ابتلا به بیماری با غذاهای رنگی

در بحث صنایع غذایی، تنوع جزو مهم ترین مباحث است. بهترین غذاهای دنیا هم اگر هر روز با یک رنگ و شکل تکراری طبخ شوند، از چشم می افتند. برای همین، بشر برای ایجاد تنوع در ظاهر غذا رفت سراغ رنگ ها.

این روزها رنگ های متعدد غذایی برای ایجاد حق انتخاب بیشتر، زیبایی، تنوع و بازارپسندی در اکثر فروشگاه ها عرضه می شود…» اینها بخشی از گفته های دکتر آراسب دباغ مقدم، نایب رییس کمیته تخصصی بهداشت موادغذایی سازمان نظام دامپزشکی درباره رنگ غذاست. اگر می خواهید درباره رنگ های مجاز و غیرمجاز غذایی بیشتر بدانید، با ما همراه شوید… در یک تقسیم بندی کلی، رنگ ها به دو دسته تقسیم می شوند: مجاز و غیرمجاز. رنگ های غیرمجاز برای رنگ کردن قالی و لباس به کار می روند و متاسفانه به علت ارزان بودن، کم کم راه شان را در بین خوراکی ها باز کرده اند. ناگفته نماند که تولید و عرضه این گونه رنگ ها در حیطه صنایع غذایی کار عده ای سودجو است و شما نمی توانید اثری از آنها در بین خوراکی های استاندارد و دارای پروانه ساخت پیدا کنید. اما رنگ های مجاز، به گفته دکتر دباغ مقدم، به سه گروه تقسیم می شوند: «گروه اول، رنگ های طبیعی هستند که منشا آنها گیاهان و مواد طبیعی مختلف است. گروه دوم، گروه مشابه طبیعی که فرمول شان شبیه رنگ های طبیعی است اما منشا شیمیایی دارند و گروه سوم، رنگ های شیمیایی که از پایه به صورت شیمیایی تهیه می شوند.» ● بیماری های رنگی دکتر دباغ مقدم اعتقاد دارد که استفاده مناسب و در حد مجاز از رنگ های مورد تایید نمی تواند اثر نامطلوبی روی سلامت افراد بگذارد اما استفاده بیش از اندازه آنها می تواند عطر و طعم غذا را تحت تاثیر قرار دهد و سلامت مصرف کننده را به خطر بیندازد. او درباره مصرف رنگ های غیرمجاز خوراکی می گوید: «بسته به نوع رنگ ، احتمال بروز سرطان، بیماری های کبدی و کلیوی در مصرف کنندگان وجود دارد و احتمال آسیب دیدن کبد و کلیه به عنوان دو سیستم سم زدای بدن، بیشتر از سایر ارگان هاست.» او همچنین افراد آسیب پذیری مثل کودکان، خانم های باردار و سالمندان را بیشتر در معرض خطر به حساب آورده و می گوید: «استفاده از رنگ های غیرمجاز در خوراکی های کودکانه ای مثل بیسکوییت یا یخمک می تواند باعث از کارافتادگی کبد کودک یا حتی مرگ او شود. امکان بروز ناهنجاری کودک و سقط جنین هم در مادرانی که مصرف کننده رنگ های غیرمجاز هستند، دور از انتظار نیست.» ● رنگ های مجاز، رنگ های غیرمجاز در برخی از کشورها از جمله کشورهای اروپایی، عملیات نظارتی طولانی مدتی برای بررسی و تایید افزودنی ها وجود دارد. مسوولان نظارتی این کشورها تنها به تایید کالا بسنده نمی کنند و چند سال پس از عرضه آن به بازار، مجددا روی آن آزمایش انجام می دهند تا در صورت مغایرت با استانداردهای روز، آن را از چرخه تولید خارج کنند. رنگ های غذا هم از این سخت گیری ها مستثنا نیستند. متخصصان اروپایی در صورت مشاهده هرگونه کاستی در این محصولات، تولید آن را متوقف می کنند اما متاسفانه در ایران سیستم نظارت ثانویه ای وجود ندارد. شاید این امر به این دلیل باشد که کشور ما در زمینه رنگ های خوراکی بیشتر واردکننده است تا تولیدکننده. ● زعفران عربی نخرید متاسفانه این روزها زیاد دیده می شود که زایران ایرانی اقدام به وارد کردن رنگ غذا با عنوان زعفران عربی از کشورهای حوزه خلیج فارس می کنند، غافل از اینکه به گفته دکتر دباغ مقدم، بار همراه مسافر فاقد تاییدیه وزارت بهداشت است و سوغاتی بدون مجوز یعنی یک بیماری وارداتی! بنابراین اگر دوست ندارید به نزدیکان تان بیماری سوغات دهید، از خریدن خوراکی های مجهول الهویه مثل زعفران عربی صرف نظر کنید. ● حرکت به سمت طبیعت از دکتر دباغ مقدم در مورد آخرین پیشرفت های جهانی در زمینه رنگ های خوراکی پرسیدیم و جواب گرفتیم که: «هم اکنون دنیا در حال حرکت به سمت خوراکی های ارگانیک و طبیعی است که کمترین مواد شیمیایی در آنها به کار رفته باشد. مصرف کنندگان اروپایی دیگر به فکر پیشرفت در زمینه تولید افزودنی های شیمیایی به خوراکی ها نیستند و مصرف خوراکی های دارای رنگ و افزودنی را به حداقل رسانده اند.» وی استفاده از موادغذایی طبیعی را به مردم پیشنهاد می کند و می گوید: «خوشبختانه مسوولان کشور ما هم به فکر تولید محصولات ارگانیک و طبیعی افتاده اند و به زودی مرغ و تخم مرغ ارگانیک به بازار عرضه می شود.» او نقش فرهنگ سازی را در مصرف غذاهای ارگانیک و حذف خوراکی های غیرطبیعی و شیمیایی بسیار پررنگ می داند. ● طرز تشخیص رنگ های مجاز و غیرمجازبرای تشخیص مجاز یا غیرمجاز بودن رنگ خوراکی تان می توانید مقداری از آن را در آب ولرم و در ظرف سرامیکی سفید رنگی حل کنید. اگر رنگ تان به سرعت حل شد و ظرف تان تغییر رنگ داد (یعنی پس از خالی کردن رنگ از ظرف، باقی مانده آن روی ظرف مانده باشد) یعنی اینکه شما دارید از یک رنگ غیرمجاز استفاده می کنید. ● بروید سراغ رنگ های طبیعی لازم نیست برای سر و شکل دادن به غذاهای تان از رنگ های مصنوعی و مضر استفاده کنید. شناخت و استفاده از رنگ های طبیعی می تواند سلامت شما و اعضای خانواده تان را تضمین کند . اگر نمی دانید چه طور این کار را انجام دهید، می توانید با این چند رنگ شروع کنید: ▪ استفاده از آب چغندر برای رنگ قرمز ▪ استفاده از آب اسفناج یا جعفری برای رنگ سبز ▪ استفاده از گلرنگ برای رنگ زرد ▪ استفاده از زعفران برای رنگ نارنجی ▪ استفاده از پودر کاکائو برای قهوه ای کردن کیک ها و شیرینی ها ▪ استفاده از شربت های خانگی (توت فرنگی، آلبالو و به) برای رنگ نوشیدنی ها و شیرینی ها .