پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
روماتیسم مفصلی در زنان: احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی در زنانی که به کودکان خود شیر می‌دهند کمتر از سایر زنان است.
به گزارش ایسنا، طبق پژوهشی که در دانشگاه هاروارد انجام گرفت، نشان داد که شیوع آن در زنان شیرده نسبت به زنان دیگر کمتر است.
طی این بررسی مشخص شد: زنانی که در طول عمرشان بین یک یا دو سال به فرزندشان شیر داده‌اند تا ۳۰ درصد کمتر از سایرین به روماتیسم مفصلی مبتلا میشوند و این درصد با افزایش مدت شیردهی حتی به ۵۰ درصد نیز میرسد.
نتایج این پژوهش در کنار کاهش خطر سرطان تخمدان و پستان، ارزش شیردهی را برای مادران افزایش می‌دهد.
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
علائم روماتیسم مفصلی
مهمترین علائم روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید خشک شدن مفاصل و درد زیاد آنها به ویژه در دست ها است که در عرض چند ماه ایجاد شده و به مرور زیادتر می شود . احساس مریضی عمومی و خستگی مفرط سایر علایم این بیماری هستند
علائم روماتیسم مفصلی ۳ دسته می باشند :
۱٫ علائم عمومی روماتیسم
در ۷۰% موارد، روماتیسم مفصلی با علائم عمومی مانند ضعف، کاهش اشتها، درد مبهم عضلات و احساس خستگی همراه می باشد. ممکن است این علائم در بیمار ، مدت ها قبل از ایجاد درد و تورم مفاصل، ظاهر شود.
۲٫ علائم مفصلی
در ۳۰ درصد باقیمانده روماتیسم مفصلی با این علائم شروع می شود که عبارتند از :
- تورم مفصل
- درد مفصل که با حرکت آن یا فشار بر آن بیشتر میشود
- قرینه بودن مفاصل درگیر
- لنگان راه رفتن در مواردی که مفاصل اندام تحتانی درگیر میشوند
- احساس خشکی مفصل که اغلب در صبح بیشتر است و بعد از گذشت چند ساعت بهتر میشود
۳٫علائم غیر مفصلی
این علائم در ۴۰% بیماران روماتیسمی وجود دارد و بیشتر در بیمارانی که Rheumatoid factor (فاکتور رماتوئید) در آزمایش خون آنها بالا است دیده می شود.
مهمترین این علائم عبارتند از:
- التهاب در اطراف تاندون ها
- درگیر شدن عروق خونی در هر جایی از بدن :این درگیری بیشتر در عروق پوست و دستگاه عصبی است اما می تواند در عروق خونی روده، طحال، لوزالمعده، ریه، کبد، گره های لنفاوی و کبد نیز باشد. چنانچه در بخش سلامت نمناک بیشتر خواهیم گفت درگیری عروق در هر کدام از این قسمت ها ، علائم مخصوص به آن عضو را به وجود می آورد .
- درگیر شدن بافت ریه و پرده های اطراف آن که میتواند موجب تنگی نفس شود
- برجستگی های بدون درد زیر پوست که به آنها ندول های روماتیسمی Rheumatoid nodules میگویند و در یک چهارم بیماران وجود دارد.
- درگیر شدن و آسیب چشم در یک درصد از بیماران؛ سفیدی چشم ملتهب ، قرمز و خشک می شود.
- تب
- کم خونی
بیماری های پوستی و مفصلی چه ارتباطی با یکدیگر دارند ؟
به جز مفاصل و ستون مهره ها که درگیر روماتیسم می شوند، پوست مهمترین عضو درگیر با این بیماری است که اولین علائم این بیماری در آن ظاهر می شود. همچنین پوست ، اولین مشکلات و مقاومت ها را نسبت به درمان دارویی این بیماری نشان می دهد. به جز پوست ؛ کلیه ها، ریه، مغز و چشم ها نیز در معرض خطر این بیماری قرار می گیرند.
کدام مفاصل در بیماری رماتیسم آسیب می بینند ؟
بیشترین آسیب مفصلی در بیماری روماتیسم بر روی مفصل های انگشتان دست، مچ دست، پا و مچ پا می باشد. اما با این وجود دیگر مفاصل از این بیماری در امان نیستند . مانند زانو، مفصل ران، شانه، آرنج و گردن. یکی از خصوصیات بارز این بیماری ، درگیری متقارن مفاصل در هر دو طرف بدن است ، مثلا مچ هر دو دست درگیر این بیماری می شوند.
مشکلاتی که با روماتیسم مفصلی همراه می شوند
در افرادی که دچار روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید هستند مشکلات خاصی بیشتر از افراد معمولی در آنها دیده می شود که عبارتند از:
- بیماری های قلبی عروقی: حمله قلبی می تواند هم بر اثر افزایش فشار خون و کاهش سطح فعالیت بدنی در بدن بیماران روماتیسمی رخ دهد و هم می تواند بر اثر داروهای مصرفی بیمار به وجود آید .
- کم خونی
- عفونت مفصلی یا عفونت در دیگر نقاط بدن: هم بیماری و هم داروهای مصرفی بیمار می تواند منجر به عفونت شود .
- پوکی استخوان: بیماری روماتیسم می تواند خود علتی برای ابتلا به پوکی استخوان باشد، از سوی دیگر داروهای مورد مصرف برای این بیماری نیز پوکی استخوان را به وجود می آورند. بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی به دلیل داشتن درد زیاد و کاهش فعالیت بدنی، بیشتر مستعد ابتلا به پوکی استخوان یا استئوپروز هستند.
- سندروم کانال کارپ
- پارگی تاندون های پشت مچ دست
- جابجایی و دررفتگی مهره های بالایی گردن که فشار به نخاع و بروز علائم عصبی را به دنبال دارد
مهمترین معیارهای تشخیص روماتیسم مفصلی
هر یک از علائم این بیماری مخصوص روماتیسم نیستند و ممکن است از نشانه های بیماری های دیگر باشند . به همین دلیل تشخیص این بیمری نیاز به بررسی بیشتری دارد.
۷ علامت مهم در این بیماری وجود دارد و هر چه تعداد بیشتری از این علائم در بیمار وجود داشته باشد ، احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی بیشتر می شود.
این علائم مهم شامل موارد زیر می باشد:
- تورم مفاصل به صورت قرینه در دو طرف بدن
- خشکی مفاصل هنگام صبح که نرم تر شدن آن بیش از یک ساعت طول بکشد
- تورم مفصاصل در حداقل سه مفصل از بدن
- وجود ندول های زیر جلدی
- تورم در یک یا چند مفاصل دست (مفاصل انگشت یا مچ دست)
- کاهش دانسیته استخوان در استخوان های دست و خوردگی سطوح مفصلی در مفاصل دست در رادیوگرافی بیمار
- تست آزمایشگاهی “فاکتور روماتوئیدی” RF مثبت
علائم رماتیسم مفصلی در دست کدام است؟
علائم روماتیسم مفصلی در مچ دست و مفاصل متاکارپوفالانژیال Metacarpophalangeal یا MP بیش از سایر مفصل ها دیده می شوند. مفاصل متاکارپوفالانژیال در محل اتصال انگشتان به کف دست قرار دارد. در روماتیسم مفصلی ، مفصل های درگیر دچار خشکی ،درد و تورم میشوند. تورم انگشتان دست از علائم شایع و ابتدایی این بیماری است که منجر به تورم و پهن تر شدن انگشت از وسط می شود و به دوک نخ ریسی شباهت پیدا می کند.
علائم این بیماری در دست عبارتند از:
- برجستگی های گرد در زیر پوست انگشت یا آرنج
- برجستگی های نرم در پشت دست که با حرکت انگشتان دست حرکت میکنند.
- ناپایدار شدن مفاصل دست
- برجسته شدن استخوان ها در مچ دست
- خم شدن مفصل میانی انگشت و باز شدن مفصل متاکارپوفالانژیال
- انحراف انگشتان دست به سمت استخوان اولنا( یا زند زیرین که در انتهای انگشت کوچک به سمت ساعد قرار دارد ).
- ناتوانی و ضعف در گرفتن اشیاء با دست
- خم شدن مفصل انتهایی انگشت و باز شدن مفصل میانی
- بی حسی و احساس گزگز در دست به علت بروز سندروم تونل کارپ
- خم شدن بند آخر انگشت که به آن انگشت چکشی یا مالت فینگر Mallet finger میگویند.
- ناتوانی ناگهانی در راست کردن یا خم کردن انگشت دست به علت پاره شدن تاندون آن انگشت
- صدای جیرجیر در موقع حرکت مفصل به علت حرکت تاندون های ملتهب
اهمیت تشخیص زود هنگام رماتیسم مفصلی
زمانی که پزشک علائم بیماری روماتیسم را مشاهده می کند و یا به وجود این بیماری مشکوک شود ، فرد را به یک متخصص بیماری های روماتیسمی یا روماتولوژیست معرفی میکند . درمان زود هنگام این بیماری اهمیت بسیاری دارد ، زیرا ا پیشرفت روماتیسم ، عوارض بیشتری بدن را فرا گرفته و درصد تخریب مفاصل بیشتر می شود که درمان آن غیر قابل بازگشت است.
تشخیص روماتیسم مفصلی
بیماری روماتیسم هیچ علائم بالینی یا تست آزمایشگاهی خاصی ندارد که با کمک آن بتوان وجود بیماری را در مراحل اولیه به طور قطعی مطرح کرد.
اما پزشکان با مشاهده چند علائم زیر می توانند وجود بیماری روماتیسم مفصلی را تشخیص دهند :
- تست بررسی پروتئین خاص در خون به نام Rheumatoid factor یا RF ( فاکنور رماتوئید ) که در دو سوم بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی مثبت میشود.
- بالا بودن تست ESR و CRP که نوعی آزمایش خون هستند.
- بررسی مایع مفصلی که معمولا تعداد گلبول های سفید در آن به بالای ۱۰ هزار ( با ارجحیت گلبول های سفید تک هسته ای) میرسد.
- توسط عکس ساده رادیولوژی مفصل که کم شدن فاصله مفصلی، استئوپروز و پوکی در استخوان های اطراف مفصل، خوردگی استخوان های اطراف مفصل و در موارد پیشرفته تغییر شکل مفصل را نشان می دهد.
