تنبلی تخمدان

تنبلی تخمدان : کم‌کاری تخمدان از بیماری‌های شایع در زنان است که اغلب با وجود سابقه در بستگان (خواهر، مادر، عمه، خاله و …) اتفاق می‌افتد.

مهم‌ترین علامت تنبلی تخمدان

• قاعدگی‌های دیر به دیر و گاهی هر چند ماه یکبار است.
• توضیح این که اصولا قاعدگی طبیعی هر ۲۸ تا ۳۰ روز یکبار است،
  – و این فاصله می تواند از هر ۲۱ روز تا ۳۵ روز یکبار هم باشد،
  – اما اگر طولانی تر از این زمان باشد یعنی از شروع یک قاعدگی تا شروع بعدی بیش از ۳۵ روز طول بکشد، نیاز به بررسی و مراجعه به پزشک دارد.
• برخلاف تصور عمومی:
  – بروز این اتفاق در سنین پایین (۱۶ ـ ۱۷ سالگی) بی اهمیت نیست و بیماری کم کاری تخمدان ـ که به آن در اصطلاح علمی تخمدان پلی کیستیک می گوییم ـ می تواند از همین زمان شروع شود.

از علائم این بیماری، زیاد شدن هورمون های مردانه یا اثرات آن است.

یعنی ممکن است در آزمایش خون، هورمون تستوسترون یعنی هورمون مردانه زیاد بوده یا سطح هورمون طبیعی باشد، ولی فقط علائم افزایش این هورمون ها به صورت افزایش موهای زائد یا آکنه بروز کند. افزایش مو های زائد به معنی افزایش مو های نواحی خاصی از بدن است که مهمترین نقاط آن شامل ناحیه فوقانی لب، چانه، روی جناغ سینه، اطراف ناف و روی ران هاست. در این نواحی به دلیل حساس بودن ریشه های مو به هورمون های مردانه، موها زبر، خشن و سیاه تر از معمول رشد می کنند.

توضیح این که:

• ساعد و ساق نواحی حساس به هورمون نبوده،
• و پرمویی در این نواحی عمدتا سرشتی است و ربطی به هورمون ها ندارد.

از دیگر علائم این بیماری:

• بروز چاقی و آکنه (جوش های صورت در سن بلوغ) در سنین شروع قاعدگی است که اغلب این علائم با قاعدگی های دیر به دیر همراه است.
• از علائم آزمایشگاهی دیگر این سندرم:
  – مقاومت به انسولین است که در نهایت می تواند به دیابت منجر شود.
• به این ترتیب بیمارانی که مبتلا به تنبلی تخمدان هستند:
  – در واقع استعداد ابتلا به دیابت را دارند،
  – در صورتی که پرخوری کنند و وزن مناسب نداشته باشند.
  – در سنین میانسالی احتمالا مبتلا به دیابت خواهند شد.

ابتلا به دیابت بارداری نیز در این بیماران کاملا امری محتمل است.

• یکی از مهم ترین تبعات این بیماری نازایی است که در حدود ۴۰ درصد مبتلایان وجود دارد.
• همچنین احتمال سرطان پستان و رحم در این افراد بیشتر از افراد عادی است.
• احتمال ابتلا به بیماری های فشار خون و بیماری قلبی و نیز دیابت در سال های بعد در این افراد زیادتر است.

از مهم ترین علائم این سندرم که علت نامگذاری آن به عنوان تخمدان پلی کیستیک است، دیده شدن کیست های متعدد کوچک در تخمدان ها در سونوگرافی است.

• سایز این کیست ها معمولا زیر ۱۰ میلی متر بوده (۹ ـ ۲ میلی متر) و به تعداد زیاد در هر تخمدان است و برخلاف کیست های بزرگ تر و منفرد تخمدان، این کیست ها معمولا طی دو تا سه ماه بعد از بین نمی رود.
• به علاوه در سونوگرافی این افراد معمولا سایز تخمدان ها بزرگ تر از حد عادی است.
• برای جلوگیری از عوارض فوق باید به درمان بیماری اقدام کرد.
• هدف از درمان، منظم شدن عادت ماهانه و در نتیجه تخمک گذاری منظم تخمدان هاست.
• این کار در درجه اول با کاهش وزن (در بیمارانی که وزن بالاتر از نرمال دارند) و ورزش منظم در کنار مصرف داروهای مناسب انجام می شود.

دکتر رضا کریمی – فوق تخصص بیماری های غدد

به نقل از جام جم