راهنمای خرید، استفاده و نگهداری از مسواک

در سال‌های اخیر تنوع و فراوانی مسواک‌ها در سطح بازار چنان زیاد شده است که بسیاری از افراد برای انتخاب و خرید مسواک مناسب، دچار سردرگمی می‌شوند.

جدا از مارک‌‌های مختلف، هر کارخانه انواع متعددی از مسواک را در شکل‌ها، اندازه‌ها و البته قیمت‌های مختلف به بازار معرفی کرده‌ است. بهترین راه برای انتخاب مسواک این است که از دندانپزشک خود بخواهید با توجه به شرایط لثه و دندان‌هایتان، مسواک مناسبی را به شما پیشنهاد کند. موارد زیر می‌تواند انتخاب مسواک را برای شما ساده‌تر کند:
– سایز سر مسواک را متناسب با اندازه دهان خود انتخاب کنید. مسواک مناسب باید به شما امکان دسترسی به بیشترین سطح از دندان‌ها را بدهد و شما بتوانید آن را به راحتی به دندان‌های عقبی برسانید و آنها را خوب تمیز کنید.
– سلیقه و نظر شما؛ مسواکی را انتخاب کنید که با آن راحت باشید و با سهولت بتوانید با آن دندان‌هایتان را بشویید. سعی کنید با مسواکتان احساس خوبی داشته باشید.
– درصورتی که تحلیل لثه دارید و یا دندان‌های شما به آب سرد و گرم حساس است از مسواک‌های فوق نرم (سوپرسافت یا اکستراسافت) استفاده کنید.
– دسته مسواک باید به گونه‌ای باشد که به راحتی در دست شما قرار گیرد. دسته مسواک هرچه حجیم‌تر باشد، راحت‌تر در کف دست جای می‌گیرد و در نتیجه کنترل بهتری در مسواک‌ زدن خواهیم داشت.
– زاویه بین دسته و سر مسواک باید کم باشد، یعنی دسته با شیب ملایمی به سر ختم شود.
– برخی کارخانجات تولیدکننده مسواک، مدعی هستند که به دلیل ایجاد تغییراتی اندک در نحوه قرارگیری، طول، سختی و نحوه قرار گرفتن، دارای بهترین طراحی هستند و طرح جدید مسواک ارائه ‌شده آنها، بهترین کارایی را دارد. اگرچه ادعا می‌شود بعضی انواع مسواک‌های جدید، پلاک‌های میکروبی را بهتر برمی‌دارند، ولی در کاربرد عملی و تحقیقات، نشان داده شده است که هیچ یک برتری مشخصی بر دیگری ندارند و هیچ مسواکی قادر نیست همه پلاک‌ها را بردارد. به نظر دندان پزشکان، روش مسواک زدن صحیح مهم‌تر از نوع مسواک است.
به‌طور خلاصه مسواک شما باید مشخصات زیر را داشته باشد: سر کوتاه، الیاف نایلونی، نوک الیاف گرد، نرم یا متوسط.
چه زمانی باید مسواک را عوض کنید؟
به‌طور متوسط هر سه ماه یک‌بار مسواکتان را عوض کنید. مسواک‌ کهنه با الیاف کج و بدشکل، می‌تواند به لثه‌ و دندان‌های شما آسیب برساند. الیاف بدشکل و کج‌شده، سطح دندان را به خوبی تمیز نمی‌کنند.
گروهی از سازندگان، یک نوع مسواک جدید را به بازار ارائه کرده‌اند که الیاف مرکزی آن با رنگ‌های خوراکی رنگ‌آمیزی شده‌اند. در این مسواک‌ها وقتی نوار آبی موهای مسواک‌ تا نیمه آن بی‌رنگ می‌شود، زمانی است که باید با مسواکتان خداحافظی کنید.
اگر موهای مسواک شما پس از مدت کوتاهی مثلا یک هفته کج و بدشکل شد، نشانه این است که شما با نیروی زیادی مسواک می‌زنید. بنابراین باید فشار دستتان را حین مسواک زدن کاهش دهید. اما اگر بعد از شش‌ ماه، موهای مسواک شما دست نخورده باقی مانده است، نشان می‌دهد که شما با نیروی کمی مسواک می‌زنید و به این ترتیب دندان‌هایتان به خوبی تمیز نمی‌شوند یا اینکه تنبلی می‌کنید و فقط گاهی به مسواکتان سر می‌زنید.
چگونه از مسواک نگهداری کنید
پس از هر بار مسواک زدن آن را به‌طور کامل بشویید و باقی‌مانده خمیر دندان و خرده‌های غذایی را از لابه‌لای الیاف آن پاک کنید. مسواک را در محیط خشک نگهداری کنید. مسواک را داخل حمام یا هر جایی که هوای آنجا مرطوب است، نگهداری نکنید؛ چون الیاف مسواک نرم می‌شوند و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. همچنین میکروب‌ها بر سطح آب روی مسواک تجمع می‌کنند. قرار دادن مسواک درون درپوش، در جلوگیری از نشستن گرد و غبار و آلودگی محیط بر سطح مسواک کمک می‌کند. مسواک خیس را درون درپوش قرار ندهید چون در محیط مرطوب باکتری‌ها و قارچ‌ها سریع‌تر رشد می‌کنند. لیوان نگهداری مسواک‌ها را تمیز نگه دارید. در صورتی که دندان‌های پوسیده پر کرده یا شکسته دارید، ممکن است این دندان‌ها به مسواک شما آسیب برساند و باعث شکستن و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی الیاف شوند.
مسواک مناسب برای کودک
مسواک‌های موجود در بازار که برای بزرگسالان استفاده می‌شود، برای بچه‌ها مناسب نیست چون علاوه بر سر بزرگ مسواک که در دهان کودک جا نمی‌گیرد، جذابیت‌های ظاهری مورد نیاز برای جلب توجه کودک و تشویق او به مسواک زدن را نیز ندارد.
– سر مسواک، کوچک باشد تا در دهان کودک جا شود.
– دسته ضخیم و پهن، اگر دسته مسواک ضخیم باشد، کودک به راحتی می‌تواند مسواک را در دستش نگه دارد و کنترل لازم را حین مسواک زدن داشته باشد.
– سرموهای گرد مسواک، سر الیاف (موهای مسواک) در صورتی‌ که گرد باشد، حین مسواک زدن لثه کودک را کمتر تحریک خواهد کرد و احتمال آسیب لثه کودک کاهش می‌یابد.
– مسواک نرم، در بازار ۳ نوع مسواک وجود دارد: نرم متوسط و سخت. از این میان، نوع نرم برای کودک مناسب است. چون به دلیل زبر نبودن آسیب کمتری به لثه کودک وارد می‌کند و همچنین موهای این مسواک می‌توانند نواحی بین ۲ دندان را نیز تمیز کنند.
مسواک برقی یا معمولی؟
کارخانجات تولید مسواک برقی ادعا می‌کنند که مسواک‌های برقی بهتر از مسواک‌های معمولی، دندان‌ها را تمیز می‌کنند. اما محققان دریافته‌اند که مسواک‌های برقی اثر بهتری در مقایسه با انواع دستی ندارند. آنچه مهم است، نحوه مسواک‌ زدن است و نه نوع مسواک! پس با یک مسواک معمولی هم می‌توان به خوبی دندان‌ها را تمیز کرد. فقط فراموش نکنیم که باید حداقل روزی دو بار و هر بار دو دقیقه مسواک کنیم.بعضی افراد از مسواک زدن با مسواک‌های برقی لذت می‌برند و همین امر باعث می‌شود زمان بیشتری را به مسواک زدن اختصاص دهند و دفعات آن را بیشتر کنند. در نتیجه بهداشت دهان این افراد بهبود می‌یابد. ب

رای افرادی که توانایی بدنی کمی دارند (مثلا مبتلا به آرتریت هستند) نیز استفاده از این مسواک‌ها، بسیار راحت‌تر و قابل قبول است. در کنار این مزیت‌ها، باید به قیمت‌ بالای این نوع مسواک‌ها اشاره کرد که باعث می‌شود عده زیادی نتوانند از آنها استفاده کنند، اما مسواک‌های دستی ارزان هستند بعضی از آنها در قسمت انتهایی، دارای زبان پاک‌کن هستند. همچنین نیازی به باتری و یا شارژ کردن هم ندارند.
تبیان