خواص دارویی پونه

پونه

گیاه شناسی:

• پونه گیاهی از خانواده نعناع است.
• که دارای اسانس روغنی فرار یا روغن منتول،
• حاوی مقدار زیادی ویتامین A و B و C و کلیسیم،
• مقداری تانن، مواد رزینی می باشد.
• این گیاه در فصل گرما و در خاک‏ های مرطوب و غنی از مواد آلی مانند کود برگ به خوبی رشد می ‏کند.
• پونه کوهی نوع دیگری از این گیاه است.
• مرغوبترین نوع وحشی آن در کنار چشمه ها و آب ذوب شده برف ها می روید.
• بهترین زمان برای چیدن این نوع پونه ، اوایل فروردین تا اواسط اردیبهشت است.
• طعم آن در ابتدا گرم، گس و تلخ است، اما پس از مدتی در دهان حس خنکی ایجاد می کند،
• همچنین دارای بوی مطبوع و قابل تشخیصی است که فضای خانه را مطبوع و حشرات موذی را دور می کند.
• این گیاه را می توان در گلدان کاشته و در بالکن قرار داد.
• پونه را می توان از طریق ریشه تکثیر کرد.

پونه به طور سنتی برای:

• مقابله با سرماخوردگی،
• مشکلات تنفسی،
• مثانه و بیماری کبد،
• نفخ شکم و درد معده مورد استفاده قرار گرفته است.
• همچنین از آن برای سقط جنین یا شروع دوره قاعدگی استفاده شده است.

تمام خواص استفاده از پونه

مفید برای سرما خوردگی و آنفولانزا

پونه از محتویات بالای منتول تشکیل شده است و در طی سالیان متمادی به دلیل ویژگی های تحریک کننده و توانایی آن در تسکین علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا مورد استفاده قرار می گرفته است. این گیاه ممکن است به تنفس کمک کند و به عنوان یک عامل تقویت کننده دستگاه تنفسی و ریه ها عمل نماید. طبق گفته طرفداران این گیاه، خاصیت خلط آور در پونه باعث شل شدن ساختن مخاط یا خلط می شود و آن را از سیستم تنفسی شما پاک می کند.

مفید برای گوارش و درد معده

با رجوع به نسل های گذشته، در می یابیم که از پونه برای بهبود سلامت عمومی دستگاه گوارش و برای درمان چندین اختلال شایع در گوارش استفاده شده است. برای کمک به معالجه نفخ، گاز یا درد معده می توانید مقدار کمی چای پونه بنوشید. این گیاه همچنین دارای خواص ضد اسپاسم است که می تواند به تسکین درد معده یا گرفتگی معده کمک کند. بسیاری از طرفداران معتقدند که این گیاه را می توان برای بهبود عملکرد کبد و تشویق تولید صفرا برای کمک به هضم غذا ، در حد اعتدال مصرف نمود.

موثر در درد عضلات و مفاصل

روغن پونه از کیفیت گرم و بی حس کننده برخوردار است و در ماساژ برای کمک به درمان درد عضلات و مفاصل استفاده می شود. همچنین، به دلیل ویژگی های قابض، پونه درمان خوبی برای روماتیسم و آرتریت می باشد زیرا می تواند به ریشه کن کردن اسید اوریک از سیستم گردش مواد در پا کمک کند.

آرامبخش

پونه ممکن است خواص آرام بخش داشته باشد. در گذشته برای مقابله با صرع استفاده می شد و ممکن است به آرامش اعصاب کمک کرده و به افراد در رفع مشکلات خود در خواب کمک کند. با این حال، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد پونه فراتر از این ویژگی ها باشد و گزینه های طبیعی مطمئن تر و بهتر برای مقابله با استرس و بی خوابی وجود دارد.

تنظیم چرخه قاعدگی

پونه بخاطر فعالیت های ایمنوگرافی معروف است. در طول سال ها از این روش برای تحریک قاعدگی در خانم هایی که چرخه نامنظم دارند یا در کسانی که قاعدگی ندارند استفاده می شود. گرچه گزینه های جایگزین زیادی برای تحریک قاعدگی وجود دارد، که بسیاری از آنها بسیار ایمن تر از پونه هستند. به همین دلیل، بیشتر متخصصان استفاده از پونه را برای این منظور توصیه نمی کنند.

روغن پونه مفید برای پوست

روغن آن برای پیشگیری از چین و چروک صورت مفید است. همچنین برای رفع خارش و سیاهی پوست می توان چوست خود را با روغن پونه ماساژ داد.

طرز تهیه روغن پونه:

پونه تازه را در روغن مایع خیس کنید و برای تبخیر شدن آب آن، پونه را در معرض آفتاب قرار دهید و یا با کمی حرارت، آب آن را تبخیر کنید. برای درست کردن روغن پونه، از ظروف در بسته استفاده نکنید زیرااسانس آن عوض می‎شود. پس از تهیه روغن ، آن را صاف کرده و برای پوست استفاده کنید.

فواید پونه برای مقابله با بیماری‏ها:

• جلوگیری از ترش کردن معده و کمک به هضم غذا
• برطرف کننده سکسکه با جویدن نعناع و پونه
• ضد تشنج و آرام کننده اعصاب
• رفع اسپاسم (گرفتگی) عضلات با چای پونه
• رفع سرفه و سیاه سرفه
• رفع گرفتگی بینی
• مفید برای تقویت لثه ها به دلیل داشتن ویتامین C بالا
• درمان اسهال و بیماری های روده ای
• به دلیل دارا بودن ترکیبات ضدباکتریایی، دارویی فوق العاده برای رفع عفونت های تناسلی، ادراری و گلودردهای چرکین بوده و مانند آنتی بیوتیک عمل می کند
• درمان سرماخوردگی ، آنفلوآنزا، آسم
• درمان سینوزیت عفونی با بخور پونه
• یک انگل زدای قوی است و اگر آن را با عسل میل کنید، برای رفع کرم روده نیز موثر می باشد.

در مطالب پونه به دلیل داشتن کلیسیم زیاد به خانم های یائسه، افرادی که دچار پوکی استخوان هستند و کودکان در حال رشد توسط پزشکان توصیه می شود. بنابراین کسانی که تمایلی به مصرف شیر ندارند، بهتر است ماست و دوغ را با پونه میل کنند.

کاربردهای سنتی و فواید پونه

• قرن هاست که به عنوان داروهای گیاهی استفاده می شود.
• ترشح شیره گوارشی را افزایش داده و نفخ و قولنج را تسکین می دهد.
• همچنین قدرت عضلات رحم را تحریک کرده و قاعدگی را ترغیب می کند. بنابراین نباید برای زنان باردار توصیه شود زیرا می تواند سقط جنین را به همراه داشته باشد.
• این گیاه ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، کارمیناتیو، دیافورتیک، امگنوگ ، آرام بخش و محرک است.
• چای ساخته شده از برگ های آن به طور سنتی در معالجه تب، سردرد، عفونت های تنفسی جزئی، اختلالات گوارشی، اختلالات قاعدگی و انواع بیماری های جزئی مورد استفاده قرار می گرفته است.
• گاهی اوقات به عنوان درمانی برای کرم های روده استفاده می شود.
• از محلول آب پونه برای درمان خارش و تشکیل غده، اختلالات ملتهب پوستی مانند اگزما و شرایط روماتیسمی مانند نقرس استفاده می شود.
• برگ ها در فصل تابستان با برداشت گیاه به گل رسیده و برای استفاده بعدی خشک می شوند.
• همچنین در موارد اسپاسم، صرع، نفخ، بسیار گرم و درمان مشکلات معده مفید است.
• از چای پونه برای تسکین سرماخوردگی، سرفه، سوء هاضمه، مشکلات کبدی و کلیوی استفاده شده است.
• همچنین از برگ های تازه یا خشک پونه هنگام درمان آنفولانزا، گرفتگی شکم، برای تحریک تعریق و همچنین در درمان بیماری هایی مانند آبله و سل استفاده می شود.

مزایای سلامتی پونه از دیدگاه طب سنتی هندی

شپش بدن: 

یک جوشانده گیاه خشک شده پونه را تهیه کنید. منطقه گزش شپش را با جوشانده ۳۰ گرم در هر لیتر آب بشویید. آن را ۲-۳ بار در روز تکرار کنید.

آبله مرغان وسیفلیس:

یک محلول از گیاه پونه تهیه کنید. سه تا چهار قاشق غذاخوری سه تا چهار بار در روز میل کنید.

روماتیسم: 

برای رهایی از روماتیسم، بدن خود را به خوبی با روغن پونه ماساژ دهید.

کمبود انرژی: 

یک چای پونه تهیه کنید و به مدت ۱۰ تا ۱۵ روز به طور مرتب بنوشید.

بیماری ارتفاع: 

جوشانده برگ های خشک شده آن را تهیه کنید. روزی یک فنجان میل کنید. بیماری ارتفاع یا ارتفاع زدگی ناشی از کاهش میزان اکسیژن هوا در ارتفاعات بالاتر است.

تنگی نفس: 

چند برگ لیموترش را بگیرید. زوفای مصری و پونه را به مقدار مساوی اضافه کنید. یک جوشانده را آماده کرده و روزی یک فنجان میل کنید.

استفاده های دیگر از آن

• روغن پونه از کل اجزای گیاه به دست می آید و در صابون سازی و به عنوان پاک کننده پارچه ها استفاده می شود.
• گیاه دارای عادت پراکنده ای است که می تواند به عنوان پوشش زمین مورد استفاده قرار گیرد، اگرچه در زمستان تا حدودی پراکنده است و توسط علفهای هرز تهاجمی قابل از بین رفتن می باشد.
• گیاه در حال رشد یا خشک کک، مورچه ها، پروانه ها، موش ها و غیره را دور می کند.
• موش ها از بوی نعناع به شدت متنفرند.
• بنابراین از این گیاهان در خانه ها به عنوان یک ضد جوندگان استفاده کنید و برای جلوگیری از خوردن غلات توسط جوندگان مقداری از پونه را در انبارها پخش کنید.
• محلول قوی پونه که بر روی صورت اعمال می شود، در تابستان لثه ها را محکم نگاه می دارد.

اقدامات احتیاطی در مورد پونه

• هرگز نباید توسط زنان باردار یا مادران شیرده استفاده شود. این گیاه می تواند باعث انقباضات رحم و افزایش جریان قاعدگی شود و خطر سقط را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
• در افزایش شدت سردرد، فشار خون و پمپاژ قلب موثر است و مصرف بیش از حد آن باعث مسمومیت می شود.
• اگر دچار تشنج یا صرع هستید و کسانی که مبتلا به بیماری کبد یا کلیه هستند، از مصرف این گیاه خودداری کنند.
• مصرف خوراکی آن ممکن است باعث گرفتگی شکم، تب، حالت تهوع، استفراغ، گیجی، هذیان، توهم شنوایی و بینایی شود.
• همچنین بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد و ممکن است منجر به آسیب مغزی شود.
• مادر شیرده باید از مصرف پونه پرهیز کند زیرا ممکن است با شیر مادر مخلوط شود و عوارضی برای نوزاد تازه متولد شده ایجاد کند.
• اسانس پونه با بسیاری از عوارض جانبی شدید همراه است. این موارد شامل درد شکم، تهوع، استفراغ، مشکلات بلع، تب، لرز، اسپاسم عضلانی ، نارسایی اندام، افزایش ضربان قلب، تغییرات نامنظم فشار خون و اغما است.
• مصرف حجم بیشتر آن ممکن است منجر به نارسایی چند اندام شود که می تواند منجر به مرگ شود.
• پونه هرگز نباید توسط افراد مبتلا به بیماری های کلیوی یا کبدی مصرف شود. این گیاه ممکن است باعث تحریک اندام ها شود و بیماری را بدتر کند.
• روغن موجود در برگ ها ضد عفونی کننده است، اگرچه در دوزهای زیاد سمی است.