از چرک بوده ، قرمزتر از پولیپ مخاطی هستند و به آسانی دچار خونریزی می‌شوند و علایم آن شامل ترشح چرکی بدبو ، ناشنوایی نسبی و خونریزی می‌باشد. باید از کندن پولیپی که از ربع خلفی – فوقانی پرده خارج می‌شوند خودداری کرد، زیرا خطر آسیب عصب صورتی و یا زنجیره و یا زنجیره استخوانی گوش میانی وجود دارد.

عفونتهای پرده صماخ
معمولا بیماریهای گوش میانی به جز ثابت شدگی پایه استخوانی رکابی (اتواسکلروز) و گسیختگی زنجیره استخوانی اثرات خود را به صورت تغییراتی در موقعیت ، رنگ و یکپارچگی پرده صماخ منعکس می‌کنند.

تغییرات التهابی
در داخل لایه‌های پرده گوش ممکن است باعث ایجاد وزیکولهایی در سطح پرده شود مثل میرنژیت بولوز که گاهی در عفونتهای ویروسی و یا زونای گوش دیده می‌شود.

تمپانواسکلروز
به دنبال بیماری التهابی مزمن به شکل پلاکهای سفید و خاکستری ناشی از رسوب مواد هیالینی بر روی پرده تظاهر پیدا می‌کند. تمپانواسکلروز در گوش میانی می‌تواند سبب ثابت شدن استخوانهای گوش شود.

گوش میانی و ماستوئید
تقریبا همه بیماریهای التهابی و عفونی گش میانی و ماستوئید از انتشار عفونتهای بینی و حلق ناشی می‌شوند. عملکرد ضعیف شیپور استاش اساس این بیماریهاست. شایع‌ترین علل انسداد شیپور استاش عبارتند از: عفونتهای حاد دستگاه تنفسی فوقانی ، آلرژی ، سینوزیت مزمن ، اختلالات تکاملی کام ، تومور و فاکتورهای نژادی . علایم انسداد شیپور استاش شامل کشیدگی پرده صماخ به سمت داخل ، درد متناوب خفیف در گوش و کاهش شنوایی خفیف در گوش می‌باشد.

اوتیت میانی چرکی حاد
از شایعترین عفونتهای دوران کودکی است بطوری که ۷۰ – ۶۰ درصد کودکان قبل از سه سالگی حداقل یکبار به آن مبتلا می‌شوند. اوتیت حاد معمولا همراه یک عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یا به عنوان عارضه عفونتهای ویروسی مثل آنفلوآنزا و سرخک رخ می‌دهد. این عفونت با کاهش شنوایی و درد شدید در عمق گوش به همراه تب می‌باشد. درمان این عفونت به صورت زودرس با (آنتی بیوتیک|آنتی بیوتیکها)) صورت می‌گیرد. عوارض این عفونت فلج عصب صورتی و مننژیت می‌باشد.

اوتیت میانی سروزی حاد
یکی از علل اصلی کاهش شنوایی در کودکان است. این عفونت ناشی از اختلال عملکرد شیپور استاش در اثر آلرژی و عفونت است. علایم آن عبارتند از: پرده صماخ تو رفته ، تغییر رنگ کهربایی یا خاکستری یا آبی تیره و حبابهای هوا در پشت پرده که به آن نمای شیشه مات می‌بخشد. در آزمون شنوایی ، کاهش شنوایی انتقالی وجود دارد.

ماستوئیدیت حاد
به دنبال یک اوتیت میانی چرکی درمان نشده بوجود می‌آید. امروزه با پیدایش آنتی بیوتیکها کمتر شده است. شایع‌ترین میکروارگانیزمی که در آن دخالت دارد، پنوموکوک است. علایم آن شامل ترشح چرکی غلیظ افزایش یابنده ، درد مبهم و سوزش در پشت گوش و تب می‌باشد. عوارض آن شامل فلج عصب صورتی ، مننژیت و آبسه مغزی است.

اوتیت میانی چرکی مزمن
به سوراخ شدگی پا بر‌جای پرده صماخ دلالت دارد. در کسانی که در دوران کودکی دچار بیماری گوش شده‌اند بسیار شایعتر است. از میکروارگانیزمهای موثر بر این عفونت می‌توان استرپتوکوک و استافیلوکوک و باسیلهای گرم منفی را نام برد. شایعترین علامت این عفونت ، ترشح یک مایع بدون درد و بدبو است و همچنین کاهش شنوایی.