تغییرات جسمی و روحی مادر در دوران بارداری

وقتی قبل از بارداری نزد پزشک متخصص می روید نکاتی را به شما یادآوری می کند که در دوران بارداری به یاد داشته باشید. اما این یک تجربه عجیب است که ممکن است در هر فردی با فرد دیگر تفاوت داشته باشد بنابر این همه چیز را نمی توان در چند صفحه یا چند کتاب گفت. اما در این قسمت قصد داریم شما را با نکاتی در این زمینه آشنا کنیم:
● آنچه ممکن است پزشک نگوید
پزشکان موارد مهم را یادآوری می کنند اما احساسات مختلف مادر در این دوره ۹ ماهه ممکن است از قلم بیفتد. برای مثال احساس حالت تهوع مادران که عموما صبح اتفاق می افتد. در برخی ها عصر و در برخی افراد نیز هرگز اتفاق نمی افتد.
از دیگر مواردی که اصولا در این دوران اتفاق می افتد نیز می توان به ورم در ناحیه پاها و بزرگ شدن حجم سینه ها اشاره نمود که می توان این موارد را با استفاده از کفش و لباس زیر مناسب و راحت برطرف نمود.
● تغییرات غیرجسمی
لازم به یادآوری است که تغییرات دوران بارداری به تغییرات جسمی و وزنی مادر محدود نمی شود و جنبه های گوناگونی از وجود فرد تحت تأثیر قرار می گیرد تا او را مبدل به یک مادر کند:
▪ حس مادری: بسیاری از خانم ها در دوران بارداری به واسطه تغییرات روحی درصدد آماده کردن محیط و عوامل به منظور تولد و رشد فرزند جدیدشان هستند. آنها به نظافت و تغییر دکوراسیون منزل می پردازند تا جایی که احساس کنند حالا دیگر خانه آماده پذیرایی از عضو جدید می باشد. و هر چه زمان زایمان نزدیک تر شد این احساس نیز در مادران قوت می گیرد.
▪ عدم تمرکز نیز از دیگر مواردی است که مادران در دوران بارداری کم و بیش با آن مواجه هستند و امری طبیعی است. مادران عموما در هنگام صبح به دلیل حالت تهوع و یا در مواردی سرگیجه و ضعف و بی حالی و خستگی به ویژه در سه ماهه اول توانایی تمرکز کمتری دارند و در مواردی هم دچار فراموشی های موقت می شوند که جای نگرانی نیست و ناشی از تغییرات هورمونی می باشد.
▪نوسانات خلق و خو در نتیجه تغییرات بدنی و هورمونی نیز عادی تلقی می شود. مادران در زمان بارداری به ویژه در ماههای اول ممکن است یک دقیقه خوشحال و راضی باشند و لحظه ای دیگر احساس کنند تمایل به گریه کردن دارند. حتی ممکن است بدون دلیل خاصی از دست همسرشان عصبانی شوند. در ضمن این حالت در سه ماهه اول و سه ماهه آخر بارداری شدت می گیرد و در اواسط این خفیف تر می شود.
در ضمن در حدود ۱۰ درصد از خانم ها نیز در دوران بارداری دچار افسردگی می شوند که اگر این افسردگی در عادات غذایی و خواب آنها اختلال ایجاد کند و حالتهای ناراحت کننده را بیشتر از ۲ ماه تجربه کنند باید حتما موضوع را با پزشک متخصص در میان بگذارند.
▪ پوست شما نیز ممکن است در دوران بارداری تغییر کند که این مورد هم به واسطه تغییرات هورمونی است. ممکن است به دلیل افزایش چربی و رطوبت پوست از شفافیت بیشتری برخوردار شود و یا دچار خشکی بیشتر شود.
در ضمن در مواردی نیز به واسطه تغییرات رگهای خونی ممکن است رنگ پریده تر یا قرمزتر به نظر برسید.
در عین حال در برخی از قسمتها به ویژه شکم و اطراف ناف و برخی مناطق دیگر ممکن است خطوط و حلقه های قهوه ای رنگی دیده شود که دلیل آن نیز تغییر در رنگدانه هاست. البته این موارد قابل پیشگیری نیست اما می توان از طریق استفاده از عینک آفتابی و کرمهای ضدآفتاب حساسیت پوست را کاهش داد.
هم چنین در برخی از مناطق نیز ممکن است پوست نازک تر و یا اندکی کلفت تر از قبل شود.
▪ تغییرات بافت در ناحیه مو و ناخن در بارداری ایجاد می شود. این تغییرات ممکن است موجب رشد کندتر یا تندتر موها یا ناخنها شود. در ضمن به دلیل کاهش ریزش مو در بارداری موها پرپشت تر شده و پس از یکی دو ماه بعد از شیردهی نیز دچار ریزش موی شدید می شوند که باز هم طبیعی است.
در برخی افراد رویش موهای زائد در دوران بارداری افزایش می یابد و مدتی بعد از زایمان عموما تنظیم می شود.
ناخنها نیز در دوران بارداری قوی تر و محکم تر می شوند و پس از زایمان مانند موها شکننده تر و ضعیف تر می شوند. پس بهتر است پس از زایمان ناخنها کوتاه نگاه داشته شوند و از مواد شیمیایی نیز روی آنهااستفاده نشود.
▪ در دوران بارداری ممکن است نتوانید برخی از کفشهایی را که قبلا می پوشیده اند استفاده کنید اما جای نگرانی نیست. زیرا حجم مایعات درون بدن افزایش یافته و بخشی از این تجمع زیر پوست می باشد و موجب ورم به ویژه در ماههای آخر بارداری می شود. پس بهتر است در این زمان از کفشهای نرم و گشاد استفاده شود.
▪ با توجه به اینکه بدن در دوران بارداری هورمونی به نام ریلاکسین ترشح می کند که موجب آماده سازی و نرم شدن مفاصل لازم به ویژه در ناحیه اتصال لگن می باشد ممکن است بدن در این دوران ثبات و استحکام قبل را نداشته باشد. از این رو باید بیشتر مراقب بود زیرا ممکن است به واسطه لغزش پا یا لیز خوردن شخص تعادل خود را از دست بدهد و به زمین بیفتد. در ضمن بد نیست در هنگامی که نشسته اید با انقباض و انبساط مفاصل زانوی خود را تقویت سازید.
▪ مشکلات گوارشی از جمله مسائلی هستند که بسیاری افراد در دوران بارداری با آن رو به رو هستند. ممکن است افراد در این دوران بیشتر دچار نفخ و یبوست شوند.
▪ مشخص شدن رگهای خونی از روی پوست به دلیل فشاری که به آنها می آید طبیعی است به ویژه در ناحیه پاها رگها به دلیل فشار منسبط می شوند و قابل مشاهده می شوند. به این عارضه واریس بارداری نیز گفته می شود.