دکتر علی خلوت، فوق تخصص روماتولوژی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با خبرگزاری دانشجویان ایران- واحد علوم پزشکی تهران گفت: بیماری روماتوئید دارای دو بخش است که یک قسمت مربوط به مفاصل میشود و قسمت دیگر مربوط به کل سیستم بدن. کلمه آرتریت روماتوئید بیشتر مربوط به گرفتاری مفاصل است اما بیماری روماتوئید یک بیماری سیستمیک اتوایمنی است که تمام مفاصل متحرک و برخی مفاصل غیرمتحرک و همچنین مفاصل پرهآرتیکوله را درگیر میکند.
این استاد دانشگاه علت ابتلا به این بیماری را زمینه ارثی دانست و گفت: هنگامی که زمینه ژنتیکی مناسب در معرض یکی از عوامل عفونی قرار گیرد از خود واکنش نشان میدهد که اگر محور نورواندوکرین در افراد، از لحاظ ترشح کورتیزول کفایت کند میتواند از بروز بیماری جلوگیری کند اما یک درصد افراد از نظر این محور ضعیف هستند که این امر نیز باعث بروز بیماری میشود. در حالی که ۳۴ درصد افراد اجتماع زمینه مناسب این بیماری را دارا هستند.
وی گفت: علائم بیماری ممکن است از مفاصل شروع شود که عمدتاً مفاصل متحرک محیطی، به صورت قرینه درگیر میشود. از خصوصیات آرتریت روماتوئید مزمن شدن آن و تغییرات مفصلی میباشد. اگر در این مرحله که شروع بیماری میباشد به موقع تشخیص داده شود و درمان مناسب انجام گیرد، بیماری خاموش میشود.
وی افزود: بعد از مفاصل قسمتهای اطراف مفصل درگیر میشود که باعث تغییر شکل مفصلی میگردد. در صورتی که بیماری روماتوئید مطرح باشد، گرفتاری ارگانهای داخلی مانند چشم، قلب و ریه، سیستمهای اسکلتال بدن مانند عضله و استخوان نیز گرفتار میشود که در این هنگام با سیر مزمن شدن، ممکن است بیمار زمینگیر و علیل شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: آزمایشات برای این بیماری هیچکدام اختصاصی نیست. رادیوگرافی پس از یکسال از شروع این بیماری میتواند تغییرات را نشان دهد اما آنچه باعث تشخیص میگردد تجربه پزشک و معاینات فیزیکی میباشد که به موقع تشخیص را مطرح میکند و درمان را شروع مینماید. بیماری روماتوئید ممکن است با سایر بیماریهای کلاژن یا سلولار (گرفتاری نسج همبند) همراه باشد، مانند بیماری لوپوس سیستمیک یا اسکلرو درمی و یا پلیمیوزیت، گاهی نیز زمینههای ارگانیک در نهایت به تشخیص بیماری ارتریت روماتوئید منجر میگردد. لذا تمام ارگانهای بدن به هر نحو با این بیماری درگیری دارد که ممکن است به طور مجزا و یا همگام باشد. تنها توجه به این نکته ضروریست که اگر زمینه کلاژن یا سلولار مطرح شد همه بیماریهای نامبرده باید مد نظر قرار گیرد، بیماری روماتوئید ممکن است در هنگام شروع با واسکولیت همراه باشد که در این صورت نیز هر چند واسکولیت تشخیص اولیه است اما ارتباط تنگاتنگ آن با روماتوئید تشخیص این بیماری را مطرح میسازد.
دکتر خلوت در خصوص روشهای درمانی این بیماری گفت: در درمان آرتریت روماتوئید مجموعهای از داروها تحت عنوان Combination Therapy استفاده میشود. این داروها شامل حداقل استروئید برای محور نوروآندوکرین، یکی داروی بنیادی برای زمینه بیماری، یک داروی ضد التهابی در صورت التهاب حاد و در نهایت یک داروی تنظیم کننده سیستم ایمونیتی است.
وی افزود: به دلیل اینکه این بیماری به سیستم دفاعی بدن مربوط میشود پیشگیری قطعی ندارد. لذا با زمینه مناسبی که در ۳۴ درصد افراد وجود دارد، پیشگیری از هر گونه عفونت و یا درمان به موقع میتواند از بروز این بیماری پیشگیری کند. همچنین اضطراب و استرس نیز در بروز این بیماری بسیار موثر است