پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
ریزش مو
در دوران حاملگی به علت تغییرات هورمونی که در بدن رخ می‌دهد موها بیشتر عمر می‌کنند و کمتر می‌ریزند. به همین دلیل بیشتر خانم‌ها از موهای خود در دوران بارداری رضایت دارند. اما پس از بارداری و در فاصله حدود ۳ ماه پس از زایمان موها شروع به ریزش می‌کنند. بیشتر مادران بر این باورند که شیردهی دلیل اصلی ریزش موی آنهاست، اما زمانی که فرد باردار می‌شود، به دلیل ساختار فیزیولوژیک بدن ریزش مو کم می‌شود. اما پس از زایمان و زمانی که هورمون‌های حاملگی از بین می‌رود و بدن به حالت عادی برمی‌گردد در ماه‌های سوم و چهارم بعد از زایمان موهایی که مدت زمان بیشتری عمر کرده‌اند، شروع به ریزش می‌کنند.
کم‌خونی، افسردگی و ریزش مو پس از به دنیا آمدن جنین و در طول دوران شیردهی در برخی از بانوان مشاهده می‌گردد، چرا که در دوران بارداری تمام نیازهای رشدی جنین از جمله کلسیم، آهن، انرژی، پروتئین و کلیه ریزمغذی‌ها از طریق مادر تأمین می‌گردد.
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
دوران شیردهی و ریزش مو
اگر مادری در طی دوران شیردهی و قبل از آن یعنی در چهل هفته دوران بارداری با تغذیه روزمره خود مواد انتقال داده شده به جنین و سایر ضمایم حاملگی را تأمین نسازد، از ذخایر خود برداشت نموده و به مصرف می‌رساند، از این رو می‌باشد که جهت جایگزینی ذخایر به مصرف رسانیده شده در تمامی دوران شیردهی ضمن افزوده شدن به میزان انرژی دریافتی به مقدار پانصد کیلوکالری در روز بیشتر از دوران‌های دیگر زندگی، می‌باید کیفیت تغذیه روزمره ایشان نیز بهبود یافته و در صورت لزوم مکمل‌های مواد معدنی کلیدی و ویتامین‌های مختلف نیز طبق برنامه خاص توصیه گردد.
به طور قطع بانوان مورد اشاره باید توجه داشته باشند که مکمل‌های مورد مصرف‌شان نباید همزمان با هم میل گردند، چرا که در جذب آنها اختلال ایجاد می‌شود. ریزش مو در دوران بارداری هرگز موجب طاسی سر نمی‌شود و این ریزش مو به هیچ عنوان ادامه دار نخواهد بود زیرا دلیل اصلی ریزش مو در دوران بارداری تغییرات هورمونی در بدن مادر است.
منابع غذایی مورد نیاز در دوران بارداری چیست؟
ممکن است به علت حساسیت فرزندتان به پروتئین شیر گاو از مصرف منابع لبنی منع گردید که می‌توانید به جای آن از شیر بز یا گوسفند استفاده نمایید. در صورت عدم دسترسی و یا عدم اطمینان به تعلق شیر به حیوانات نام برده شده، بهترین منبع کلسیم، گنجانیدن مواد غذایی حاوی کلسیم در تغذیه روزانه می‌باشد، مثل کنجد تازه و خام له شده که هم تأمین‌کننده انرژی، پروتئین، اسیدهای چرب لازم، کلسیم و روی بوده و هم موجبات افزایش تولید شیر مادر را نیز فراهم می‌نماید.
بادام پوست‌کنده و آسیاب شده نیز حاوی کلسیم قابل توجهی است.
چند نکته:
نیاز به خرید محصولات آنچنانی مراقبت از مو ندارید!
بعضی تصور می کنند در دوران بارداری مو خشک می شود و باید برای مراقبت از آن محصولات دیگری استفاده کنند در حالی که لازم نیست شامپو، نرم کننده یا ماسک مو را در این دوران عوض کنید فقط برخی خانم ها که دچار مشکل شوره سر هستند، باید درباره شامپوی تجویزی خود با متخصص زنان و متخصص پوست مشورت کنند تا علاوه بر رفع مشکل مو آسیبی به جنین وارد نشود.
چون برخی از شامپوها دارای ترکیباتی مانند ماینوکسیدیل هستند که در دوران بارداری منع مصرف خواهند داشت.
به دنبال بارداری:
- سطح هورمون استروژن در بدن افزایش می یابد و موها را در فاز رشد قرار می دهد،
- حتی موهایی که قرار بوده در فاز استراحت قرار بگیرند و بعد بریزند بنابراین ریزش مو متوقف می شود.
موهای خانم باردار پرحجم تر به نظر می رسد.
- نتایج برخی تحقیقات نشان داده که در دوران بارداری ضخامت تار مو هم بیشتر می شود!
- البته این تغییرات موقتی است.
اگر دوست دارید مویتان را نزدیک به زایمان کوتاه کنید یا بلند نگه دارید، تصمیم با شماست که علاوه بر رسیدگی به نوزاد بخواهید به موی بلندتان هم برسید یا نه. بعد از زایمان با کاهش سطح استروژن، موهایی که در دوران بارداری در فاز رشد بوده اند، وارد فاز استراحت می شوند و طی ۵-۴ ماه بعد از زایمان دوره استراحت مو، وارد مرحله ریزش می شوند.
بنابراین مادر شیرده متوجه می شود هنگام استحمام روی ملحفه اش موی قابل توجهی ریخته و به همین دلیل است که شاید بزرگ ترها توصیه می کنند با انتخاب مدل موی کوتاه ماه های آغازین مادرشدن را راحت تر سپری کنید تا از اثر روانی ریزش موی بلند خود در امان بمانید. مرحله ریزش بین ۶ ماه تا ۱ سال ادامه دارد، خود به خود تمام می شود و به هیچ وجه به سوءتغذیه ارتباطی ندارد و خیلی ها اشتباها با سوء تغذیه اشتباه میگیرند، نکته مسلم این است که خانم شیرده باید مراقب تغذیه خود باشد و تمام گروه های غذایی را به میزان کافی در برنامه غذایی اش بگنجاند، در این دوران بدن مقدار زیادی مواد معدنی و ویتامین نیاز دارد که مادر باید بوسیله خوردن میوه و سبزیجات آنها را تامین کند.
اغلب زنان باردار با دو مشکل عمده دارند:
- یکی ریزش مو.
- دیگری لک‌های بارداری.
که هرکدام بعد از زایمان به طرق مختلفی قابل جبران است، اما اگر فرد کم خونی شدید نداشته باشد و از مواد غذایی حاوی پروتئین استفاده کند به سرعت این ریزش مو متوقف شده و با رویش موهای جدید، وضعیت موی سر به حالت اولیه باز می‌گردد. اگر دوست دارید موی بلند خود را حفظ کنید، درباره مقابله با ریزش موی سر و کم حجم شدن موی خانم شیرده راه هایی وجود دارد. مثلا استفاده از شامپو یا موس حجم دهنده، رنگ کردن ریشه های مو، فرکردن یا حالت دادن به موی صاف، استفاده از شال، هدبند یا دستمال سر، تغییردادن حالت فرق وسط به فرق کج و کوتاه کردن جلوی مو یا چتری زدن.
حتما سعی کنید:
- با بستن موی بلند خود،
- بافت ساده و شل موها،
- از باز ماندن آن، گره خوردن و آسیب های محیطی بیشتر بکاهید.
چند نکته بسیار مهم برای بانوان در این دوران و جلوگیری از ریزش مو بسیار حائز اهمیت است:
- حفظ آرامش،
- رفع نگرانی و اضطراب،
- استراحت کافی،
- خواب زود هنگام شبانه قبل از ساعت ۱۱ شب،
- فاصله‌گذاری چند ساعته بین انواع مکمل‌های مصرفی خود و عدم نوشیدن چای و قهوه قبل و بلافاصله بعد از تناول غذاها و عدم استفاده از نان‌هایی که بدون خمیرمایه یا خمیرترش پخته شده اند، یا ور آمدن خمیر آنها با جوش‌شیرین امکان‌پذیر گردیده توصیه می شود.
آیا استفاده از کپسول زینک (zink plus) در دوران شیردهی جهت جلوگیری از ریزش مو مجاز می باشد؟
مشکلی ندارد، دوز زینک ۵ میلی گرم هست و با توجه به اینکه در دوران شیردهی به سر میبرید مقدار زینک دریافتی شما پایین هست، حداقل دوز زینک در این دوران حدود ۱۲-۱۵ میلی گرم روزانه باید باشد. زینک پلاس روی دارد و روی باعث می شود که آهن درست جذب نشود، به خاطر همین مصرف دراز مدت بدون استراحت باعث کم خونی می شود.
موادی مثل آجیل ها و تخم کدو و اسفناج هم منابع خوبی از زینک هستند.
برایتان چند مثال از غذاهایی که حاوی کلسیم هستند را نام می بریم :
- ۱ لیوان شیر معادل ۲۴۰ میلی گرم
- ۱ لیوان ماست معادل ۲۴۰ میلی گرم
- ۶۰ گرم پنیر معادل ۲۴۰ میلی گرم
با توجه به اهمیت این موضوع از بابت سلامت استخوان های شما حتما سعی کنید میزان مورد نیاز روزانه به کلسیم و ویتامین D را برای بدنتان یا با مصرف مواد غذایی یا مکمل ها تامین کنید.
پروتئین :
اساس و پایه ی نیاز بافت های بدن مانند مو، ناخن ، پوست و … می باشد و در موادی مانند انواع گوشت ( مرغ ، ماهی و گوشت قرمز )، تخم مرغ، لبنیات و حبوبات به میزان فراوان وجود دارد. در مواد نشاسته ای مثل نان، برنج، ماکارونی و سبزی ها نیز به مقدار کمی وجود دارد.
کلسیم و منیزیم :
گروه شیر و لبنیات منابع غنی کلسیم و منیزیم و نیز پروتئین هستند.
اگر فردی دچار عدم تحمل لاکتوز ( قند موجود در شیر ) باشد و از سایر مشتقات لبنیاتی نیز برای تامین نیازهای بدن خود استفاده نکند، باید به طور روزانه مکمل کلسیم مصرف کند و مصرف سایر غذاهای غنی از پروتئین را نیز افزایش دهد.
ویتامین های گروه B:
یکی از راههای درمان ریزش مو مصرف مواد مغذی حاوی ویتامین B زیاد است که در گروه ویتامین های B، ویتامین B6 و بیوتین اهمیت خاصی دارند. بیوتین ویتامینی است که دربسیاری از محصولات آرایشی به عنوان مکمل بهبود دهنده وضعیت مو اضافه می شود، زیرا عارضه مشخص کمبود بیوتین، ریزش مو است. منابع غذایی غنی از ویتامین B6 و بیوتین را برایتان ذکر می کنیم. منابع غنی از B6 موز، دانه آفتابگردان، ماهی، مرغ، جوانه گندم، آلوی خشک، گوشت، غلات سبوس دار، گوشت، مرغ، جوانه گندم، سبوس گندم است.
بررسی ها نشان می دهند که اسیدهای چرب اُمگا- ۳ و اُمگا-۶ با سلامت مو در ارتباط هستند؛ زیرا اغلب مردم وقتی منابع این نوع اسیدهای چرب را کمتر مصرف می کنند و یا اصلاً مصرف نمی کنند، دچار خشکی و شکنندگی مو ، خارش و شوره پوست سر و در نهایت ریزش مو می شوند.
منابع اسیدهای چرب اُمگا-۳ و اُمگا-۶
اسیدهای چرب اُمگا-۳ شامل:
- آلفا- لینولنیک اسید و ایکوزا پنتانوئیک اسید EPA))،
- در ماهی های آب سرد مانند روغن سویا و کانولا،
- جوانه گندم، روغن گردو، روغن تخم کتان یا پنبه و روغن ماهی یافت می شود.
اسیدهای چرب اُمگا-۶ شامل:
- اسید لینولئیک و اُمگا- لینولئیک اسید،
- روغن های غیر اشباع گیاهی مانند روغن ذرت، روغن کانولا، روغن سویا، روغن بادام زمینی و روغن کنجد یافت می شوند.
آنتی اکسیدان ها:
- شامل ویتامین E،
- ویتامین C،
- بتاکاروتن ( پیش ساز ویتامین A که در سیب زمینی شیرین، هویج ، اسفناج پخته، کدو حلوایی ، طالبی ، زرد آلو ، کلم بروکلی ، گریپ فروت قرمز وجود دارد )،
- روی و سلنیوم می باشد.
نکته:
این اطلاعات به معنای تجویز یا صدور دستور استفاده نمیباشد، برای مصرف داروهای خود و دریافت رژیم غذایی مناسب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. پی بردن به علت بیماری و ارائه راهکار درمانی بدون بررسی دقیق وضعیت بیمار ممکن نیست، برای این کار باید حداقل به ۴۰ پرسش پاسخ دهید تا امکان تشخیص و ارائه راهکار درمان ایجاد شود، برای این منظور از لینک زیر وارد شوید و با دقت به سوالات مشاور پاسخ دهید.
