ارتباط خوراکی ها با روحیه و رفتار آدم ها

تا به حال برایتان پیش آمده است که احساس کنید نوع غذایی که شب قبل خورده‌اید، بر خلق و خویتان در روزهای بعد اثر گذاشته است. بسیاری از افراد معتقدند، خوردن غذاهای گوشتی و پرچرب می‌تواند در به هم زدن آرامش، نقش به سزایی داشته باشد، در حالی که مصرف زیاد میوه و سبزیجات، آرام کننده و تسکین بخش است. جالب‌تر اینکه، مطالعات نشان داده‌اند، برخی تغییرات رژیم غذایی، طی پنجاه سال گذشته در افزایش اختلالات روانی دخالت داشته‌اند.
وابستگی رفتار ما به رژیم
بعضی ازتاثیرات رفتاری ناشی از تغذیه، ممکن است نامحسوس و کم‌ باشد، مثل بداخلاقی کسی که گرسنه است و یا شدید مثل گریه و بی‌تابی کودکان زیر ۷ سال هنگام قلنج کردن. البته بیشترین تاثیر مشخص غذا بر رفتار،‌ در مشکلات رفتاری کودکان بیش فعال و افرادی که حساسیت‌های شیمیایی یا پوستی مثل اگزما یا کهیر دارند، دیده می‌شود. این واکنش‌ها در بعضی موارد بیشتر است و گاه به دلیل مصرف غذاهای حساسیت‌زا اتفاق می‌افتد. به علاوه، حساسیت‌های غذایی باعث خارش، مشکلات تنفسی و دردهای شکمی می‌شوند که بر رفتار فرد تاثیرگذار است. محققان به این نتیجه رسیده‌اند که بعضی سردردهای مزمن کودکان، بیش‌فعالی، زودرنجی و دردهای شکمی آنها، از رژیم غذایی ایجاد شده که برای خانواده‌هایشان کاملا غیرقابل درک است.
تحقیقات جدید نشان می‌دهند. بیش از ۶۰ درصد کودکان بر اثر مصرف بعضی مواد چنین واکنشی از خود نشان می‌دهند. این مواد شامل رنگ‌های غذایی شیمیایی نظیر تارتازین، افزودنی‌ها و نگهدارنده‌ها هستند و محققان توانسته‌اند تاثیرات آنها را بر بی‌خوابی و زودرنجی کودکان به اثبات برسانند.
اثرات کمی تغییر در رژیم
عصبانیت بدون دلیل، اضطراب، بی‌دقتی، مشکلات رفتاری، تغییر دست‌خط، گیجی، افسردگی، زودرنجی، نداشتن اعتماد به نفس و کم شدن حافظه مواردی هستند که می‌توانند بر اثر مصرف مواد طبیعی یا شیمیایی به وجود آیند. رابطه میان تغذیه و سلامت جسمانی برای همه کاملا مشخص است اما بسیاری از ما اطلاع‌ چندانی از تغییرات رفتاری به دلیل مصرف غذاهای مختلف نداریم. خانمی ۴۴ ساله که پس از فوت ناگهانی فرزند ۱۲ ساله‌اش سال‌ها از افسردگی و اضطراب شدید رنج می‌برد و داروهای شیمیایی هم هیچ کمکی به او نکرده بودند، با کمک متخصصان تغذیه و افزودن موادی مانند ویتامین‌ B و اسیدهای چرب به رژیم غذایی خود، به طور کاملا باور کردنی، دگرگون شد. او همچنین مصرف قهوه، نمک و شکر را قطع و در عوض میوه، سبزی و ماهی بیشتری مصرف کرد.
بسیاری از مردم، این واقعیت را که مواد غذایی بر رفتار آنها تاثیر دارد، باور ندارند، در حالی که مواد غذایی روی سلول‌های مغزی هم به اندازه هر سلول دیگر بدن تاثیر می‌گذارند. بسیاری از مواد به دلیل شباهت ساختاری‌ با مواد مترشحه در مغز باعث بی‌نظمی کل بدن می‌شوند. بسیاری از دانشمندان حذف یک ماده خاص و سپس وارد کردن آن را به رژیم غذایی باعث بروز بسیاری از بیماری‌ها مثل جنون، وهم و خیال، افسردگی، سردرد و سوء‌ظن می‌دانند اما با کمی دقت می‌توان متوجه این تغییرات شد، از احساس نشاط با خوردن یک فنجان چای در صبح گرفته تا زودرنجی و رخوتی که بر اثر گرسنگی بیش از حد یا پرخوری به وجود می‌آید.
ارمغان کشاورزی صنعتی
محققان دریافته‌اند، افزایش کشاورزی صنعتی باعث راه یافتن آفت‌کش‌ها به مواد غذایی شده و ترکیب چربی بدن حیوانات را به علت تغذیه جدید آنها تغییر داده است. به علاوه، رژیم غذایی موجب تغییر تعادل اسیدهای چرب مهم امگا سه و امگا شش شده است. در مقابل چربی‌های اشباع که مصرف آنها افزایش یافته و به مقدار زیاد در غذاهای آماده یافت می‌شوند، روند عملکرد مغز را کند می‌کنند. متخصصان تغذیه در این‌باره می‌گویند، در حال حاضر، مدارکی که سلامت روان و دریافت مواد غذایی را به هم مربوط می‌کند، اندک و تحقیق و نتیجه‌گیری قطعی در این‌باره دشوار است.
روشی که در حال حاضر برای تولید غذا به کار می‌رود، تعادل مواد مغذی مهم مورد مصرف را به هم زده است. تمایل افراد به مصرف غذاهای حاوی قند و چربی بالا و اجتناب از مصرف مواد غذایی تازه، منجر به افزایش شیوع افسردگی و مشکلات حافظه شده است. به گفته دکتر اندرو مک کلاچ مدیر انجمن سلامت روان انگلیس اثر رژیم غذایی بر سلامت جسمی ثابت شده اما در آغاز راه شناخت چگونگی تاثیرپذیری مغز از مواد مغذی موجود در غذاها هستیم. توجه به مشکلات سلامت روان با تغییرات رژیم غذایی گاهی اوقات در مقایسه با مصرف دارو یا مشاوره نتایج بهتری دارد.
غذاهای آرامش‌بخش
به طور کلی، حدود ۵ تا ۱۰ درصد کل مردم دنیا، حساسیت‌های غذایی دارند. محققان انگلیسی معتقدند سرتونین، دوپامین و نور اپی‌نفرین در مغز تولید و ترشح می‌شود. حتی تریپتوفان و اسیدهای آمینه که در غذاهای پروتئین‌دار موجود هستند، باعث تحریک سرتونین که عامل آرامش و استراحت است، می‌شوند و تیروزین و تئین، کافئین و… باعث تحریک دوپامین و نوراپی‌نفرین شده و به تشدید بی‌خوابی منجر می‌شوند. این مواد حساسیت‌زایی در مواد غذایی طبیعی یا مصنوعی وجود دارند، مثل سالیسیلات که در بسیاری غذاها موجود است و تاثیر آن ممکن است ساعت‌ها یا حتی روزها ظاهر نشود، اما در نهایت باعث مشکلات مغزی و افسردگی شود. این ماده به طور طبیعی در بسیاری از میوه‌ها، سبزی‌ها، دانه‌ها، قهوه و چای، آب میوه‌ها و به طور مصنوعی در داروهایی مثل آسپیرین وجود دارد. در بسیاری از میوه‌ها مثل سیب و گوجه‌فرنگی، بخش عمده سالیسیلات زیر پوست میوه وجود دارد. در نتیجه کسانی که به آن حساسیت دارند بهتر است پوست میوه‌های کاملا نرسیده را ضخیم‌تر بگیرند، چون مقدار طبیعی این ماده در میوه‌ها با رسیدن کاهش می‌یابد. احتمال حساسیت‌های غذایی معمولا ارثی و در خانم‌ها دو برابر آقایان است اما در صورت بروز، نشانه‌ها و عوارض آن در مردان شدیدتر است ۲۸( درصد در زنان، ۷۲ درصد در مردان.) قطع کردن بسیاری از مواد استرس‌زا مثل قند، کافئین و شکلات و در ازای آنها، مصرف مواد کمکی مثل آب، سبزی‌ها، میوه و ماهی در احساس آرامش تاثیر مثبت زیادی دارند. تحقیقات نشان داده‌اند، ۸۰ درصد افرادی که از این رژیم تبعیت کرده‌اند تغییرات رفتاری محسوسی داشته‌اند.
رفتارهای ضد‌اجتماعی
متخصصان دانشگاه آکسفورد معتقدند، موادغذایی حتی بر رفتارهای ضداجتماعی تاثیر دارند. آنها با بررسی ۲۳۱ زندانی و کنترل رژیم آنها و اضافه کردن ویتامین‌های مختلف و موامعدنی طی ۹ ماه، ۳۷ درصد رفتارهای ضدقانون آنها را کاهش دادند؛ اگرچه عوامل اقتصادی، اجتماعی هم در افزایش جرایم بسیار حائز اهمیت است اما تحقیقات نشان می‌دهد با تغییر شیوه تغذیه در انگلستان از سال ۱۹۵۰ تا به حال، میزان جرایم ۱۰ برابر افزایش یافته که دلیل آن، محتوای کیفی کمتر موادکنونی نسبت به ۵۰ سال گذشته است.
غذاهایی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر رفتار تاثیرگذارند شامل چربی که باعث رخوت و سستی می‌شود، شکر که موجب افزایش فعالیت موقت شده، کافئین که به‌عنوان محرک عمل می‌کند، شیر که باعث انواع مختلف حساسیت‌ها برای افرادی که تحمل لاکتوز را ندارند، می‌شود، است.
منابع اصلی سالیسیلات برشمرده شد، اما جالب است بدانید آمین در تولید مخمرها یا شکستن پروتئین‌ها به وجود می‌آید و در پنیر به خصوص پنیر مانده، شکلات، گوشت‌های ترد یا مانده، آبجو، مخمرهای مختلف و محصولات ترش شده‌ای مثل سس سویا، سرکه و بسیاری میوه‌ها مثل موز، آواکادو و گوجه فرنگی وجود دارند. بنزوآت هم به طور طبیعی در بعضی میوه‌ها، سبزی‌ها، تردکننده‌ها، دانه‌ها، قهوه یا چای وجود دارند. گلوتامیت هم به طور طبیعی در بسیاری از غذاها مثل سوپ، سس، میان وعده‌ها و به خصوص غذاهای آسیایی، در گوجه‌فرنگی، پنیر، قارچ، مخمرها و عصاره گوشت یافت می‌شود. در حال حاضر، متخصصان تغذیه با تحقیقات و بررسی‌های مختلف به این نتیجه رسیده‌اند که سلامت را باید در آشپزخانه جست‌وجو کرد، نه در قفسه داروخانه.‌