یک متخصص و پژوهشگر طب سنتی ایران با بیان اینکه یکی از عمدهترین اشتباهات در حجامت، رعایت نکردن قوانین طبی و اصول درمانی پیش از حجامت است، گفت: حجامت بدون توجه به مزاج شخصی، سن، جنس و توان فرد متقاضی زیانبار است. همچنین فصل، روز و ساعت و زمان حجامت نیز در نحوه تاثیر حجامت بسیار موثر است به طوری که بیتوجهی به آن میتواند بیماری فرد را تشدید کند.
دکتر مجید انوشیروانی در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا منطقه علوم پزشکی تهران، اظهار داشت: مکاتب بزرگ طب سنتی مانند طبهای سنتی ایران، چین و هند، حجامت را روش معتبری برای درمان یا کاهش برخی بیماریها میدانند ولی در هیچ کدام از این سه مکتب بزرگ، انجام حجامت به ترتیبی که اکنون در سطح جامعه رواج دارد، توصیه نشده است.
وی افزود: حجامت یکی از چندین روش درمانی در طب سنتی است و آن هم مانند هر مداخله طبی دیگر باید با تشخیص درست بر اساس استدلال و تجربه و با تکنیک صحیح در زمان مناسب انجام شود تا برای بیمار سودمند باشد.
دستیار تخصصی طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه حجامت روشی برای پاکسازی عضو است، گفت: حجامت روش مناسبی برای پاکسازی خلطهای ناسالمی است که در یک عضو وجود دارد ولی برخلاف برخی روشهای دیگر پاکسازی بدن، نمی تواند اخلاط را از عمق بدن به مقدار کافی خارج کند.
وی ادامه داد: برای پاکسازی بدن از اخلاط فاسد زیانآور لازم است قبل از زمان حجامت تدابیر تغذیهای و دارویی خاصی اندیشیده شود تا مواد مضر آمادگی دفع از طریق حجامت را پیدا کنند.
دکتر انوشیروانی افزود: در بسیاری موارد اگر بدون نضج اخلاط و اصلاح بدن و بدون تدابیر تغذیهای یا دارویی قبلی، حجامت انجام شود ممکن است قسمتهای رقیق اخلاط خارج شوند و بخشهای غلیظ در بدن باقی بمانند این مسئله میتواند برای بیمار خطرساز باشد و در دراز مدت نیز بیماریهای سوداوی را ایجاد یا تشدید کند.
دستیار تخصصی طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه تدابیر تغذیهای پیش از حجامت بسته به شرایط بیمار متفاوت است، اظهار داشت: کسانی که با شکایت از غلظت خون به حجامت رو می آورند باید پیش و پس از زمان حجامت از خوردن غذاهایی که خون را غلیظ میکنند مانند گوشت گاو و گوساله، کالباس، سوسیس، همبرگر، پیتزا، غذاهای خمیری مانند نان فطیر، نان ساندویچی، سوپها و آشهای غلیظ پر رشته، بادمجان، عدس و کلم پرهیز کنند.
بهترین زمان حجامت چه موقع است؟
دستیار تخصصی طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: ابتدای فصول بهار و پاییز بهترین زمان حجامت پیشگیرانه برای حفظ صحت محسوب میشوند. در میان ایام ماه قمری نیز روزهای شانزدهم و هفدهم ماه قمری مناسبترین روزها برای حجامت هستند.
وی ادامه داد: بهتر است زمان حجامت در ساعاتی از روز که هوا معتدل است مانند ابتدای روز باشد و در ساعات بسیار گرم روز و ساعات سرد شب نباید این کار انجام شود.
در حجامت پشت گردن احتمال بروز عارضه فراموشی وجود دارد
دستیار تخصصی طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: تارک یا فرق سر، بین کتفین، ناحیه تحتانی کمر و پشت ساق پا مکانهای عام حجامت هستند. بسته به مکان تجمع مواد فاسد حجامت ممکن است در مکانهای دیگری مانند شقیقه و زیر چانه نیز انجام شود. گاه نیز حجامت در موضع گودی گردن انجام میشود که البته اگر تکرار شود ممکن است به عارضه فراموشی منجر شود. از این رو حجامت گودی گردن در افراد مسن ممنوع است.
پیشنهاد مطالعه: توقعات بیجا از حجامت
وی با بیان اینکه در صورت خطا در تکنیک حجامت یا زمان انجام آن احتمال بروز عوارض زیادی در بیماران وجود دارد، اظهار داشت: در حجامت باید به زمان، سن و شرایط اختصاصی بیمار توجه شود.
دکتر انوشیروانی افزود: حجامت در هوای بسیار گرم یا بسیار سرد عارضه ایجاد میکند و علاوه بر ناکارآمد بودن در دفع مواد زائد میتواند موجب ضعف بیمار به خصوص در سنین میانسالی و کودکی میشود. حجامت در غیر زمان خود یعنی ۱۶ و ۱۷ ماه قمری در خارج کردن اخلاط غلیظ و فشرده موثر نیست و حتی میتواند بیماریهای سوداوی و غلظت خون را تشدید کند.
وی با اشاره به اینکه انجام حجامت به دفعات زیاد یا خونگیری مفرط در طی حجامت سبب بروز کم خونی، ضعف کبد و کاهش نیروی جنسی خواهد شد، اظهار داشت: در صورتی که حجامت با وسایل استریل انجام نشود، میتواند موجب انتقال بیماریهای عفونی مانند ایدز و هپاتیت شود.
حجامت در سنین زیر دو سال، بالای ۶۰ سال و زنان باردار ممنوع!
دستیار تخصصی طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر اینکه در افراد زیر ۲ سال و بالای ۶۰ سال و در زنان باردار حجامت جز در شرایط خاص ممنوع است، گفت: در زنان باردار فقط در صورت ضرورت و بر حسب شرایط خاص، حجامت قبل از ماه ۴ و بعد از ماه ۷ حاملگی مجاز است ، ولی بین ماه ۴ تا ۷ حاملگی نباید این کار را انجام شود.
وی ادامه داد: حجامت در بیماران دچار ضعف قلب و معده و کبد منع شده است. همچنین بیمارانی که دچار اختلال انعقادی هستند وکسانی که داروهای ضد انعقاد مصرف می کنند ممنوع است. حجامت در کسانی که کم خونی دارند فقط در موارد ضروری مجاز است.
دکتر انوشیروانی گفت: حجامت کردن چند موضع به طور هم زمان در تدابیر درمانی، متعارف نیست و ممکن است سبب ضعف قلب و کبد و معده، کم خونی و تشدید بیماری ها شود.
دستیار تخصصی طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: حجامت کردن در حمام اصلا توصیه نشده است، برخی به دلیل عقاید سنتی تصور می کنند بهتر است در حمام حجامت را انجام دهند اما این کار نه تنها در متون معتبر طب سنتی توصیه نشده، بلکه حتی تا ۲۴ ساعت پس از حجامت نیز استحمام را ممنوع دانسته اند.
برای اطلاع از باید و نباید ها، تقویم حجامت، روزهای خوب حجامت در سال و دیگر نکات حجامت به مقالات بخش طب سنتی و گیاهان دارویی مراجعه کنید.