اسلام و تشیع، طبیبی بی مثل و مانند

معالجه از نظر ائمه
طب الائمه (علیهم السلام ) – به نقل از یونس بن یعقوب -: از امام صادق (ع) در این باره پرسیدم که کسى دارویى مى نوشد. شاید این دارو او را بکشد و شاید هم از آن به سلامت مانَد، ولى بیشتر سالم مى ماند. (حکم چیست )؟
امام (ع) فرمود: ((خداوند، درد را فرو فرستاده و شفا را هم فرو فرستاده است . خداوند، هیچ دردى را نیافریده ، مگر این که برایش درمانى نیز قرار داده است . آن را بنوش و نام خداى تعالى را بر زبان آور)).

جایز بودن معالجه توسّط جنس مخالف در هنگام ضرورت
دعائم الاسلام : از امام صادق (ع) روایت شده که از او در این باره پرسیدند که : اگر زنى به بیمارى جسمى مبتلا شود، آیا درست است که مردى او را درمان کند؟ فرمود: ((اگر چاره اى جز این نباشد، اشکالى ندارد)).

درمان با داروى حرام
امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا از مداوا کردن با داروى ناپاک ، نهى فرمود.
امام صادق علیه السلام : در هیچ حرامى شفایى نیست .
امام صادق علیه السلام : خداوند، در هیچ چیز از آنچه حرام کرده ، نه شفایى قرار داده است و نه دوایى .
امام صادق علیه السلام : در پاسخ به کسى که درباره ى دارویى آمیخته شده به شراب پرسیده بود -: نه به خداوند سوگند، دوست ندارم بدان بنگرم ؛ چه رسد که با آن درمان کنم . آن به منزله ى پیه خوک یا گوشت خوک است . البته مردمى با آن ، دارو و درمان مى کنند.
تفسیر العیاشى :
از سیف بن عمیره ، از پیرى از شیعیان ، از امام صادق (ع) روایت شده که راوى گفته است نزد امام صادق (ع) بودیم که پیرمردى پرسید: دردى دارم و براى درمان آن شراب خرما مى نوشم . پیر، آن گاه این شراب را براى ایشان ، توصیف کرد.
امام به او فرمود: ((چه چیز تو را از ( نوشیدن ) آبى که خداوند از آن هر چیز زنده اى را آفریده است ، باز مى دارد؟)).
گفت : با مزاجم سازگار نمى افتد.
امام (ع): پرسید: ((چه چیز تو را از (خوردن ) عسل باز مى دارد، در حالى که خداوند فرموده است : ((در آن براى مردم ، شفایى هست ؟)).
گفت : آن را نمى یابم .
فرمود: ((پس چه چیز تو را از شیرى که گوشتت از آن روییده و استخوانت از آن استوارى یافته است ، باز مى دارد؟)).
گفت : با مزاجم سازگار نمى افتد.
امام صادق (ع) در این هنگام به وى فرمود: ((آیا مى خواهى که تو را به شراب نوشیدن امر کنم ؟ ! نه . به خداوند سوگند، تو را به این کار امر نمى کنم )).

الکافى – به نقل از مفضّل بن عمرو -: به امام صادق (ع) گفتم : فدایت شوم ! مرا آگاه ساز که چرا خداوند، شراب ، مردار، خون و گوشت خوک را حرام ساخته است ؟
فرمود: ((خداوند – سبحانه و تعالى – نه از سرِ علاقه اش به آنچه بر مردم حرام کرده ، و نه از سرِ بى رغبتى به آنچه بر آنان حلال ساخته ، این چیزها را بر بندگان خویش حرام گردانده و جز آنها را حلال دانسته است ؛ بلکه او آفریدگان را آفرید و به آنچه تن آنان ، بدان برپاست و به کارشان مى آید، آگاهى داشت و همین چیزها را از سرِ لطف و براى مصلحت بندگان خویش ، بر آنان حلال و مباح کرد و (از سویى ) از آنچه هم به ایشان زیان مى رساند، آگاه بوده و آنان را از آن کار نهى فرمود و آنها را بر ایشان حرام گرداند. سپس همین محرمات را براى هر فرد، ناچار و به هنگامى که تن وى جز به آنها برپا نمى شود، مباح و حلال قرار داد و البته او را بدین نیز امر فرمود که از آن ، به قدر نیاز بردارد، نه بیش از آن ))

پرهیز از مراجعه به پزشک و مصرف بى رویه ى دارو
امام صادق علیه السلام : سه چیز، ناخوشایندى در پى مى آورد: … و نوشیدن دارو بدون بیمارى ، هر چند شخص از آن دارو، جان به در بَرَد.
امام صادق علیه السلام : هر کس تندرستى اش بر بیمارى اش چیرگى داشته باشد و دارو بنوشد، به زیان خویش اقدام کرده است .
امام صادق علیه السلام : هر کس تندرستى اش بر بیمارى اش غلبه داشته باشد و خود را به چیزى درمانى کند و پس از آن بمیرد، من در پیشگاه خداوند، از او بیزارى مى جویم .

عوامل شادابى و نشاط
امام صادق علیه السلام : هر کس کفش زرد بپوشد، تا هنگامى که آن را کهنه کند، در شادمانى است .
امام صادق علیه السلام : سه چیز چاق مى کند و سه چیز دیگر، لاغر مى کند: آنچه چاق مى کند، عبارت است از: پیوسته حمام کردن ، استنشاق بوى خوش ، پوشیدن جامه ى نرم … .

الکافى – به نقل از احمد بن محمد بن خالد، از یکى از یارانش -: امام صادق (ع) فرمود: ((سه چیز است که خوردنى است که خوردنى نیست ولى چاق مى کند؛ سه چیز است که خوردنى است ولى لاغر مى کند؛ دو چیز است که براى هر چیزى سودمند است و براى هر چیز، ضرر ندارد، و دو چیز است که از هر جهت ، زیان دارد و براى هیچ چیز فایده ندارد. امّا آن سه چیز که خوراکى نیست و چاق مى کند عبارت اند از: پوشیدن زیرپوش کتان ، بوى خوش ، و نوره کشیدن . آن سه چیز که خوردنى است و لاغر مى کند، عبارت اند از گوشت خشک شده ، پنیر و خرماى تازه به بار نشسته (و در حدیثى دیگر آمده است : گوشت راسته ى شتر و لِرد روغن ).
آن دو چیزى هم که براى هر چیزى سودمند است و براى هیچ چیز ضرر ندارد، عبارت اند از: آب نیمْگرم و انار. و آن دو چیزى هم که براى هر چیز زیان دارند و براى هیچ چیز مفید نیستند، عبارت اند از: گوشت خشک شده و پنیر.

(راوى مى گوید:) گفتم فدایت شوم ! آن جا گفتى لاغر مى کنند و این جا مى گویى زیان مى رسانند؟!
فرمود: ((آیا نمى دانى که لاغرى ، خود از (مصداق هاى ) زیان دیدگى است ؟!))
امام صادق علیه السلام : تعویذ ( نشاط و شادى )، در ده چیز است : قدم زدن ، سوارى ، در آب غوطه خوردن ، به سبزه نگریستن ، خوردن و آشامیدن ، به زن خوش سیما نگاه کردن ، آمیزش جنسى ، مسواک زدن ، سر را با خَطمى در حمّام و جز آن شستن ، و با مردم هم سخن شدن .

عوامل طول عمر
موجبات پیرى زودرس
امام صادق علیه السلام : دست هایتان را پیش و پس از غذا خوردن بشویید، که فقر را مى بَرَد و بر عمر مى افزاید.
امام صادق علیه السلام : چهار چیز (انسان را) پیش از فرا رسیدن هنگام پیرى پیر مى کند: خوردن گوشت خشک شده ، نشستن بر جاى مرطوب ، بالا رفتن بر پلکان و آمیزش با پیرزنان .

عوامل فرسودگى بدن
امام صادق علیه السلام : سه چیز، بدن را فرسوده مى کند و شاید هم (فرد را) بکُشد: حمام رفتن با شکم پُر، آمیزش کردن با شکم پُر، و همبسترى با پیرزنان .

امام صادق علیه السلام : دو چیزِ مناسب اند که به هیچ درون نادرستى در نیایند، مگر این که آن را به درستى آورند، و دو چیز نامناسب اند که به هیچ درون سالمى درنیایند، مگر این که آن را نادرست (و ناسالم ) کنند. آن دو چیز مناسب ، عبارت اند از: انار و آب نیم گرم ؛ و آن دو چیز نامناسب نیز عبارت اند از: پنیر و گوشت خشک شده .

خاصیت هاى بوى خوش
امام صادق علیه السلام : بوى خوش ، عقل را استوار مى کند و بر توان جنسى مى افزاید.
امام صادق علیه السلام : هر کس در آغاز روز بوى خوش استعمال کند، تا شب ، عقلش او را همراهى مى کند.
امام صادق علیه السلام : هر کس در حالى که روزه است ، در آغاز روز، خوش بوکننده اى به کار ببرد، عقل خویش را از کف ندهد.

نقش کفش در سلامت
امام صادق علیه السلام : عادت به پوشیدن کفش ، از مرگ هاى بد، جلوگیرى مى کند.
امام صادق (ع)- هنگامى که به یکى از اصحاب خود نگریست که کفش سیاه داشت -: تو را کفش مِشکى به چه کار؟! آیا نمى دانى که این کفش به چشم زیان مى رساند، آلتِ مردانگى را سست مى کند، از دیگر انواع ، گران تر است و هیچ کس آن را نمى پوشد، مگر این که با آن ، احساس نخوت مى کند؟!

حکمت بیمارى
تردیدى وجود ندارد که در نظام هستى ، هیچ پدیده اى بى حکمت نیست ، هر چند این حکمت بر ما پوشیده مانده باشد. امام صادق (ع) درباره حکمت بیمارى فرموده است :
بیمارى بر چند گونه است : بیمارى آزمون ، بیمارى کیفر و بیمارى اى که علت مرگ قرار داده شده است .
امام صادق (ع) در این سخن ، سه حکمت براى بیمارى ذکر کرده و این هر سه بر دانش طب ، ناشناخته است .

تربیت
حکایت جالبى از امام صادق (ع) نقل شده است که امیر مؤ منان به بیمارى اى گرفتار شد. جمعى ایشان را عیادت کردند و از حال وى پرسیدند و گفتند: اى امیر مؤ منان ، به چه حالتى شب را به روز آوردى ؟
امام (ع) بر خلاف عادت متعارف فرمود:
اءصبَحتُ بِشَرّ: با بدى شب را به صبح آورده ام .
آنان از این سخن ، شگفت زده شدند و گفتند: سبحان الله ! آیا این ، سخن چون تویى است ؟
امام در پاسخ آنان فرمود: خداوند متعال مى فرماید: ((و نَبلُوکُم بِالشَّرّ وَالخَیرِ و اِلَینَا تُرجَعونَ)) فالخَیرُ: الصِّحَّه وَالغِنى ، وَالشَّر: المَرَضُ وَالفَقرُ، ابتِلاء و اختِبارا یعنى در این سخن خداوند، خیر، همان تندرستى و بى نیازى و شر همان بیمارى و فقر است که آزمون و امتحان هستند.

تعریف بیمارى
از بزرگترین گرفتارى ها
امام صادق علیه السلام : چهار چیز است که اندکش هم بسیار است : آتش ، دشمنى ، تهى دستى و بیمارى .

شمارى از حکمت هاى نهفته در بیمارى ها
امام صادق (ع)- در پاسخ به مردى زندیق که پرسیده بود: کودک خردسالى که نه گناهى کرده و نه جرمى از او سر زده : به چه سبب ، مستحق دردها و بیمارى هایى شده است که به وى مى رسد -: بیمارى بر چند گونه است : بیمارى آزمون ، بیمارى کیفر و بیمارى اى که علت مرگ قرار داده شده است . امّا تو مدعى هستى که آن از خوراک نامناسب ، نوشیدنى آلوده و بیمارى اى است که در مادر وى وجود داشته است و گمان مى کنى که هر کس ، بدن خویش را درست تدبیر کند و در احوال خود، نیک بنگرد و در آنچه مى خورد، سودمند و زیان آور را از همدیگر بازشناسد، بیمار نمى شود. تو در این دعوى به (عقیده ) کسانى مى گرایى که مى پندارند بیمارى و مرگ ، جز از خوردنى ها و نوشیدنى ها نیست . ارسطو، استاد طبیبان بود. افلاطون ، سرآمد حکیمان بود و جالینوس ، پیر و پرتجربه بود؛ امّا نتوانست مرگ را آن گاه که در آستانه ى وى فرود آمد، از خویش برانَد. همه مُردند، در حالى که در حفظ خویش و در اندیشیدن به آنچه با بدن سازگار است از هیچ کوششى فروگذار نکردند. چه بسیار بیمارى که درمان کننده ى او را بیمارى افزوده است و چه بسیار طبیب داناى آشنا به دارو و درمان ، که خود مرده و (در برابر) فردى ناآگاه به طب مدتى درازتر پس از او زنده مانده است و نه آن را پس از سرآمدن مدّت (زندگى ) و فرارسیدن اجلش ، آگاهى به طب ، سودى نبخشیده ، و نه این را پیش از سرآمدن مدت (زندگى ) و به گاه دورتر بودن اجل ، ناآگاهى از طب ، زیانى رسانده است .

منافع بیمارى
تاءدیب
امام صادق علیه السلام : اگر بنا بود هیچ درد و رنجى به انسان نرسد، به کدامین وسیله از زشتى ها دامن در مى کشید و در برابر خداوند، فروتنى مى کرد و با مردم ، مهربانى مى ورزید؟ آیا نمى بینى انسان ، آن هنگام که دردى دامنگیرش مى شود، فروتن مى شود، و سرِ تسلیم فرود مى آورد و بر درگاه پروردگار خویش ، عافیت مى جوید و دست به صدقه مى گشاید؟
امام صادق (ع)- در دعاى خویش آن هنگام که بیمار شده بود -: خداوندا! این را نه (نشان ) غضب ، بلکه (مایه ى ) ادب قرار ده .

پاداش
امام باقر (ع) یا امام صادق علیه السلام : بیدارى یک شب به علت بیمارى یا درد برتر و پُر پاداش تر از عبادت یک سال است .

پاداش دوران تندرستى
امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا، سرِ خود را به سوى آسمان بلند کرد و لبخند زد و پرسیدند: اى پیامبر خدا! دیدیم سرِ خویش را به سوى آسمان بلند کردى و لبخند زدى .
فرمود: ((آرى ! از دو فرشته در شگفت شدم که از آسمان به زمین آمدند و بنده ى مؤ من درستکارى را در جاى نماز خویش که همواره در آن نماز مى گزارد، جستند تا براى وى ، عمل آن شب و روزش را بنویسند؛ امّا وى را در مصلاى خویش نیافتند. پس به آسمان بازگشتند و گفتند: پروردگارا! فلان بنده ى مؤ منت را در مکان نمازش جستیم تا براى وى عملش را در آن روز و شب بنویسیم ، ولى آن جا به او دست نیافتیم و او را در بندِ (بیمارى ) تو دیدیم . پس خداوند (عزوجل ) (به آنان ) فرمود: تا زمانى که بنده ام در بندِ من است ؛ براى او در هر شب و روز همانند آنچه در دوران تندرستى اش ‍ انجام مى داده است ، بنویسید؛ چه بر من است هنگامى که او را از آنچه در دوران تندرستى انجام مى داده ، بازداشته ام ، براى وى پاداش همان را بنویسم )).

امام صادق علیه السلام : چون در هر شامگاه ، دو فرشته ى بنده ى بیمار به آسمان مى روند، پروردگار – تبارک و تعالى – مى پرسد: ((براى بنده ام در بیمارى اش چه نوشته اید؟)).

مى گویند: نالیدن .
پس خداوند مى فرماید: ((با بنده ى خویش ، انصاف روا نداشته ام اگر او را در بازداشتى از بازداشت هاى خود بدارم آن گاه ، مانع نالیدن او شوم )).
پس (به فرشتگان ) مى فرماید: ((براى بنده ام ، همانند آن کارهاى نیکى را که در دوران تندرستى اش مى نوشتید و هیچ گناهى بر او ننویسید تا هنگامى که وى را از بازداشت خویش ، آزاد کنم ؛ چرا که او اکنون ، در زندانى از زندان هاى من است )).

وظایف بیماران : پنهان داشتن بیمارى
الکافى – به نقل از ابن ابى عمیر، از یکى از یاران امام صادق (ع) -: امام صادق (ع) فرمود: ((هر کس سه روز بیمار باشد و آن را پنهان کند و هیچ کس را از آن آگاه نسازد، خداوند براى او گوشتى بهتر از آن گوشت (که در بیمارى از دست رفته است )، خونى بهتر از خونش ، پوستى بهتر از پوست وى و مویى بهتر از موى وى ، جایگزین مى کند)).
پرسیدم : فدایت شوم ! چگونه جایگزین مى سازد؟
فرمود: ((براى او گوشت ، خون ، پوست و مویى را جایگزین مى کند که با آنها گناه نکرده است )).

شکیبایى
امام صادق (ع)- هنگامى که از ایشان درباره ى تعریف شِکوه از سوى بیمار پرسیده شد -: گاه شخص مى گوید: ((امروز تب دارم )) و ((دیشب ، بیدار ماندم )) این سخن او راست است و شِکوه نیست . شِکوه تنها آن است که بگوید: ((به چیزى مبتلا شدم که هیچ کس ، بدان گرفتار نیامده است ))؛ و بگوید: چیزى دامنگیرم شده که دامنگیر هیچ کس نشده است ))؛ امّا شِکوه آن نیست که بگوید: ((دیشب بیدار بودم )) و ((امروز تب دارم ))، یا سخنى دیگر از این قبیل .

سپاسگزارى
الکافى – به نقل از عرزمى ، از پدرش ، از امام صادق (ع)-: ((هرکسى شبى بیمار باشد و این بیمارى را به جان بپذیرد و سپاس آن را به درگاه خداوند بگزارد، آن شب برایش همانند عبادت شصت سال است )).

از امام (ع) پرسیدم : پذیرفتن بیمارى چیست ؟
فرمود: ((بر آن شکیبایى کند، دیگران را از آنچه در این شب بر او گذشته است خبر ندهد، و چون شب را به صبح آورد، خداوند را بر آنچه بوده است سپاس گوید)).

صدقه دادن
امام صادق علیه السلام : مستحب است بیمار به دست خود، صدقه اى به سائل بدهد و از او بخواهد براى وى دعا کند.

دعا کردن
امام صادق (ع)- دعاى ایشان به هنگام بیمارى -: خداوندا! تو خود کسانى را سرزنش کردى و فرمودى : ((بگو کسانى را که به جاى خداوند به خدایى مى پنداشته اید، فرا خوانید تا ببینید که نه نمى توانند سختى اى از شما بگشایند، و نه شما را به حالتى دیگر در آورند.)) پس اى آن که هیچ کس جز او نتواند سختى اى از من بگشاید و مرا به حالتى دیگر ببرد! بر محمد و خاندانش درود فرست ، و سختى را از من بگشاى و آن را به سوى کسانى ببر که در کنار تو – که خدایى جز تو نیست – خدایى دیگر را مى خوانند.

پادش پرستارى
امام صادق (ع)- در تفسیر واژه ((احسان )) در این سخن خداوند در سوره ى یوسف که فرمود: (( ما را از تاءویل آن آگاه کن که تو را از نیکو کاران مى بینم )) -: یوسف ، از بیماران ، پرستارى مى کرد.

آداب پرستارى
امام صادق علیه السلام : طایفه اى از دزدان را که دلیل بر ضدّشان اقامه شده بود و اقرار کرده بودند، نزد امیر مؤ منان آوردند. پس دستان آنان را برید و سپس ‍ فرمود: ((اى قنبر! آنان را نزد خود ببر، زخم هایشان را درمان ساز و به نیکى از آنان پرستارى کن )).

تشویق به عیادت
امام صادق علیه السلام : بر شما باد پاک دامنى و تلاش در انجام دادن وظایف دینى ! در تشییع جنازه ، حاضر شوید و به عیادت بیماران بروید.

پاداش عیادت
امام صادق علیه السلام : هر مؤمنى که مؤمنى دیگر را در هنگام بیمارى اش براى خداوند (عزوجل ) عیادت کند، خداوند، فرشته اى از فرشتگان عیادت کننده را با او مى گمارد که در قبرش از وى عیادت نماید و تا روز قیامت براى وى آمرزش بطلبد.

امام صادق علیه السلام : هر مؤمنى که مؤمن بیمار دیگرى را در زمان بیمارى اش ‍ به هنگام صبح عیادت کند، هفتاد هزار فرشته ، او را همراهى کنند و چون (در نزد) بنشیند، رحمت ، او را در میان مى گیرد و فرشتگان براى او از خداوند (عزوجل ) آمرزش طلبند تا زمانى که شامگاه فرا رسد؛ و اگر هم او را شامگاهان عیادت کند، او را پاداشى همانند باشد تا زمانى که شب را به صبح برساند.

امام صادق علیه السلام : هر کس بیمارى از مسلمانان را عیادت کند، خداوند براى همیشه ، هفتاد هزار فرشته را با او مى گمارد که به خانه ى او در مى آیند و در آن تا روز قیامت ، تسبیح و تقدیس خداوند و ((لا اله الا الله )) و ((اللّه اکبر)) مى گویند و نیمى از نماز آنان براى عیادت کننده بیمار است .

الکافى – به نقل از عبداللّه بن سنان ، از امام صادق (ع) -: ((بایسته بیمار شما، برادران خویش را از بیمارى خود، آگاه سازد تا آنان ، به عیادت وى بروند و هم او به سبب کار آنان ، پاداشى یابد و هم آنان در برابر آنچه براى او کرده اند، پاداش بگیرند)).
در این هنگام گفته شد: آرى (مى فهمیم که ) آنان با رفتن به عیادت بیمار، پاداش مى گیرند؛ امّا او چگونه به سبب کار آنان پاداش مى یابد؟
فرمود: ((به این سبب که واسطه ى کسب حَسَنات از سوى آنان شده است ، به سبب آنان پاداش مى یابد و بدین واسطه ، براى او ده حسنه نوشته مى شود، ده مرتبه مقامش بالاتر برده مى شود و بدین وسیله ، ده گناه از او محو مى گردد)).

آداب عیادت
هدیه دادن به بیمار
الکافى – به نقل از یکى از وابستگان امام صادق (ع) -: یکى از وابستگان امام صادق (ع) بیمار شد و ما که شمارى از وابستگان او بودیم ، روانه ى عیادت آن بیمار شدیم . در میانه ى راه ، امام صادق (ع) با ما رویارو شد و پرسید: ((آهنگ کجا دارید؟)).
گفتیم : آهنگ فلان کس داریم تا از او عیادت کنیم .
فرمود: ((بِایستید)).
ما ایستادیم . پس فرمود: ((آیا سیب ، بِه ، یا قطعه اى عود به همراه دارید؟)).
گفتیم : هیچ یک از این چیزها را همراه نداریم .
فرمود: آیا نمى دانید که بیمار از آنچه نزد وى مى برند، احساس آرامش ‍ مى کند؟)).
امام صادق علیه السلام : هر کس بیمارى را براى خدا عیادت کند، آن بیمار براى عیادت کننده ، از خدا چیزى نخواهد مگر آن که خداوند دعایش را استجابت کند.

امام صادق علیه السلام : در عیادت ، آن کس از شما بیشترین پاداش را مى برد که کمتر از همه بنشیند.

امام صادق علیه السلام : در کمتر از سه روز، عیادتى نیست و آنگاه که عیادت لازم شود، یک روز در میان باشد. اگر هم بیمارى به درازا انجامد، بیمار به کسانش واگذارده مى شود.

اشاره به حکمت نهفته در دستگاه قلب
امام صادق (ع)- خطاب به طبیب هندى -: قلب ، به شکل دانه ى صنوبر است ؛ زیرا وارونه است و یک سرِ قلب باریک قرار داده شده است تا لا به لاى ریه برود و با سردى آن ، خودش را خُنک کند، مبادا مغز از گرماى آن بسوزد.
امام صادق (ع)- خطاب به مفضّل بن عمر -: اى مفضّل ! اکنون ، قلب را برایت وصف مى کنم : بدان که در آن سوراخ هایى است ، سوداده شده به سمت سوراخ ‌هایى که در ریه است ، و همین هاست که قلب را خُنک مى کند، به گونه اى که اگر این سوراخ ‌ها با همدیگر تفاوت مى یافتند و رو به روى هم نبودند، خُنکا به قلب نمى رسید و انسان مى مُرد. اکنون آیا صاحبِ اندیشه و تاءمل ، روا مى داند که بگوید چنین پدیده اى ، به اهمال پدید آمده است ، و در درون خویش ، گواهى نیابد که او را از این پندار، باز بدارند؟

امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا، در هر روز، سیصد و شصت بار، به شمار رگ هاى بدن ، خداوند را سپاس مى گفت و مى فرمود: ((پروردگار جهانیان را به فراوانى و در هر حال ، سپاس !))

امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا فرموده است : ((در بدن آدمیزاد، سیصد و شصت رگ است : صد و هشتاد تاى آن متحرّک ، و صد و هشتاد تاى دیگر، ساکن اند. اگر رگ هاى متحرک ، ساکن بودند، انسان نمى خفت ، و اگر آن رگ هاى ساکن ، متحرک بودند نیز انسان نمى خفت )). پیامبر خدا، هر روز صبح ، سیصد و شصت بار مى گفت : ((خداوندِ جهانیان را به فراوانى و در هر حال ، سپاس !)) و شامگاهان نیز چنین مى گفت .

براى سلامت قلب و تقویت آن
سیب : امام صادق علیه السلام : اگر مردم مى دانستند در سیب چیست ، بیمارانشان را جز به آن درمان نمى کردند. بدانید که سیب ، بویژه ، سودمندترین چیز براى قلب و مایه ى شست و شوى آن است .

سرکه : امام صادق علیه السلام : سرکه ، قلب را روشن مى کند. (به ویژه سرکه ى سیب طبیعى که کاهنده چربى ها و کلسترول اضافى و تعدیل و تعادل اندام است )

انار : امام صادق علیه السلام : هر کس ناشتا انار بخورد، (آن انار)، قلبش را چهل روز روشن مى کند.
گلابى : امام صادق علیه السلام : گلابى بخورید، که به اذن خداوند متعال ، دل را جلا مى دهد و دردهاى درون را تسکین مى بخشد.
تلبینه : امام صادق علیه السلام : تلبینه ، دل اندوهگین را جلا مى بخشد، چنان که انگشتان ، عرق را از پیشانى مى زدایند. (تلبینه نوعى آش است که از سبوس ‍ و شیره عسل ، تهیه مى شود).

براى سلامتى رگ ها
بادنجان
امام صادق علیه السلام : در هنگام خرماچینى ، فراوان بادنجان ( بادمجان ) بخورید؛ چرا که شفاى هر درد است ، بر روشنىِ چهره مى افزاید، رگ ها را نرم مى کند و آب کمر (نیروى جنسى ) را افزون مى سازد.