دلایل مختلف ابتلا به افسردگی

علت دقیق افسردگى کاملاً شناخته شده نیست اما براساس شواهد به دست آمده مى توان چندین عامل را برشمرد:

۱- وراثت
۲- ساختار بیوشیمیایى بدن
۳- ساختار روان شناختى
۴- حوادث زندگى پر استرس
۵- نوسان میزان هورمون ها
۶- عوامل دیگر مانند بیمارى ها و درمان هاى خاص.

وراثت

افرادى که یکى از بستگان نزدیک آنها مبتلا به افسردگى اصلى یا اختلال خلقى دوگانه (دوقطبى) باشند دو برابر دیگران در معرض ابتلا به افسردگى قرار دارند.

ساختار بیوشیمیایى

هر انسانى ساختار شیمیایى منحصر به فرد دارد. ابتلا یا عدم ابتلا به افسردگى، به میزان مواد شیمیایى مغز او و این که این مواد شیمیایى چگونه با سیستم عصب مرکزى در تعامل است، بستگى دارد. ساختار بیوشیمیایى هر فرد یک عمل تعادل ساز پیچیده است. اگر یکى از مواد شیمیایى به درستى کار نکند کل تعادل و توازن به هم خواهد خورد.

مغز فرمانده بدن است. همانطور که پیام هاى صادره از مغز (به شکل جریان الکتریکى) حرکات ما را کنترل مى کند پیام هاى دیگر عواطف و احساسات ما را کنترل مى کنند. سلول هاى عصبى اصلى ترین واحد هاى مغز هستند. این سلول هاى عصبى به وسیله فواصلى که سیناپس نامیده مى شوند از هم جدا مى گردند. مواد شیمیایى موسوم به ناقلان عصبى (NEURO TRANSMITTER) پیام ها یا علایم صادره از مغز را از بین این سیناپس ها عبور داده به سلول هاى عصبى مختلف مى رساند.

اگر در یک ناقل عصبى نقص یا عدم توازن و تعادل وجود داشته باشد اختلالات گوناگون ممکن است رخ دهد.

ناقل هاى عصبى سروتونین، دوپامین و نورپین فراین پیام رسان هاى شیمیایى هستند که گفته مى شود، مسئول کنترل عواطف و روحیه هستند. مخصوصاً سروتونین که در افسردگى نقش دارد. اعتقاد بر این است که وجود هرگونه نقصى در سروتونین یا اختلال در شیوه عمل آن اثرات منفى عمیقى در روحیه و عواطف شخص بر جاى مى گذارد.

ساختار روان شناختى

گفته مى شود که ویژگى هاى اصلى شخصیت یک فرد اغلب در سال هاى اولیه کودکى وى مشخص مى شود. یکى از این عوامل مشخص کننده محیط زندگى فرد است. هر آنچه که در دوران کودکى در زندگى ما رخ مى دهد به هنگام بزرگسالى اثرات ریشه اى و عمیقى در نگرش و رفتار ما دارد مثلاً مورد بى مهرى و عدم توجه قرار گرفتن، منع شدن از چیزى، یا مورد سوء استفاده جنسى قرار گرفتن در دوران کودکى مى تواند بعدها در نوع نگرش فرد به جهان تأثیر بگذارد.

محرومیت اجتماعى مانند زندگى در خانه هاى پرجمعیت، و کمبود روابط گرم با شخص قابل اعتماد مى تواند در طول زندگى بر روابط فرد با دیگران تأثیر بگذارد.

حوادث زندگى پراسترس

واکنش فرد نسبت به عوامل خارجى نیز مى تواند بر میزان مواد شیمیایى مغز و کیفیت عمل آنها تأثیر گذاشته و نهایتاً بر روحیه و عواطف شخص تأثیر بگذارد. یک حادثه مى تواند فرد را مبتلا به افسردگى سازد. (به ویژه آن که فردى قبلاً در اثر عوامل دیگر در خطر افسردگى بوده باشد) این حوادث عبارت اند از ۱- بیمارى طولانى مدت ۲- بیمارى یا مرگ فرد مورد علاقه ۳- طلاق ۴- پایان دادن به یک رابطه نزدیک و صمیمى ۵- رفتن به یک خانه جدید ۶- مشکلات مالى یا ادارى.

نوسان میزان هورمون ها

در زنان نوسان میزان هورمون ها مى تواند باعث افسردگى شود. این حالات عبارت اند از سندرم پیش از قاعدگى- تقریباً ۳ تا ۸ درصد زنان یک هفته یا چند روز قبل از قاعدگى تحت تأثیر این سندرم قرار مى گیرند. از نشانه هاى این حالت روحیه افسرده، نوسان روحى، اوقات تلخى، تشویش و اضطراب است.

افسردگى پس از باردارى (زایمان)

این نوع افسردگى با نوسان هورمون ها پس از حاملگى ارتباط مستقیم دارد، اما عوامل اجتماعى نیز ممکن است در آن نقش داشته باشد. مثلاً یک زن شاغل که مجبور است به طور ناگهانی به دور از محل کار خود در منزل بماند و روز را به تنهایى و با کودک خود سپرى کند ممکن است احساس افسردگى و انزوا به وى دست بدهد.

افسردگى در دوران یائسگى

ممکن است زنان در این دوران به علت آنکه قدرت تولید مثل خود را دست داده اند دچار اندوه شوند و از طرف دیگر ممکن است رفتن فرزندان بزرگسال از خانه، مادر را دچار افسردگى کند.

عوامل دیگر

عوامل دیگرى که ممکن است منجر به افسردگى شوند عبارت اند از:۱- مصرف مواد مخدر و الکل ۲- استفاده از برخى داروها مانند استروئید یا داروهاى مربوط به فشارخون ۳- بیمارى هاى خاص مانند پرکارى غده تیروئید یا مشکلات عروقى ۴- تحلیل انرژى، از دست دادن انرژى ذهنى و جسمى که معمولاً ناشى از کار طولانى مدت و یا تعهداتى است که فرد بر روى دوش خود احساس مى کند.