پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
اصولا دانش‌آموزان به ۳ وعده غذایی اصلی و ۲ میان وعده در طول روز نیاز دارند و باید از تمامی گروه‌های غذایی شامل شیر و لبنیات، گوشت و حبوبات، سبزیجات، میوه‌جات و گروه نان و غلات مصرف کنند و تعادل و تنوع غذایی در این سنین مهم است.
وعده ی صبحانه، نقش بسیار موثری در سلامت جسمی و فکری دانش‌آموزان دارد.
به دنبال نخوردن غذا در طی خواب شب، اگر دانش‌آموز صبحانه نخورد، به دلیل پایین افتادن قند خون، توانایی و شرایط لازم را برای یادگیری مطالب در مدرسه نخواهد داشت.
دانش‌آموزانی که صبحانه نمی‌خورند، کم‌دقت، خسته و بی‌حوصله‌اند و نمی‌توانند کمبود انرژی، ویتامین‌ها و املاح معدنی را با خوردن وعده‌های غذایی دیگر جبران کنند. بنابراین مادران باید هر روز صبح، صبحانه کودک خود را قبل از اینکه به مدرسه برود، آماده کنند.
تهیه میان‌وعده‌های مناسب و مغذی نیز بسیار اهمیت دارد، زیرا ساعات نزدیک ظهر، کودک ممکن است گرسنه شود و این گرسنگی، نشستن سر کلاس را برای او غیر قابل تحمل می‌کند.
تمام این موارد، ضرورت توجه به تغذیه صحیح دانش آموزان در مدارس را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
بوفه مدرسه مهم است
بهداشت بوفه مدارس، سلامت فروشندگان بوفه و مواد غذایی موجود در آن موضوعی است که در سلامت دانش‌آموزان که در واقع مشتریان بوفه‌ها هستند، تاثیر زیادی دارد و توجه به آن، در واقع توجه به سلامت نسل جوان و آینده ی کشور است.
خصوصیات بوفه استاندارد چیست؟
خوراکی‌هایی که در آن عرضه می‌شوند، باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند؟
اینها سئوالاتی است که شاید هیچ‌یک از والدین به فکر آن نباشند.
بوفه قسمتی از تشکیلات یک مدرسه است، پس نظارت مدیر مدرسه روی این بخش ضروری است. همچنین وزارت بهداشت با فرستادن ماموران بهداشت به مدارس می‌تواند از بسیاری از بیماری‌هایی که ممکن است از طریق مواد غذایی ناسالم به دانش‌آموزان سرایت کند، جلوگیری به عمل آورد.
غذاهای مضر
خوراکی های مضر
افراط در مصرف شکلات و شیرینی به دلیل اینکه موجب بی‌اشتهایی و سیری کاذب در کودکان می‌شود و آنها را از مصرف غذاهای اصلی بازمی‌دارد، موجب اختلال رشد در آنها خواهد شد.
بهتر است در منزل،شکلات و شیرینی نگه ندارید تا به این ترتیب، دسترسی دائمی کودکان به این نوع مواد کاهش یابد. از دادن شکلات و شیرینی به عنوان جایزه یا تغذیه به کودکان خودداری کنید.
مصرف بی‌رویه تنقلات کم‌ارزش، یکی دیگر از مشکلات دانش‌آموزان است. متاسفانه برخی تنقلات تجارتی مانند انواع پفک و چیپس به‌طور بی‌رویه از سوی کودکان و دانش‌آموزان مصرف می‌شوند.
نتایج بررسی کشوری سال ۱۳۷۷ از سوی دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت نشان داده است، حدود ۵۰ درصد کودکان ۶ تا ۱۲ ماهه و حدود ۹۰ درصد کودکان ۱ تا ۲ ساله هر روز پفک مصرف می‌کنند.
مصرف پفک به خصوص قبل از وعده‌های غذایی به دلیل ایجاد سیری کاذب، کودکان را از خوردن غذاهای اصلی که باید مواد مغذی مورد نیاز رشد کودک تامین کنند، باز می‌دارد. از سوی دیگر نمک، ذائقه کودک را به خوردن غذاهای شور عادت می‌دهد.
متخصصان تغذیه همواره به والدین توصیه می‌کنند که کودکان را به مصرف تنقلات سنتی مثل نخودچی و کشمش، گردو، بادام، پسته، گندم برشته، برنجک، عدس برشته شده، توت خشک، انجیر خشک و برگه‌ها تشویق کنند و سر سفره به جای نوشابه، برای افراد خانواده از دوغ استفاده کنند.
مواد غذایی لازم
میزان انرژی مورد نیاز کودکان مدرسه‌ای به دلیل تفاوت در اندازه بدن، میزان تحرک و سرعت رشد، متفاوت است و اگر انرژی مورد نیاز کودکان از طریق کربوهیدرات و چربی تامین نشود، پروتئینی که باید صرف رشد و ترمیم بافت‌های بدن شود، برای تامین انرژی به مصرف می‌رسد.
شایع‌ترین کمبودهای ویتامینی در این دوران، کمبود ویتامین A و D و شایع‌ترین کمبودهای املاح، کمبود ید، آهن و کلسیم است.
هویج، منبع ارزانی از ویتامین A است و والدین می‌توانند از آن در برنامه غذایی روزانه کودکشان استفاده کنند.
منابع آهن
بهترین نوع آهن قابل جذب در غذاهای حیوانی مثل گوشت، مرغ و جگر است.
دریافت مقادیر کافی کلسیم از طریق برنامه غذایی روزانه در سنین مدرسه و بلوغ برای حفظ تراکم طبیعی استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان در بزرگسالی حائز اهمیت است.
بستنی و شیر پاستوریزه، منبع خوبی از کلسیم هستند و مصرف آنها در میان‌وعده کودکان در تامین بخشی از کلسیم مورد نیاز کودکان موثر است.
نان و پنیر، میان‌وعده مناسب دیگری برای تامین کلسیم است که همراه سبزی، گوجه‌فرنگی، خیار یا گردو، یک میان‌وعده سالم و مغذی برای دانش‌آموزان به شمار می‌رود.
اول خانواده
با تغذیه دانش‌آموزان چه باید کرد؟
آیا دانش‌آموزان باید تنها از طریق مدرسه، تغذیه و خوراکی های خود را تهیه کنند یا حتما باید خوراکی‌های خاصی از خانه با خود به مدرس ببرند؟
آیا بوفه‌ی مدرسه، مناسب‌ترین تغذیه را در اختیار بچه‌ها قرار می‌دهد؟
آیا تمام خوراکی‌های خانگی، خوب و مغذی هستند؟
با دوره‌گردهای خیابانی چه باید کرد؟
تغذیه دانش‌آموز از هر جا که تهیه شود، نوع و کیفیت آن مهم است. این کیفیت تنها مربوط به مدرسه نیست. تغذیه چه در خانه، چه در مدرسه و چه در راه مدرسه باید مورد توجه قرار گیرد و این مساله تنها از طریق آموزش صحیح به خانواده‌ها امکان‌پذیر است.
توجه به تغذیه فرزندان از مهمترین وظایف والدین است، زیرا فرهنگ و عادات غذایی در خانه شکل می‌گیرد و در مدرسه تثبیت می‌شود.
نمی‌توان کودکان را از خرید مواد خوراکی در راه مدرسه منع کرد، ولی می‌توان آنها را متقاعد کرد تا از مصرف مواد مضر برای بدنشان خودداری کنند که این امر می‌تواند با عرضه ی غذاهای مناسب بر سر سفره در خانه آغاز شود و در مدرسه ادامه یابد.
