خالکوبی سنتی/ تاتوی امروز و مضرات آن

خالکوبی یا تتو چه عوارضی دارند و تاریخچه آنها چیست؟

الگوهای آماده رایانه ای ، سوزن های خودکار هوشمند، نقاشان چیره دست، انواع داروهای بیحسی، دست به دست هم داده اند تا با خالکوبی دنیای وحش برجای جای تن مردان و زنان اعتبار شعر تمثیلی “شیر بی یال و دم و اشکم” را زیر سوال ببرند.

برجسته سازی قسمتی از اندام با “خالی” از نوع تظاهر و ریا آذین بخش تن و جیب بسیاری شده است.

اینکه برای نخستین بار چه کسی در چه تاریخی و در کجااقدام به نقش طرح یا نوشته بر روی پوست خود کرد مشخص نیست ولی بیشترین احتمال کشف اتفاقی این پدیده توسط انسان اولیه هنگام تلاش برای بقا بوده است.

قدیمی ترین نمونه خالکوبی در جسد یک کولی ایتالیایی با قدمت بیش از ‪۵۰۰۰‬ سال یافت شده است.

روی اجساد مومیایی های مصری نیز خالکوبی هایی یافت شده و به نظر می رسد که از انجا به کشورهای دیگر مانند یونان ، ایران ، عربستان ، هند ، چین و ژاپن رسیده که در طول جاده ابریشم پس از گذر از هند ماهیتی مذهبی و آیینی یافته است.

یک کارشناس روانشناسی و محقق در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: درقرن ‪ ۱۶‬میلادی کاپیتان ” کوک” انگلیسی پس از ورود به آب های استرالیای جنوبی و جزایر”تاهیتی” مشاهده کرد که بومیان خالکوبی را که ضربات ظریف وسریع سوزن و انتقال موادرنگی به زیر پوست انجام می دادند و به آن “تاتااو” می گفتند.

“محمد رضا براهیمی” افزود: آهنگ بیان این واژه بسیار نزدیک به بیان واژه “تاتوو”است که به معنای ضرب آهنگ سریع طبل در نیروی دریایی انگلستان بوده است.

وی ادامه داد: برای نخستین بار در سال ‪ ۱۷۷۷‬میلادی این واژه به معنای حک تصاویر رنگی بر روی پوست در مدارک ثبت شد.

این کارشناس خاطر نشان ساخت: وجود روایات و احادیث درمورد خالکوبی که از ائمه معصومین (ع) نقل شده بیانگر وجود خالکوبی در جزیره العرب پیش از اسلام است.

در ایران نیز خالکوبی قدمتی دیرینه داشته و شاید داستان” شیر بی یال و دم و اشکم”، “مولانا” در قرن هفتم هجری قمری معروفترین و مشهورترین روایت پارسی در این مورد باشد که نشانه انجام خالکوبی توسط قشری از جامعه به نام پهلوانان است.

ابراهیمی ادامه داد: خالکوبی بعد از حمله مغول و رواج زورخانه ها و در زمان قاجار و پهلوی اول بین گروه پهلوانان و کلاه مخملی ها رواج پیدا کرد.

این محقق با اشاره به چگونگی انجام خالکوبی اظهار داشت: برای انجام آن مواد رنگی توسط نوک سوزن به زیر” اپیدرم” و داخل “درم” پوست انتقال داده می شود.

وی گفت: مواد رنگی طبیعی مانند، رنگ های حیوانی، رنگ های گیاهی و رنگ های معدنی و رنگ های صنعتی مثل رنگ اتومبیل و مرکب برای این منظور استفاده می شود.
این محقق اجتماعی تصریح کرد: علل اهمیت توجه به خالکوبی و عوارض آن در عصر حاضر را می توان به چند دسته تقسیم کرد.

ابراهیمی با بیان اینکه در یک تقسیم بندی کلی این علل به دو دسته علل پزشکی و غیر پزشکی تقسیم می شود، اضافه کرد: باتوجه به بروز برخی از بیماری ها و عفونت ها، لزوم رسیدگی به گسترش این نوع تفریح برای جوانان امروز احساس می شود.

وی گفت: یکی از مسایل پزشکی که باید در این رابطه مد نظر داشت احتمال انتقال عفونت ها و بیماری های “بازپدید و نوپدید” است ، از آنجا که سوزن های به کار رفته در خالکوبی از اپیدرم گذشته و داخل درم نفوذ می کند به راحتی می تواند موجب انتقال بیماری های منتقل شونده از راه خون شود.

بنا به اعلام مرکز هپاتیت ایران سابقه خالکوبی در مبتلایان به هپاتیت ‪c‬ بیشتر بوده و علت ابتلای پنج تا دو درصد آن ها خالکوبی بوده است.

ابراهیمی با بیان اینکه ایجاد حساسیت توسط رنگ های به کار رفته درخالکوبی از دیگر عوارض استفاده از این مواد است افزود:این رنگ ها که بسیاری از آن ها از انواع صنعتی هستند قابلیت ایجاد سرطان و نیز حساسیت با درجه های مختلف بیماری را دارند.

در مورد رنگ های طبیعی نیز بررسی های انجام شده نشان داده که ‪ ۲۳‬نوع رنگی که به عنوان رنگ طبیعی در تاتوها استفاده شده و به زیر پوست وارد شده اند سرطان زا بودند، دکتر “دورتسایف” از اعضا متخصصین پوست و زیبایی آلمان معتقد است که این رنگ ها حتی از رنگ های طبیعی نیز خطرناکترند.

این دکتر عقیده دارد:این رنگ ها حساسیت و اگزمای بیشتری را ایجاد می کند و بر خلاف رنگ های مصنوعی چون ساختار شیمیایی ثابتی ندارند سریعتر تجزیه شده و مواد حاصل از آن ها وارد خون می شود.

یک کارشناس ارشد روانشناسی و محقق در مسایل اجتماعی نیز در رابطه باعلل و انگیزه خالکوبی درافراد گفت: مسایل فرهنگی از جمله مسایلی است که باید در رابطه با گسترش استفاده از خالکوبی به آن توجه نمود.

“سید محمد ابراهیمی ” اظهار داشت: یکی دیگر از این مسایل تغییر الگوهای رفتاری افراد به خصوص افراد در معرض خطر جوامع مانند جوانان است، بعضی از جوانان ایرانی نیز مانند بسیاری از کشورها به مدهای گوناگونی گرایش دارند.

وی اضافه کرد: خالکوبی بین دختران نیز طرفدارداشته و باید توجه داشت که خالکوبی در چه مکان هایی و توسط چه افرادی انجام می شود .

این کارشناس با توجه به گران بودن هزینه های درمان و پیشگیری بیماری های انتقالی از طریق خالکوبی، تصریح کرد: از جمله مسایلی است که نباید از کنار آن به سادگی گذشت، شیوع بیماری در جامعه است.

ابراهیمی اضافه کرد:در کشورهای مختلف سیاستگذاران و سیاستمداران به وضع قوانین و مقررات برای کاهش آسیب های ناشی از خالکوبی پرداخته اند، به طور مثال در بلژیک کسانی که خدمات خالکوبی ارائه می دهند باید از وزارت بهداشت مجوز گرفته و حتما با وسایل استریل کار کنند.

افراد زیر ‪ ۱۸‬سال اجازه خالکوبی ندارند، افراد بین ‪ ۱۶‬تا‪ ۱۸‬سال که اصرار به خالکوبی دارند باید با اجازه والدین یا قیم قانونی این کار را انجام دهند.

وی با بیان اینکه کمیسیون بهداشت اروپا در بروکسل در سال ‪ ۲۰۰۳‬باانتشار گزارشی در مورد خطرات ناشی از خالکوبی مانند شوک، انتقال بیماری های واگیر و حتی ایجاد تغییرات رفتاری هشدار داده و عنوان کرده که درآن سال دو مورد مرگ در اثر تاتو گزارش شده است.

این کارشناس با اشاره به ممنوع بودن خالکوبی در آرایشگاه ها تاکید کرد:
ممنوع کردن این امر در آرایشگاه ها با وجود مزایایی که دارد سبب شده برخی از افرادی که تمایل به خالکوبی دارند در مکان های غیربهداشتی وحتی در حضور افراد نامطمئن و غیرحرفه ای اقدام به خالکوبی نمایند و مورد سو استفاده و آزار جنسی قرار بگیرند.

ابراهیمی گفت: تمام خطراتی که گفته شد در رابطه با خالکوبی در زندان ها نیز وجود دارد، بعلاوه امکان ابتلا به بیماری های واگیر در زندان ها همیشه بیشتر از جامعه عادی است و ابتلا به بیماری های گوناگونی مانند سل، هپاتیت و ایدز در زندان ها معمولا بیش از ‪ ۱۰‬برابر خارج زندان است.

وی اظهارداشت : تراکم جمعیت، تجمع افراد دارای رفتارهای پر خطر در یک مکان بسته، استفاده از وسایل مشترک برای خالکوبی، نداشتن قوانین برای مدیریت این رفتار و نبود منابع مورد نیاز برای مقابله با خالکوبی به خصوص در زندان ها از جمله مسایلی است که مسوولان باید به آن توجه داشته و در راستای حل آن راهکاری بیندیشند.

یک جوان ‪ ۲۷‬ساله فارغ التحصیل رشته مکانیک در رابطه با خالکوبی به گفت:
من روی انگشت دستم، پشت گردنم ، روی ساق پا و روی ساق دستم خالکوبی دارم و به این کار علاقه خاصی دارم.

“مهدی ریاضی” گفت: با وجود اینکه خالکوبی برای برخی از افراد با حساسیت های پوستی همراه است من تاکنون با مشکل خاصی مواجه نبوده ام و نه تنها خودم به خاطر زیبایی تاتو به آن علاقه دارم بلکه با فراگیری خالکوبی در تهران آن را برای دخترها و پسرهای زیادی انجام داده ام.

وی با بیان اینکه مبالغی که برای این کار تا کنون دریافت کرده ام از ‪۴۰‬ هزار تومان برای طرحی به اندازه یک بند انگشت تا مبالغی بالای ‪ ۴۰۰‬هزار تومان برای طرح های بزرگتر بوده است.

ریاضی گفت: خالکوبی در حال حاضر بین بعضی از دخترها و پسرهای جوان رواج یافته و با توجه به اینکه تعداد اندکی از افراد هستند که توانایی خالکوبی به صورت حرفه ای را دارند افرادی مثل من که آموزش های لازم را دراین رابطه در تهران و ترکیه دیده ایم درآمد خوبی ازاین طریق کسب می کنند.

یک کارشناس ارشد جامعه شناسی با اشاره به گسترش خالکوبی بین قشر جوان و حتی تحصیلکرده جامعه اظهار داشت: خالکوبی در ظاهر امری شخصی و جزو علایق افراد به شمار می آید.

“مریم سادات حسینی فر” اضافه کرد: ولی هنگامی که به چگونگی انجام خالکوبی ، مکان های آن و عوارض ناشی از خالکوبی برای افراد دقیق شویم، متوجه مسایل و مشکلاتی در این مکان ها از جمله آزار و اذیت بانوان می شویم.

وی تصریح کرد: خالکوبان عصر جدید در حال حاضر تعدادشان کم است ولی روز به روز به تعدادشان افزوده می شود زیرا با وجود تقاضای، دسترسی و تیه تجهیزات پیشرفته خالکوبی راحت و کم هزینه است .

وی با اشاره به سرعت های متفاوت ضربه سوزن و میزان فرو رفتن آن در پوست، تصریح کرد: بهترین نوع آن هفت سرعته است و پدالی دارد که خالکوب با آن سرعت را کم و زیاد می کند ضمن اینکه این دستگاه مجهز، برای تعیین عمق فرو رفتن سوزن، وولوم دارد در حالی که در بقیه، این تنظیم دستی انجام می شود.

این کارشناس ارشد جامعه شناسی با اشاره به این مطلب که خالکوبی در زندان های تمام دنیا به دلیل شرایط خاص و محیط زندان از رواج زیادی برخوردار است، اضافه کرد: اما در زندان ها که خالکوبی رونق به خصوصی دارد، از این خبرها نیست. آنجا داشتن یک “سوزن سر طلا” یک ثروت به حساب می آید.

وی ادامه داد: این سوزن، جنس محکم و سختی دارد که آسان خم نمی شود و به کار سوراخ کردن پوست می آید، معمولا برای طرح های رنگ دار (تو پر) یا بزرگ، چند سوزن را روی پوست می کشند و در حقیقت طرف را مجروح می کنند که درد شدیدی دارد.

حسینی فر گفت: بسیاری از افرادی که در زندان ها بسر می برند از خالکوبی به عنوان وسیله ای برای کسب وجه و اعتبار و پذیرفته شدن درجمع سایر زندانیان استفاده می کنند.

وی خاطرنشان کرد: البته جوانانی که در حال حاضر اقدام به خالکوبی بر روی بدن خود می کنند نیز با وجود اینکه علت این کار را زیبایی و جذابیت آن بیان می کنند ولی در حقیقت این کار به نوعی عقب نماندن از گروه دوستان و تلاش در جهت حرکت با مدهای جدید است.

این کارشناس ارشد جامعه شناسی گفت: باید مسوولان اجتماعی و دولتی راهکاری برای پیشگیری از گسترش این “مد جدید” بین جوانان ، نوجوانان در سطح جامعه و مبارزه با عوارض و مشکلات ناشی از این امر در زندان ها بیابند.