برخورد با کودک دچار تب و تشنج

پزشکان تب را درجه حرارت دهانی بالای ۳۷٫۵ درجه سانتیگراد و درجه حرارت مقعدی بالای ۳۸ درجه تعریف می‌کند.

پزشکان براین باورند که اثرات مضر تب به تنهایی بسیار نادر است و در کودکانی که دچار پنومونی شدید هستند

حتی تب بسیار بالا در حد ۴۲ درجه سانتیگراد نیز دیده ‌شده است ولی در اغلب موارد تب بالا در کودکان زیر ۵ سال منجر به تشنج می شود .

پزشکان تب را به عنوان زنگ خطر برای کودکان می دانند به طوری که حدود ۳تا ۵ درصد کودکان زیر ۵ سال به دنبال تب تشنج می کنند.

تشنج‌ ناشی‌ از تب‌ به‌ دنبال‌ افزایش‌ ناگهانی‌ دمای‌ بدن‌ شیرخواران‌ و کودکان‌ به‌ وجود می‌آیدکه در این‌ حالت‌ هوشیاری‌ کودک‌ تغییر پیدا می‌کند و انقباضات‌ ناگهانی‌ و غیر قابل‌ کنترلی‌ در عضلات‌ وی‌ پدید می‌آید.

کودکان زیر ۵ سال ، به ویژه کودکان ۶ ماهه تا ۳ ساله مستعد تب تشنج دار هستند و زمانی بروز می کندکه درجه حرارت مقعدی این کودکان ۴۰ یا بالاتر باشد .

با توجه به شیوع تب و تشنج در کودکان و اینکه اکثر والدین اولین کسانی هستند که با آن مواجه می شوند داشتن اطلاعات در مورد اقدامات درمانی اورژانس در این موارد جهت پدرها و مادرها ضروری است.

حدود ۹۹ درصد تب و تشنج در کودکان خودبه خود متوقف می شود و معمولا کمتر از ۵ دقیقه کنترل می شود ولی با این حال رعایت اقدامات اولیه اصول بهداشتی توسط والدین و مراجعه به مراکز درمانی و بیمارستانی ضروری است .

علایم تشنج چیست؟

وقتی کودکی تشنج می کند ممکن است شما هر یک از این علایم را ببینید:

۱- کودک دچار اختلال هوشیاری شود؛ یعنی اطرافیان را نشناسد و متوجه زمان و مکان نباشد، همچنین به صدا زدن شما پاسخ ندهد یا بی هوش روی زمین بیفتد.
۲- حرکاتی غیر ارادی در اعضای بدن کودک ظاهر شود، این حرکات ممکن است قسمتی از بدن یا تمام اعضا را درگیر کند. ممکن است کودک بشدت دست وپا بزند، روی زمین بیفتد، سروچشمهای کودک به یک طرف بچرخد یا اینکه فقط یک دست یا یک پای کودک دچار حرکات تکان دهنده شدید شود و این حالت چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. معمولاً این حملات کمتر از ۱۰ دقیقه طول می کشد.
۳- ممکن است کودک در زمان حمله، کنترل ادرار خود را از دست بدهد.
۴- گاهی کودک به صورت ناگهانی رفتاری غیر عادی نشان می دهد؛ مثلاً بدون آنکه متوجه اطراف باشد، شروع به دویدن می کند.

۵- ممکن است کودک برای چند لحظه به نقطه ای خیره شده و در این مدت متوجه اطراف نباشد.

اگر کودک شما مبتلا به حملات تشنج در زمان تب می شود به این نکات دقت کنید:

۱- هرگاه کودک شما به علت سرماخوردگی یا هر عفونت دیگری دچار تب شدید شد حتماً با استفاده منظم از داروی ضد تب ( استامینوفن ) و پاشویه با آب ولرم تب کودک را کاهش دهید.
۲- هیچ گاه برای کاهش تب کودک از آسپرین یا آمپولهای تب بر استفاده نکنید .
۳- کودک را برای بررسی علت تب نزد پزشک ببرید .
۴- در صورتی که پزشک احتمال مننژیت را بدهد، کشیدن مایع نخاع کودک برای آزمایش و تشخیص بیماری ضروری است. در این زمینه با پزشک همکاری کنید .
۵- اگر کودک شما سابقه تب و تشنج دارد، با نظر پزشک در زمان تب شدید علاوه بر استامینوفن و پاشویه کردن کودک، از داروی ضد تشنج به مقداری که پزشک دستور داده، استفاده کنید تا از تشنج کودک پیشگیری شود.
۶- اگر بعد از تشنج کودک، پزشک دستور داد تا کودک شما به مدت طولانی ( حدود دو سال ) از داروهای ضد تشنج استفاده کند، حتماً این داروها را طبق دستور در زمان مناسب مصرف کنید و از کم کردن یا قطع کردن خودسرانه داروها بپرهیزید.

اقدامات درمانی در هنگام تشنج شامل:

۱) حفظ آرامش و ماندن در کنار کودک
۲) قرار دادن بیمار در وضعیت خوابیده به شکم و یا به یک پهلو بگونه ای که سر هم سطح و یا پایینتر از تنه باشد . این وضعییت مانع آسپیراسیون ترشحا ت بخصوص هنگام استفراغ میشود .
۳) باز کردن و آزاد کردن لباسهای تنگ
۴) بازکردن دهان کلید شده اگر زبان تحت فشارنباشد توصیه نمیشود . باید از گذاشتن اجسام سخت بین دندانها خودداری کرد زیرا احتمال آسیب به لثه و دندانها وجود دارد .
۵) دورکردن بیمار از محل خطرناک و یا کنار گذاشتن اجسامی که در هنگام حرکات اندامها باعث صدمه شود, توصیه میشود .
۶) هرگز سعی در جلوگیری از تشنج نشود .
۷) سیلی زدن , نیشگون گرفتن و یا هر تحریکی در جهت توقف تشنج توصیه نمیشود .
۸) گرفتن شیرخوار زیر شیر آب سرد ممنوع است.
۹) تجویز داروی ضد تشنج رکتال
۱۰) زمان شروع تشنج را یادداشت نمود و اگر از ۵ دقیقه متجاوز شد سریعا به پزشک مراجعه شود و در اورژانس به عنوان استاتوس درمان گردد .

 

به نقل از پزشکان بدون مرز