آشنایی با سوء تغذیه سالمندان

 

درصد بالایی از بیماران سالمند از سوء تغذیه رنج می برند. تنهایی، جدا ماندن از جامعه و مورد غفلت قرار گرفتن افراد مسن توسط فرزندانشان از مشکلات مهم بسیاری از جوامع در سنین کهنسالی می باشد.

در سالمندان تنها و منزوی،  انگیزه و اشتها برای غذا خوردن کاهش می یابد. در ضمن بسیاری سالمندان برای تهیه مواد غذایی خود به کمک نیاز دارند.

مشکلات عاطفی و افزایش افسردگی، دریافت مواد غذایی در سالمندان را دچار مشکل می کند. این روند می تواند سوءتغذیه سالمندان را به همراه داشته باشد.

از طرفی افزایش توده چربی در بدن سالمندان خطر ابتلا به انواع بیماری ها را افزایش می دهد.

باتوجه به تغییراتی که در ساختار بدن افراد سالمند رخ می دهد، میزان چربی نسبت به سال های قبل این افراد افزایش و نیاز به انرژی کاهش می یابد.

بدن سالمندان نیازی به کالری و انرژی زیاد ندارد و اگر در تغذیه آنان دقت نشود، اضافه دریافت مواد خوراکی موجب افزایش چربی در بدنشان می شود.

کم تحرکی یکی از ویژگی های دوران سالمندی است. کالری تجمع یافته در بدن به دلیل کم تحرکی نمی سوزد و افزایش وزن را به همراه خواهد داشت. لذا برای جلوگیری از افزایش وزن در این دوران توصیه می شود که سالمندان بسته به وضعیت جسمانی شان، به فعالیت های فیزیکی خود توجه کنند و آنها را افزایش دهند.

سالمندان باید تناسب هرم غذایی خود را حفظ کنند. میزان نیاز سالمندان به پروتئین افزایش می یابد. درعین حال نباید مجموع کالری دریافتی آنها بیشتر شود.

سالمندان به میزان دریافت پروتئین موردنیاز بدن خود توجه نمی کنند. این افزایش نیاز به دلیل تغییرات در دستگاه گوارش در دوران سالمندی و این که در کار آنزیم های شکننده پروتئین در دستگاه گوارش اختلالاتی ایجاد می شود و مشکلات جذبی به وجود می آورد روی می دهد.

به علت مصرف نکردن شیر توسط برخی سالمندان به دلیل مشکلات گوارشی به آنان توصیه می شود از منابع دیگری برای دریافت کلسیم استفاده کنند. مصرف روزانه ماست و دیگر مشتقات شیر برای جذب کلسیم ایده آل است.

پزشکان بر مصرف حداقل میزان گوشت قرمز به دلیل داشتن اسید چرب اشباع شده تأکید می کنند. مصرف تنها ۲ تا ۳ بار در هفته گوشت قرمز کم چرب به افراد سالمند توصیه می شود.

در طبخ گوشت سفید باید سرخ کردن گوشت را به حداقل رساند یا حذف کرد.

سالمندان باید در حد نیاز میوه و سبزیجات مصرف کنند. سالمندان علاوه بر مشکلات دندانی برای مصرف سبزیجات در دریافت فیبر و پروتئین های میوه و سبزیجات به دلیل مشکلات گوارشی ناتوان هستند و می توانند به طرق دیگر مانند مصرف آب میوه ها و سبزیجات این مشکلات را حل کنند؛ چراکه مصرف میوه و سبزیجات در کنترل و پیشگیری بیماری ها به اثبات رسیده است.

یبوست در سالمندان، ناشی از تغییراتی که درجدار دستگاه گوارش ایجاد شده می باشد. تغییر شکل در عضلات و کم تحرکی سالمندان و کهولت سن از عوامل مهم یبوست در این افراد است و مصرف میوه و سبزیجات مناسب و به هنگام می تواند علاوه بر اثرات مفید ذکر شده در رفع یبوست چاره گشا باشد.

به سالمندان توصیه می شود: از چربی های اشباع شده با منشأ حیوانی کمتر استفاده کنند. روغن زیتون و زیتون جایگزین مناسب برای روغن های اشباع شده است؛ چراکه می تواند جنبه حفاظتی برای عروق سالمندان ایجاد کند و جایگزین مناسب دیگر روغن ها باشد.

مصرف روزانه ۱ تا ۳ گردو به دلیل داشتن امگا ۳ به سالمندان توصیه می شود زیرا: گردو جزء روغن های بافت گیاهی است که می تواند جنبه حفاظتی برای عروق سالمندان داشته باشد.

فراموش نکنیم احتمال ابتلای سالمندان به سوءتغذیه بسیار بالاست. سوءتغذیه می تواند برای سالمندان که در معرض تغییرات سیستم دفاعی هستند، خطر ابتلا به انواع عفونت ها را افزایش دهد.

● ویتامین های موردنیاز

یکی از ویتامین های موردنیاز سالمندان ویتامینD است. افراد سالمند باوجود تغییرات استخوانی وعدم توان حرکت، کمتر در معرض نور خورشید قرار می گیرند و این امر زمینه ایجاد پوکی استخوان در سالمندان را افزایش می دهد.

یکی دیگر از ویتامین های موردنیاز سالمندان ویتامین ب ۱۲ است و یکی از دلایل کمبود این نوع ویتامین در سالمندان اشکالاتی در جذبB۱۲ در دستگاه گوارش است.

به دلیل کهولت سن، موادی که از دیواره معده برای هضم و جذبB۱۲ ترشح می شوند، دچار مشکلاتی می شوند و در درازمدت باعث کمبود ویتامینB۱۲ در سالمندان می شود.

ویتامینB۱۲ در شیر، پنیر و تخم مرغ یافت می شود.

مصرف روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب به سالمندان توصیه می شود. سالمندان به دلیل تغییر در مرکز حساسیت به تشنگی که در اثر کهولت سن به وجود می آید، احساس تشنگی در خود نمی کنند و از مصرف آب خودداری می کنند. درحالی که سالمندان نیز به آب فراوان نیازمند هستند.