جنین

بیشتر مادران دوست دارند بدانند جنینی که در شکم دارند دختر است یا پسر؛ ولی سلا‌مت جنین برای تمام مادران مطلب مهمی است، آنقدر مهم که حاضرند هر آزمایش و هر زحمتی را برای آن تحمل کنند

برای تمام مادرها سلا‌مت جنین اولویت اول است .
‌‌دکتر مهشید چایچی
وقتی‌ خانم همسایه می‌فهمد که ۷ ماهه حامله است، بلافاصله می‌پرسد: <سونوگرافی کرده‌ای؟ دختره یا پسر؟> و وقتی می‌شنود که خودش نخواسته دختر یا پسر بودن جنینش را تا زمان زایمان بداند،‌با تعجب اما در حالی‌که سعی می‌کند خود را موافق نشان دهد می‌گوید:<بع…. له، چه فرقی می‌کنه، مهم اینه که سالم باشه>! بیشتر (و نه تمام) مادران دوست دارند بدانند جنینی که در شکم دارند پسر است یا دختر. اما مطمئنا برای همه مادران، سلامت نوزاد آینده‌شان اهمیت زیادی دارد و این اهمیت به اندازه‌ای است که حاضرند تحت آزمایش‌های متعدد قرار گیرند تا سلامت، ‌رشد و تکامل جنین‌شان در طول بارداری، ‌بررسی شود. البته در طول دوران بارداری، به عنوان بخشی از مراقبت‌های دوران بارداری، شما باید آزمایش‌هایی را متحمل شوید که به بررسی رشد و تکامل جنین و سلامت زایمان کمک می‌کند. در این نوبت می‌خواهیم شما را با این آزمایش‌ها که باید در دوران بارداری انتظار آن را داشته باشید، آشنا کنیم.

آزمایش‌های معمول
در اولین دیدار،‌پزشکتان وزن شما و طول رحم را برای تخمین میزان رشد کودک اندازه می‌گیرد. فشارخون شما نیز برای غربالگری و تشخیص فشارخون حاملگی، اندازه‌گیری می‌شود.
نمونه ادرار از نظر سطح قند، پروتئین و وجود باکتری در آن بررسی می‌شود. قند در ادرار زن حامله،‌علامت دیابت حاملگی است. پروتئین بالای ادرار می‌تواند نشانگر عفونت مجاری ادراری، بیماری کلیوی یا فشارخون بالا باشد.
سه ماهه اول
در این سه ماه برای بررسی عوامل خطرزای حاملگی، باید مجموعه کاملی از سابقه پزشکی شما تهیه شود. بنابراین لازم است راجع به مصرف داروها و بیماری‌های خود به پزشکتان اطلاع دهید. آزمایش‌هایی که در این دوره سه ماهه برای بررسی سلامت شما و کودکتان انجام می‌شود، عبارتند از:
الف) آزمایش خون: جهت بررسی وجود بیماری سیفلیس، ایمنی نسبت به هپاتیت و سرخجه، تعیین گروه خونی و RH انجام می‌شود.
اگر شما RH منفی هستید و کودک شما RH مثبت است، ممکن است بدن شما به آن واکنش نشان دهد. این اتفاق نسبتا شایع است و معمولا بدون مشکل اساسی درمان می‌شود. در شرایط نادری ممکن است کم‌خونی ایجاد شود.
ب) سونوگرافی جنین: حتی در هفته پنجم حاملگی می‌توان سونوگرافی جنین را انجام داد.

در این بررسی،‌تصویری از جنین در حال رشد، به دست می‌آید.
سونوگرافی از راه مهبل می‌تواند حاملگی‌های خارجی رحمی را (وقتی جنین در جایی غیر از رحم رشد کند) نیز مشخص کند.
ج) نمونه‌برداری از کوریون: در این آزمایش تعدادی از سلول‌های جفت بین هفته هشتم و بیستم جنینی برداشته می‌شوند و از نظر اختلالات ژنتیکی مختلف از جمله نشانگان داون بررسی می‌شوند. این آزمایش بطور معمول انجام نمی‌گیرد بلکه فقط زمانی که سابقه بیماری‌های ژنتیکی وجود داشته باشد، انجام می‌شود.
د) تست اچ.

آی. وی(ایدز: ) از آنجایی که ایدز یکی از بیماری‌های است که از مادر به جنین منتقل می‌شود،‌برای جلوگیری از انتشار این بیماری،‌آزمایش آلودگی به ویروس ایدز یعنی اچ.آی.وی انجام می‌گیرد.

سه ماهه دوم
بین هفته سیزدهم تا بیست‌وهفتم حاملگی شما باید از پزشک خود انتظار انجام آزمایش‌های زیر را داشته باشید.
الف) بررسی الکتریکی قلب جنین: در آغاز هفته بیستم‌ حاملگی، پزشک می‌تواند به ضربان قلب جنین با گوشی‌های خاصی گوش دهد و سلامت کلی جنین را از این طریق بررسی کند. علاوه بر این، ممکن است سونوگرافی جنین برای بررسی پیشرفت رشد جنین نیز انجام گیرد.
ب) تست تحمل گلوکز )GTT( : پزشک به شما شربت قندی می‌دهد تا بنوشید و سپس قند خون را در فواصل منظم اندازه می‌گیرد. این آزمایش نشان می‌دهد که بدن با چه سرعتی متابولیسم (سوخت و ساز) قند را انجام می‌دهد. هر بی‌قاعدگی در این رویه می‌تواند نشانگر دیابت حاملگی باشد.
ج) غربالگری سرم خون مادر: به‌طور معمول این تست انجام نمی‌شود. این آزمایش برای کشف نقایص تولد انجام می‌گیرد تا موارد زیر در سرم خون مادر بررسی شود:
)۱ تست آلفا فیتوپروتئین : )AFP( این ماده به‌طور معمول در کبد جنین تولید می‌شود.افزایش میزان آن ممکن است بدلیل نقص در نخاع باشد در حالی که کاهش آن نشانگان داون را نشان می‌دهد.
)۲آزمایشHCG: گنادوتروپین جنین انسانی از جفت ترشح می‌شود. سطح خونی HCG در ۱۴ هفته اول حاملگی افزایش می‌یابد. اگر سطح HCG خیلی بالا باشد ممکن است علا‌مت نشانگان داون باشد.

)۳ استریول: این ماده به‌وسیله جفت تولید می‌شود. سطح آن اولین بار در هفته نهم حاملگی قابل اندازه‌گیری است. کاهش سطح آن می‌تواند علامت نشانگان داون باشد.
)۴ مهارکننده – آ(اینهیبین :)A یکآزمایش غربالگری جدید یک پروتئین را که جنین و جفت تولید می‌کنند، اندازه گیری می‌کند. اگر سطح آن به طور غیر طبیعی بالا برود، ‌علامت، ‌نشانگان داون است.

)۵ آمنیوسنتز: اگر نتیجه بررسی سرم غیرطبیعی باشد یا اگر عوامل خطر (مثلا:کاهش حرکات جنین …) وجود داشته باشد، آمنیوسنتز انجام می‌گیرد.
)۶ مایع آمنیوتیک: (مایعی که جنین را در برگرفته)، بررسی می‌شود تا صد نوع متفاوت از نقایص جنینی کشف شود. در ضمن جنس جنین نیز به این وسیله مشخص می‌شود.

سه ماهه سوم
در این دوره بیشتر آزمایش‌ها انجام شده است. با این وجود بررسی‌های دیگری برای اطمینان از سلامت کلی جنین و زایمان صورت می‌گیرد از جمله:
الف) استرپتوکک گروه ب: این تست خون نشان می‌دهد که آیا با این نوع میکروب (که می‌تواند بیماری شدیدی در نوزاد ایجاد کند) بیماری عفونی ایجاد شده است؟! اگر باکتری دیده شود، آنتی‌بیوتیک برای حفظ کودک در زمان زایمان تجویز می‌شود .
ب) هپاتیت ب: اگر جواب آزمایش شما برای ابتلا به هپاتیت ب مثبت باشد، کمی بعد از تولد،‌کودک واکسنی در مقابل این بیماری دریافت می‌کند.
ج) افاسمان(کشیدگی) گردن رحم: نزدیک زمان زایمان هم پزشک باید معایناتی انجام دهد. بدنبال این بررسی پزشک متوجه می‌شود که جنین به چه مقدار در لگن پائین آمده است و گردن رحم تا چه اندازه شروع به کشیده شدن کرده است. این اندازه‌گیری‌ها به تخمین پیشرفت زایمان کمک می‌کند. ممکن است حتی بررسی جنین نیز لازم باشد.
د) تست بدون استرس: یکی از شاخص‌های مهم دیگر سلامت جنین علاوه بر ضربان قلب، حرکات جنین است، که در صورت کاهش آن آزمایش‌های خاصی چون بیوفیزیکال و تست بدون استرس )NST( انجام می‌گیرد.
ه) آمنیوسنتز: در نهایت اگر کودک شما به هر دلیل نیاز به زایمان زودرس داشته باشد، آمنیوسنتز برای بررسی اینکه آیا رشد ریه جنین به حد کافی هست یا خیر، انجام می‌گیرد.
با انجام آزمایش‌های بسیار، که شاید خسته کننده هم باشد،‌امیدوار هستید کودکی شاد و سلامت به‌دنیا بیاورید،‌چه دختر چه پسر