پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
کبودی های بدن را چطور درمان کنیم؟
آیا تا به حال برای‌تان اتفاق افتاده که یکدفعه از روی دوچرخه به روی زمین پرت شوید و یا به دیوار برخورد کنید و قسمتی از بدن‌تان کبود شود؟
آیا می‌دانید وقتی بدن شما ضربه می‌خورد و کبود می‌شود چه کاری باید انجام دهید و اصلاً چرا بدن کبود می‌شود؟ برای پاسخ سوالات، متن زیرا را بخوانید.
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
علت‌های ایجاد کبودی
کبودی که در پزشکی آن را کوفتگی مینامند، به دلیل آسیب دیدن عروق خونی کوچک زیر پوست در اثر ضربه دیدن ایجاد می‌شود
که در اثر آن خون از رگ‌های خونی به بافت‌های مجاور نشت کرده و موجب کبود شدن بدن می‌شود.
اکثر کبودی های بدن به رنگ ارغوانی در می‌آیند. بدن بعضی افراد هم زودتر کبود می‌شود آیا می‌دانید چرا؟
ممکن است یک آسیب مشخص در دو فرد مختلف، کبودی‌های متفاوت ایجاد کند.
این مقدار کبودی حتی با توجه به سن نیز متفاوت خواهد بود؛ مثلا گاهی یک آسیب جدی روی بدن
یک نوجوان و یا جوان فقط ممکن است یک کبودی کوچک ایجاد کند؛
در حالی که یک آسیب کوچک روی بدن یک سالمند منجر به کبودی وحشتناک و بزرگی شود.
رگ‌های خونی با افزایش سن، حساس‌تر و شکننده‌تر میشوند و حتی گاهی ممکن است بدون آسیب دیدگی،
بدن یک سالمند کبود شود! میزان کبودی بدن حتی تحت تأثیر داروها نیز قرار دارد؛
مثل داروهایی که سبب لخته شدن خون و یا داروهایی که موجب خونریزی بیشتر رگ‌ها میشوند. (ایبوپروفن، ناپروکسن، وارفارین و آسپرین)؛
به‌خصوص اگر دارو در دز بالایی استفاده شود. داروهای کورتیزون مثل پردنیزون،
با افزایش شکنندگی عروق خونی، کبودی را افزایش می‌دهند.
بیمارانی که مشکلات ارثی دارند (مثل هموفیلی و یا سیروز [مشکل کبد])، بدن‌شان نسبت به سایرین زودتر کبود می‌شود.
حتی ممکن است خونریزی رگ‌های آنها بسیار جدی باشد و جان آنها را تهدید کند.
مراحل بهبود کبودی های بدن
رنگ کبودی های بدن با گذشت زمان تغییر می‌کند و با نگاه کردن به کبودی می‌توان حدس زد که چه موقع به‌وجود آمده است.
وقتی کبودی تازه باشد، رنگ آن قرمز و نشانه وجود خون زیر پوست است.
بعد از گذشت یکی دو روز، رنگ قرمز کبودی به آبی یا بنفش متمایل می‌شود.
تقریباً بعد از شش روز به رنگ سبز و بعد از هشت الی نه روز به رنگ زرد یا زرد قهوه‌ای در می‌آید
و به طور کلی پس از ۲ الی ۳ هفته، کبودی کاملاً برطرف و رنگ پوست عادی می‌شود.
در صورت تداوم کبودی های بدن چه باید کرد؟
گاهی اوقات به جای اینکه با گذشت زمان کبودی بهبود یابد، اندازه آن بزرگ‌تر و اوضاع وخیم‌تر می‌شود
و حتی ممکن است درد نیز داشته باشد. دو دلیل برای این موضوع وجود دارد:
اول اینکه مقدار زیادی خون در زیر پوست یا عضله جمع شده است که بدن به جای از بین بردن
و کاهش این خون، دیواره‌ای دور آن تشکیل می‌دهد و چیزی شبیه یک استخر کوچک از خون به وجود می‌آید که هماتوم نامیده می‌شود.
در این مواقع حتماً لازم است به پزشک مراجعه کنید و تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید.
دلیل دوم که خیلی به ندرت پیش می‌آید، زمانی است که کلسیم (ماده اصلی تشکیل‌دهنده استخوان) در بدن رسوب می‌کند
و باعث سفت و متراکم شدن کبودی می‌شود که آن را «myositis» مینامند.
این موضوع را می‌توان با اشعه ایکس تشخیص داد و لازم است برای آن حتماً به پزشک مراجعه شود.
علل نادر کبودی های بدن
تجمع ۱ الی ۳ میلی‌متر از خون در زیر پوست که بیشتر روی پاها ظاهر میشوند،
می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت دریچه‌های قلب، عملکرد غیرطبیعی قلب و لخته شدن پلاکت‌ها باشد
که اغلب به صورت نقاط کوچک قرمز رنگی روی پوست ایجاد میشوند.
کبودی اطراف ناف ناشی ازخونریزی داخل شکم است و کبودی پشت گوش می‌تواند ناشی از شکستگی جمجمه باشد.
درمان کبودی
اقدامات اولیه‌ای وجود دارند که بعد از آسیب‌دیدگی، با رعایت آنها می‌توان از ایجاد کبودی های بدن جلوگیری کرد و یا آن را به حداقل رساند.
کمپرس سرد:
یخ را داخل کیسه پلاستیکی و بعد درون یک حوله یا پارچه تمیز قرار دهید و روی محل آسیب‌دیده بگذارید.
گذاشتن یخ به طور مستقیم روی پوست می‌تواند اوضاع را بدتر کند و یا موجب سرمازدگی شود.
بسته‌های یخ تجاری نیز در فروشگاه‌ها وجود دارند. سرما، جریان خون در محل آسیب‌دیده را کاهش می‌دهد
در نتیجه کبودی کمتری ایجاد می‌شود.
سرما همچنین، التهاب را کاهش می‌دهد، اگر برای‌تان امکان دارد، قسمت آسیب‌دیده را بالاتر از سطح قلب قرار دهید
تا خون کمتری به آن منطقه برسد. مثلاً اگر پاهای‌تان آسیب دیده است،
دراز بکشید و آنها را در یک جای بلند قرار دهید.
برای کاهش کبودی و درمان آن، از مصرف داروهایی که به آن اشاره شد، خودداری کنید.
البته توجه داشته باشید که نباید مصرف آنها را خودسرانه و بدون تجویز پزشک قطع کرد.
در نهایت با دست، منطقه آسیب‌دیده را فشار دهید. این عمل مانع از خونریزی زیاد می‌شود.
تغذیه و درمان کبودی
ممکن است باور نکنید، ولی با تغییر در رژیم غذایی می‌توان کمبودی‌های بدن را سریعتر و آسان‌تر درمان کرد
حتی در مقایسه با استفاده از انواع کرم‌ها، بعضی مواد غذایی اثر بیشتری دارند.
یونجه:
آب و جوانه یونجه به درمان سریع کبودی کمک می‌کند.
یونجه حاوی مقادیر بالایی مواد معدنی و ویتامین K است که در لخته‌شدن خون و بهبود کبودی مؤثر است.
می‌توانید از جوانه آن در تهیه سالاد، سوپ و یا ساندویچ استفاده کنید.
همچنین حاوی مقادیر فراوانی آنتی‌اکسیدان، اسیدفولیک و منیزیم و روی می‌باشد.
ترکیب آب یونجه با آب هویج به مقدار مساوی، طعم قوی یونجه را کاهش می‌دهد.
پرتقال:
پرتقال و سایر میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین C نیز کبودی های بدن را درمان می‌کنند.
کمبود این ویتامین نیز می‌تواند دیواره رگ‌های خونی را نازک و ضعیف کند؛
به طوری که حتی با کوچک‌ترین فشار، بدن فرد کبود شود.
آووکادو، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، خیار، کلم‌پیچ، بروکسل و خرمالو نیز کبودی را بهبود می‌بخشند.
بریدگی
لحظه‌‌ای بی‌توجهی می‌تواند به بریدگی دست و انگشت شما منتهی شود.
اولین قدم در مراقبت از بریدگی و خراش، جلوگیری از خونریزی است.
خونریزی اکثر زخم‌ها را می‌توان با یک فشار ملایم مستقیم به‌وسیله یک پارچه تمیز و یا پانمسان و باند، متوقف کرد.
حدود ۱۰ -۲۰ دقیقه فشار دهید. اگر بااین کار خونریزی متوقف نشد، به سرعت به دنبال راه چاره باشید و حتماً به پزشک مراجعه کنید.
گام بعدی شستن زخم با آب و صابون است.
هر نوع ماده خارجی، مثل خاک و چوب و … را که می‌تواند به عفونت منجر شود، کاملاً شسته و از زخم خارج کنید.
استفاده از یک موچین تمیز و استریل برای بیرون کشیدن مواد خارجی از بریدگی مناسب است؛
اما کاملاً مواظب باشید که زخم را عمیق‌تر و اوضاع را وخیم‌تر نکنید.
پس از آن بریدگی را به آرامی بشویید و برای استریل کردن آن، از بتادین استفاده کنید.
سپس آن را با یک پانسمان مثل گاز ببندید تا از ایجاد عفونت و ورود میکروب به داخل آن جلوگیری شود.
پمادهای آنتی‌بیوتیک، مثل باسیتراسین و یا نئوسپورین نیز به بهبود زخم و حفظ رطوبت آن کمک می‌کنند.
مراقبت مداوم از زخم بسیار مهم است. سه بار در روز محل بریدگی را با آب و صابون بشویید
و روی آن پماد آنتی‌بیوتیک بزنید و در صورت نیاز، باند آن را تعویض کنید.
بریدگی اگر فراتر از پوست بوده و سطح عمیقی از گوشت نیز بریده شده باشد،
حتماً باید پزشک آن را بخیه بزند. زخم هر چه زودتر بخیه بخورد، خطر عفونت کاهش می‌یابد.
در حالت ایده‌آل، ظرف شش ساعت بعد از بریدگی، زخم باید بخیه شود.
بیماران دیابتی، بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی هستند،
بیمارانی که داروهای استروئیدی مثل پردنیزون استفاده می‌کنند و مبتلایان به ایدز نسبت به سایر افراد، زودتر بریدگی و زخم آنها عفونی می‌شود.
علائم عفونت زخم
اگر مایع زرد یا سبز رنگی (چرک) از درون زخم خارج شود و یا پوست اطراف زخم قرمز رنگ و متورم و دردناک شده باشد،
زخم عفونت کرده است و باید به پزشک مراجعه نمود.
اگر همراه با عفونت تب هم شروع شود، باید عفونت را جدی‌تر گرفت و در اولین فرصت نزد پزشک رفت.
اگر در ۱۰ سال اخیر واکسن بیماری کزاز را دریافت نکرده‌اید، حتماً بعد از بریدگی و خراش نزد پزشک رفته و واکسینه شوید.
تغذیه و درمان بریدگی
تغذیه مناسب در درمان بریدگی‌ها بسیار مؤثر است و با کمک به سیستم ایمنی بدن
و کشتن میکروب‌ها سرعت بهبود بریدگی را افزایش می‌دهد.
متأسفانه هیچ راهی برای جلوگیری و یا کاهش ایجاد بریدگی و خراش وجود ندارد؛ جز اینکه کمی بیشتر احتیاط کنید.
میخک:
میخک درخت گرمسیری است که عطر فوق‌العاده‌ای دارد و نه تنها بوی روغن و یا پودر آن آرامبخش است،
بلکه غنی از اوژنول می‌باشد. اوژنول نوعی ماده شیمیایی است که خاصیت ضددرد و ضدعفونی کنندگی دارد؛
بنابراین از روغن میخک برای کاهش درد و عفونت زخم‌ها استفاده می‌شود.
سیر:
سیر یکی از طبیعی‌ترین و بهترین آنتی‌بیوتیک‌هاست که در درمان زخم‌ها مؤثر است.
آویشن:
آویشن یکی از غنی‌ترین منابع تیمول است که بسیار معطر می‌باشد
و بعد ازمیخک و سیر، برای درمان عفونت و زخم بسیار مؤثر است.
از آویشن به صورت موضعی برای درمان سوختگی و مشکلات عضلانی و پوستی استفاده می‌شود.
زغال اخته:
زغال اخته از آنجا که حاوی اسید هپیوریک می‌باشد، خاصیت ضدباکتریایی دارد و به درمان زخم و بریدگی کمک می‌کند.
عسل:
مطالعات نشان می‌دهند که مالیدن عسل بر روی زخم، بهبود آن را سرعت می‌بخشد، زیرا دارای خواص ضدباکتریایی است.
گل اشرفی:
در قرن ۱۹ از گل اشرفی برای درمان بیمارانی که زخم آنها دیر بهبود می‌یافت، استفاده می‌کردند. آنها این گل را در الکل خیس کرده و روی زخم قرار می‌دادند.
